Sinematerapi: Filmlerin ruha iyi gelen yönü

Film seyretmeyle aranız nasıl? Belki de babamın Yeşilçam’da bir film yapımcısı olmasından ötürü çocukluğumdan bu yana film izlemeyi çok severim, sinema tarihini iyi bilirim. Filmler hem bize büyüleyici bir dünyanın kapısını aralar, hem de bizlere ilham verirler. Örneğin La Vita è Bella ile hayatın ne kadar güzel olduğunu hatırlarız, Freedom Writers ile nereden gelirsek gelelim asla pes etmememiz gerektiğini. Filmler bizi ağlatma, güldürme gücüne sahip olmanın yanı sıra psikolojik problemlerin çözülmesi konusunda da bize yardımcı olabilirler. Nasıl mı? Sinematerapi aracılığıyla…

Sinematerapi, hem bireysel terapilerde hem de grup terapilerinde kullanılabilen modern bir terapi yöntemidir. Sinematerapinin ilk tanımı 1990 yılında Berg-Cross, Jennings ve Baruch tarafından “Sinematerapi: Teori ve Uygulama” makalesinde yapılmıştır. Sinematerapi yaklaşımı hastanın durumuna göre seçilen bir filmin, hastayla birlikte seyredilmesinden veya hastaya ödev olarak verilmesinden sonra terapi süresince filmin üzerinden tartışma yürütülerek, hastanın duygu ve düşüncelerinin irdelenmesini içerir (Berg- Cross, Jennings ve Baruch, 1990, Akt. Aka ve Gençöz, 2010). Oldukça şiirsel bir sinematerapi tanımı, “Sinematerapi yaralı bir ruhun ilacıdır” diyen Teague’den gelir.

Sinematerapinin ardındaki temel fikir basittir: Filmlerdeki karakterler tıpkı bizim gibi sorunlarla mücadele ederler. Onların başarılarını ve başarısızlıklarını izleyerek, sorunlarımızı çözmek için yeni yaklaşımlar öğrenebiliriz. Bu süreç psikolojide modelleme dediğimiz süreçtir. Sinematerapinin temeli kitapların kullanıldığı bir terapi yöntemi olan bibliyoterapiye dayanmaktadır. Tıpkı bibliyoterapi gibi sinematerapi de dört aşamanın üzerine inşa edilmiştir. Bu temel aşamalar şu şekildedir:

1. Özdeşleşme
2. Katarsis
3. İçgörü
4. Bütünleşme

“Tüm bu süreçteki amaç danışanın seçilen filmdeki karakterlerle özdeşleşmesine ve problem üzerine anlayış geliştirmesine yardım etmek, karakterlerin hatalarından ya da doğru kararlarından kazanım sağlamak, problemin çözümüne teşvik eden stratejiler elde etmektir.” (Sharp ve ark. 2002; Powell 2008, Akt Tekin, 2011.) Danışanlar filmleri ev ödevi olarak izledikleri zaman, sadece filmin konusuna değil, karakter gelişimi ve ilişkilerine odaklanarak filmi eleştirel bir şekilde izlemeye teşvik edilirler. Siz de filmlerin ruha iyi gelen yönlerinden faydalanmak istiyorsanız çalışmalarında sinematerapi yöntemini kullanan bir psikoterapiste danışabilirsiniz.

Sizlere hayatınızda sanatın iyileştirici gücünden bol bol faydalandığınız günler diliyorum. 2022 yılını “Öz Sevgi Yılı” ilan ettim.

Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşacağım. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız da bilgi için [email protected] adresine yazabilirsiniz.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Aka, B. T ve Gençöz, F. (2010). Sinematerapinin Mükemmeliyetçilik ve Mükemmeliyetçilikle İlgili Şemalar Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, Haziran 2010, 25 (65), 69-77.
Berg-Cross, L., Jennings, P. ve Baruch, R. (1990). Cinematherapy: Theory and application. Psychotherapy in Private Practice, 8(1), 135-156.
Sharp, C., Smith, J. V. ve Cole, A. (2002). Cinematherapy: metaphorically promoting therapeutic change, Counseling Psychology Quartely, 15(3), 269-276.
Tekin, K. (2011). Psikotik Hastalarda Sinematerapi Yönteminin Aleksitimi Düzeyi. Üzerine Etkisi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği. Yüksek Lisans Tezi.

İlginizi çekebilir: Zihninizi nasıl besliyorsunuz: Vaktinizi nasıl ve neyle geçiriyorsunuz?