Kayropraktik, omurga ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının tanısı ve omurga, kas-iskelet sisteminin sağlığının korunmasında tüm dünyada ~120 yıldır hizmet eden bir uzmanlık dalıdır.
Kayropraktik uygulamalar, çeşitli teknikleri içermektedir. Kişinin öykü, fizik muayene, ortopedik test bulguları, görüntüleme yöntemlerine (ör. Röntgen, MR) göre tanının ardından, örneğin sadece elleri kullanarak (Diversified) ya da Thompson Drop Table kullanarak ya da Activator® isimli cihaz kullanarak veya bunları kombine ederek omurga ve kas-iskelet sisteminizin farkındalığını arttırarak, sağlığının korunmasına destek olmaktadır.
Kayropraktik uygulamalar; omurga ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarıyla mücadelede kanıta dayalı tedavi sunmaktadır.
Omurga nedir?
Canlı organizmaların anatomik yapısını ve organik bütünlüğünü oluşturan en temel yapı elemanı taşıdıkları omurgalarıdır. İnsanoğlu dahil olmak üzere omurga; doğada var olan birçok canlıyı ayakta tutan, onların yaşamsal hareketlerini birinci derecede etkileyen bir sistemin en önemli parçalarından biridir. Omurga, iskeleti olan tüm canlılarda, iç ve dış yapısıyla daima merkezi bir konumdadır. Omurga; omurlardan, merkezi sinirlerden (omurilik), sıvıdan (beyin omurilik sıvısı) ve disklerden (omurlar arasındaki yastıklar) oluşur. Toplamda 33 omur, bölgelere göre boyun omurları (servikal), sırt omurları (torakal), bel omurları (lumbar) ve kalça omurları (sakrum ve kokiks) olarak ifade edilebilir. Omurga, merkezi sinirleri (omurilik) korur, vücudun destek noktasını oluşturur, ayakta kalmamızı, yürümemizi, hareket etmemizi sağlar.
Sağlıklı omurga ve kas-iskelet sistemi; omurganın ve ekstremitelerin kaslarının, kemiklerinin, kas-kemik bağlantı yerlerinin (tendonlar), kemik-kemik bağlantı yerlerinin (ligamentler), ve/veya sinirlerinin sağlıklı olması demektir. Sağlıklı omurga ve kas-iskelet sisteminiz varsa, sabah uyandığınızda, gün içinde, akşam yattığınızda şikayetleriniz olmayabilir.
Problemli omurga ve kas-iskelet sistemi; omurganın ve ekstremitelerin kaslarının, kemiklerinin, kas-kemik bağlantı yerlerinin (tendonlar), kemik-kemik bağlantı yerlerinin (ligamentler) ve/veya sinirlerinin yaralanması ya da hasar görmesi ya da iltihaplanması ya da hastalığını içerir.
Kayropraktik, uygun endikasyonlarda;
- omurların dizilim bozukluklarının belirlenmesi ve düzeltilmesinde spesifik teknikler geliştirmiştir,
- ekstremite dizilim bozukluklarında belirli teknikler mevcuttur,
- miyofasyal rahatsızlıklar için de kayropraktik uygulamalar bulunmaktadır.
Kayropraktik uygulamalarda en sık kullanılan teknikler
Kayropraktik uygulamalarda en sık kullanılan teknikler arasında Diversified, Ekstremite kayropraktik uygulamaları, Activator metodları, Gonstead, Thompson drop tekniği, Nimmo/reseptör tonus, Sakro-oksipital teknik, Logan Basic, Meric, Cox Fleksiyon/Distraksiyon, Uygulamalı Kinesioloji, Kranial teknik, Graston tekniği, Pierce-Stillwagon tekniği sayılabilir. Kayropraktik uzmanı, uygulamanın yanında bireyin durumuna uygun egzersiz de önerir.
