TRIZ: Yaratıcı problem çözme kuramı

TRIZ, Rusça’da “Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadach” olarak bilinen ve İngilizce olarak “Theory of Inventive Problem Solving” olarak adlandırılan, problem çözme ve yenilikçi fikir geliştirme için bir sistemdir. TRIZ’in temel amacı, karmaşık sorunları çözmek için sistemli bir yaklaşım sağlamaktır.

TRIZ, Genrich Altshuller tarafından Sovyetler Birliği’nde geliştirilmiştir. Altshuller, binlerce patent üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda, patentlerde ve icatlarında ortak özellikler keşfetmiştir. Bu keşiflerin temelinde, belirli prensiplerin ve yöntemlerin, yenilikçi problemlerin çözümünde kullanılabileceğine dair bir fikir doğmuştur.

TRIZ’in ana hedefleri

• Karmaşık problemleri basitleştirme ve analiz etme.
• Yenilikçi çözümler bulma ve icatlar geliştirme.
• Problemleri kökten çözme ve tekrarlayan sorunları önleme.

TRIZ’in günlük hayatta kullanılabilirliği var mı?  TRIZ’in günlük hayatta kullanılabilirliği oldukça yüksektir. Herhangi bir alanda karşılaşılan zorlukları aşmak için uygulanabilir. Örneğin:

• Evde: Evinizde karşılaştığınız düzenleme, tasarım veya verimlilik sorunlarını çözmek için kullanabilirsiniz. Mobilya düzenlemesi, ev temizliği, zaman yönetimi gibi konularda uygulanabilir.
• İş yerinde: İş hayatında, proje yönetimi, üretim süreçleri, müşteri hizmetleri gibi birçok alanda prensipleri işe yarayabilir. Yaratıcı çözümler bulmak ve verimliliği artırmak için kullanılabilir.
• Kişisel gelişimde: kişisel hedeflerinize ulaşmak için de kullanılabilir. Hedef belirleme, zaman yönetimi, problem çözme becerilerini geliştirme gibi konularda uygulanabilir.

TRIZ: 7 örnek madde

• Segregation (Ayırma): Problemi parçalara ayırarak daha yönetilebilir hale getirin. Örneğin, karmaşık bir projeyi tamamlamak için projeyi küçük parçalara bölebilirsiniz. Bu şekilde, her parçayı ayrı ayrı ele alarak işleri daha kolay hale getirebilir ve sonunda büyük hedefe ulaşabilirsiniz.
• Taking Out (Çıkarma): Problemi çözmek için gereksiz unsurları çıkarın veya azaltın. Örneğin, evinizde fazla eşya biriktiğinde, kullanmadığınız veya artık ihtiyacınız olmayan eşyaları bağışlayarak veya satışa çıkararak evinizi düzenleyebilirsiniz. Bu şekilde, gereksiz karmaşıklığı azaltabilir ve daha düzenli bir yaşam alanı yaratabilirsiniz.
• Local Quality (Yerel Kalite): Belirli bir alanı veya süreci iyileştirin. Örneğin, iş yerinizde verimliliği artırmak için belirli bir iş akışını gözden geçirebilir ve gereksiz adımları ortadan kaldırarak zaman ve kaynak tasarrufu sağlayabilirsiniz. Bu şekilde, yerel kaliteyi artırarak genel performansı iyileştirebilirsiniz.
• Asymmetry (Asimetri): Sıra dışı ve farklı bir yaklaşım benimseyin. Örneğin, bir sorunu çözmek için genellikle kullanılmayan veya beklenmeyen bir yöntem deneyebilirsiniz. Bu şekilde, alışılmadık bir yaklaşımı kullanarak yenilikçi çözümler bulabilir ve sıra dışı sonuçlar elde edebilirsiniz.
• Combining (Birleştirme): Farklı unsurları veya fikirleri birleştirerek yeni çözümler oluşturun. Örneğin, yemek pişirirken farklı kültürlerden gelen tarifleri bir araya getirerek lezzetli ve benzersiz yemekler ortaya çıkarabilirsiniz. Bu şekilde, farklılık ve çeşitlilikten faydalanarak yaratıcı ve tatmin edici sonuçlar elde edebilirsiniz.
• Beforehand Cushioning (Önceden Yumuşatma): Potansiyel sorunları önceden tahmin ederek önlem alın. Örneğin, seyahat ederken, olası gecikmeler veya aksilikler için rezervasyonlarınızı yaparken esneklik sağlayan politikaları tercih edebilirsiniz. Bu şekilde, beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olabilir ve stresi azaltabilirsiniz.
• Feedback (Geri Bildirim): Geri bildirimleri değerlendirerek sürekli olarak iyileştirme yapın. Örneğin, bir proje üzerinde çalışırken, diğer insanlardan ve paydaşlardan gelen geri bildirimlere açık olun ve bu geri bildirimleri kullanarak sürekli olarak projeyi geliştirin. Bu şekilde, daha iyi sonuçlar elde edebilir ve sürekli olarak büyüyebilirsiniz.

TRIZ’in temel prensipleri, problemleri ele alırken bize ilham verir ve yaratıcı çözümler bulmamıza yardımcı olur. Yukarıdaki prensipleri günlük yaşamınızda uygulayarak, daha etkili ve verimli bir şekilde sorunları çözebilir ve daha tatmin edici sonuçlar elde edebilirsiniz.

Hayat sorunlar üzerine kuruludur. Karşılaştığınız herhangi bir soruna karşılık geliştirdiğiniz çözümün gerçekten çözüm olduğuna inanıyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü her çözüm kendi sorununu yaratır. Bu da sizi fasit bir dairenin içine sokar ve çözümsüzlüğe götürür. Oysa aksiyon sorun  karşısındaki  reaksiyon sorunu tahmin edebilirseniz çözümü ona göre hazırlayabilirsiniz ‘Genrikh Altshuller’.

Kaynak: Ve Birden Mucit Ortaya Çıkıverdi TRIZ:Yaratıcı Problem Çözme Teorisi – Genrikh Altshuller

İlginizi çekebilir: Zihin Haritası (Mind Map) nedir?