Üniversite hayatının yoğun alkol tüketimi etrafında dönen sosyal etkinliklerle özdeşleştiği günler geride kaldı. Z kuşağı, alkol kullanımına dair oluşturulmuş kalıpları yıkarak kendine yeni bir sosyalleşme biçimi bulmuş durumda: Sober sosyal veya ayık sosyalleşme.
Sosyalleşmenin alkol tüketimine bağlı olmadığını, alkolsüz de keyifli vakit geçirilebileceğini savunan bu trend, özellikle üniversite öğrencileri arasında yayılmış durumda. Hatta bir trend olmaktan çıkarak; bağımlılıkla mücadele edenler, akademik başarıyı önceliklendirenler, fiziksel veya mental sağlığı korumak isteyenler için sürdürülebilir bir yaşam biçimine dönüştüğü de söylenebilir.
Yapılan bir araştırma, ABD’de 18-22 yaş arası üniversite öğrencileri arasında alkolden uzak durduğunu söyleyenlerin sayısının, 2002’de %20’den 2018’de %28’e yükseldiğini gösteriyor. Katı kurallar yerine kişisel tercihlere ve keşfe odaklanan sober sosyal hareketi, sadece öğrencilerin ilgisini çekmiyor. Alkolün, zihin ve beden üzerindeki etkilerinin farkında şekilde hareket etmek isteyen herkese hitap ediyor.
Z kuşağı neden alkol kullanımını azaltıyor?
Sober sosyal hareketi, özellikle Z kuşağı üniversite öğrencilerinin başlattığı bir ayık kalma hareketi. Ancak bu hareket, tamamen ayık olmayı gerektirmiyor veya uygulaması güç katı şartlar sunmuyor. Aksine, kişinin hayatı ile ilgili daha bilinçli ve farkında kararlar almasıyla ilişkilendiriliyor. Kimileri bunu dini veya ailevi nedenlerle, kimileri sağlık kaygısıyla, kimileri ise tamamen alkol almaktan hoşlanmadığı için yapıyor. Eylemleri ve duyguları konusunda önceki nesillere kıyasla çok daha farkında hareket eden Z kuşağı, diğer adı sober meraklı olan sober sosyal hareketini genellikle sağlık ve esenlik nedenleriyle savunuyor.
Hem alkol ve sağlık sorunları üzerine yapılan çalışmaların artması, hem de alkol kullanımına bağlı problemlerin toplumda görünür hale gelmesi, dijital bir çağda büyüyen bu nesli alkolün olumsuz etkileri karşısında aşırı bilinçli hale getirmişe benziyor. Son yıllarda fiziksel sağlığın yanı sıra ruh sağlığı farkındalığının artışı da sober sosyal hareketine ivme kazandıran etmenler arasında gösteriliyor. Yapılan çalışmalar; Z kuşağının, önceki nesillere kıyasla çok daha yüksek oranda anksiyete ve depresyon yaşadığını gösteriyor. Alkol tüketimi stres hormonlarını tetiklediğinden, halihazırda yüksek olan seviyeleri ivmelendirme riski taşıyor. Ayıklığı seçerek bilinçli hareket etmek ise gün içindeki merak duygusunu korumaya yardımcı olurken anksiyete risk faktörlerini azaltıyor. Sober sosyal yanlıları TikTok ve Instagram gibi sosyal medya platformlarında daha görünür oldukça, hareketin savunucuları da her geçen gün artıyor.
Sober sosyal hareketinin faydaları
Google Trend verilerine göre; “alkolsüz içecek” ve “alkolsüz bira” aramları son birkaç yıldır düzenli olarak artıyor. Bu yeni gelişen pazar talebinin büyük kısmını ise Z kuşağı oluşturuyor. Yeni nesil, alkolsüz içecek çeşitliliğinin artmasını talep etse de kendini tamamen alkolsüz ortamlarla kısıtlamış durumda değil. Ancak önceki nesiller gibi sosyalleşmek için kendini sadece alkollü ortamlarla da sınırlamıyor. Sober sosyal hareketi, kişinin alkol ile bağını kendi başına kurmasına izin veren, farklı içecek ve etkinlik seçeneklerine sahip bir sosyalleşme anlayışını benimsiyor. Üstelik alkolün bu kadar yüksek bilinçle tüketildiği bir yaşam tarzı şu faydalarıyla öne çıkıyor:
- Alkolü azaltmak veya bırakmak, daha kaliteli ve sağlıklı uyku uyumayı sağlayarak güne dinlenmiş başlamaya yardımcı oluyor.
- Ayık kalmak, bilişsel işlevleri ve zihinsel kapasiteyi artırarak odaklanma ve yaratıcılık gibi yeteneklerin gelişmesine izin veriyor. Ayrıca mantıklı karar verme becerisini korumaya yardımcı oluyor.
- Alkol tüketimini azaltmak, kilo vermeye veya kilo dengesini korumaya katkı sağlıyor.
- Alkol, sindirim sistemini tahriş ettiğinden, alkol tüketimini azaltarak reflü ve gastrit gibi sorunlardan korunmak ve sindirim sağlığını iyileştirmek kolaylaşıyor.
- Alkol tüketiminin azaltmasıyla, alkolün neden olduğu kaygı, depresyon ve sinir krizi gibi duygular kontrol edilebiliyor. Bu da daha dengeli ve olumlu bir ruh hali sağlıyor.
- Ayık kalmak, fiziksel zindelik sağlıyor ve atletik performansı, kas gelişimini, egzersiz sonrası iyileşmeyi olumlu etkiliyor.
- Aşırı alkol tüketiminin neden olduğu karaciğer hastalıkları, kanser, kalp hastalıkları ve diğer sağlık sorunları, alkol tüketiminin azaltılmasıyla birlikte önlenebiliyor.
Tüm bu olumlu etkileri sebebiyle sober sosyal, sosyal hayatını yeniden düzenlemek isteyen herkesin fayda sağlayabileceği bir hareket. Eğer siz de sosyal hayatın sürekli alkol etrafında dönmesinden rahatsızsanız, arkadaş çevrenizle birlikte deneyebileceğiniz yeni aktiviteler ve etkinlikler bulabilirsiniz. Ne zaman ve ne kadar içki içeceğinize bilinçli şekilde karar vererek, sosyal hayatınızda dönüştürücü bir sürece girebilirsiniz. İçmek ve içmemek ile ilgili nedenlerin farkına varmanız, hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olacaktır.
Kaynak: forbes
İlginizi çekebilir: Üniversite öğrencilerinin hayatını kolaylaştıracak 10 uygulama