Kayropraktiğin klinik çalışmalarla kanıtlanmış birçok faydası vardır:
- Yaşam kalitesinde iyileşme,
- Boyun ağrılarında azalma,
- Bel ağrısında azalma,
- Yaşlılarda sağlık durumunda iyileşme,
- Omurga cerrahisi sonrası ağrıda ve hareket kısıtlığında iyileşme,
- Hastaların iyilik hali beklentilerinin karşılanması, eklem hareketlerinde artış, ağrıda azalma,
- Denge problemlerinde iyileşme,
- Özürlülükte azalma,
- Donuk omuza olumlu etkiler,
- Burkulmaya olumlu etkiler,
- Fibromiyaljiye olumlu etkiler,
- Miyofasyal ağrı sendromunda olumlu etkiler,
- Eklem ağrılarında azalma,
- Omurga eğriliği (skolyoz) olan hastalarda ağrıda azalma, özürlülükte azalma, eğrilikte azalma,
- Baş ağrısında azalma,
- Boyun ağrısında azalma,
- Sırt ağrısında azalma,
- Bel ağrısında azalma,
- Çocuklarda dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluklarında olumlu etkiler,
- Genel sağlığa olumlu etkiler,
- Travma sonrası vertigoda iyileşme,
- Myastenia Gravis hastasına olumlu etkiler,
- Eklem zorlanmasına olumlu etkiler,
- Komşu segment hastalığında olumlu etkiler.
Referanslar:
1.Schneider M et al. Spine Care as a Framework for the Chiropractic Identity. J Chiropr Humanit 2016;23:14-21.
2.Indiana State Chiropractic Association. 2014. Chiropractic Scientific Review. http://clinicalcompass.org/wp-content/uploads/2013/09/CSR-11-20-2013.pdf Erişim tarihi: 17.02.2019.
3.Ernst E. Chiropractic: A Critical Evaluation. Journal of pain and symptom management. 2008; 35(5): 544-562.
4.Agaoglu MH, Salik E, Mangan GM, Donat A. D.D. Palmer’ın “innate intelligence” felsefesiyle başlayan kayropraktik biliminin Dünya’da ve Türkiye’de yeri ve önemi. Bilimsel Mektup. J Tradit Complem Med. 2018. Doi:10.5336/jtracom.2017-59160 http://www.turkiyeklinikleri.com/pdf/?pdf=76c29c99fd4ca8b077602126aca359d1
5.Kayropraktikte Temel Eğitim ve Güvenliği üzerine WHO rehber kitapçığı. 2005. https://www.wfc.org/website/images/wfc/who_guidelines/who_guidelines_turkish.pdf Erişim tarihi: 17.02.2019.
6.The Status of Chiropractic in Europe: a position paper. https://chiropractic-ecu.org/wp-content/uploads/2017/02/Status-of-Chiropractic-in-Europe-A-Position-Paper-May-2013.pdf Erişim tarihi: 17.02.2019.
7.The Chiropractic Handbook. What every patient need to know. Understand the basics and get the most from your care. http://www.thespinalcentre.com.au/wp-content/uploads/The-Chiropractic-Handbook.pdf Erişim tarihi: 17.02.2019.
8.Cleveland CS. Chiropractic: a safe and cost effective approach to health. Foundation for Chiropractic Progress. https://www.f4cp.org/wp-content/uploads/2018/02/chiropractic_a_safe_and_effective_approach_to_health-1.pdf Erişim tarihi: 17.02.2019.
9.Johnson C et al. Chiropractic and public health: current state and future vision. J Manipulative Physiol Ther 2008;31:397-410.
10.Globe G et al. Clinical practice guideline: Chiropractic care for low back pain. J Manipulative Physiol Ther 2016;39:1-22.
11.Vernon H, Schneider M. Chiropractic management of myofascial trigger points and myofascial pain syndrome: a systemic review of the literature. J Manipulative Physiol Ther 2009;32:14-24.
12.Bryans R et al. Evidence-based guidelines for the chiropractic treatment of adults with headache. J Manipulative Physiol Ther. 2011;34:274-289.
13.LeFebvre R et al. Evidence-Based Practice and Chiropractic Care. J Evid Based Complementary Altern Med. 2012 December 28; 18(1): 75–79.
14.Hestbaek L, Stochkendahl MJ. RTehvieew evidence base for chiropractic treatment of musculoskeletal conditions in children and adolescents: The emperor’s new suit? Chiropractic & Osteopathy 2010, 18:15
15.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=benefits+of+chiropractic Erişim tarihi: 03.03.2019.
16.Hays RD et al. Group and Individual-level Change on Health-related Quality of Life in Chiropractic Patients with Chronic Low Back or Neck Pain. Spine (Phila Pa 1976). 2018 Oct 11. doi: 10.1097/BRS.0000000000002902. [Epub ahead of print].
17.Rhee TG et al. Patterns and Perceived Benefits of Utilizing Seven Major Complementary Health Approaches in U.S. Older Adults. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2018 Jul 9;73(8):1119-1124. doi: 10.1093/gerona/gly099.
18.Daniels CJ et al. A Narrative Review of Lumbar Fusion Surgery With Relevance to Chiropractic Practice. J Chiropr Med. 2016 Dec;15(4):259-271. Epub 2016 Oct 18.
19.MacPherson H et al. Patients’experiences and expectations ofchiropractic care: a national cross-sectional survey. Chiropractic & Manual Therapies. 2015; 23:3 DOI 10.1186/s12998-014-0049-0.
20.Alagha B. Chiropractic and rehabilitation management of a patient with extraforaminal entrapment of L4 nerve with balance problem. J Back Musculoskelet Rehabil. 2015;28(3):603-7. doi: 10.3233/BMR-140557.
21.Parkinson L et al. Well-being outcomes of chiropractic intervention for lower back pain: a systematic review. Clin Rheumatol. 2013 Feb;32(2):167-80. doi: 10.1007/s10067-012-2116-z. Epub 2012 Nov 14..
22.Morningstar MW. Outcomes for adult scoliosis patients receiving chiropractic rehabilitation: a 24-month retrospective analysis. J Chiropr Med. 2011 Sep;10(3):179-84. doi: 10.1016/j.jcm.2011.01.006. Epub 2011 Aug 6.
23.Erikson K et al. Symptomatic reactions, clinical outcomes andpatient satisfaction associated with upper cervicalchiropractic care: A prospective, multicenter,cohort study. BMC Musculoskeletal Disorders 2011; 12:219. http://www.biomedcentral.com/1471-2474/12/21
24.Alcantara J, Davis J. The chiropractic care of children with attention-deficit/hyperactivity disorder: a retrospective case series. Explore (NY). 2010 May-Jun;6(3):173-82. doi: 10.1016/j.explore.2010.02.001.
25.Rubinstein SM et al. The benefits outweigh the risks for patients undergoing chiropractic care for neck pain: a prospective, multicenter, cohort study. J Manipulative Physiol Ther. 2007 Jul-Aug;30(6):408-18.
26.Canadian Chiropractic Association. Chiropractic clinical practice guideline: evidence-based treatment of adult neck pain not due to whiplash. J Can Chiropr Assoc. 2005 Sep;49(3):158-209.
27.Morgan L. Does chiropractic ‘add years to life’? J Can Chiropr Assoc. 2004 Sep;48(3):217-24.
28.Nelson CF et al. Effects of a managed chiropractic benefit on the use of specific diagnostic and therapeutic procedures in the treatment of low back and neck pain. J Manipulative Physiol Ther. 2005 Oct;28(8):564-9.
29.Collins ME, Misukanis TM. Chiropractic management of a patient with post traumatic vertigo of complex origin. J Chiropr Med. 2005 Winter;4(1):32-8. doi: 10.1016/S0899-3467(07)60110-4.
30.Alcantara J et al. Chiropractic care of a pediatric patient with myasthenia gravis. J Manipulative Physiol Ther. 2003 Jul-Aug;26(6):390-4.
31.Polkinghorn BS, Colloca CJ. Treatment of symptomatic lumbar disc herniation using activator methods chiropractic technique. J Manipulative Physiol Ther. 1998 Mar-Apr;21(3):187-96.
32.Verhoef MJ et al. The Chiropractic Outcome Study: pain, functional ability and satisfaction with care. J Manipulative Physiol Ther. 1997 May;20(4):235-40.
33.Polkinghorn BS. Chiropractic treatment of frozen shoulder syndrome (adhesive capsulitis) utilizing mechanical force, manually assisted short lever adjusting procedures. J Manipulative Physiol Ther. 1995 Feb;18(2):105-15.
34.Cox JM. Patient benefits of attending a chiropractic low back wellness clinic. J Manipulative Physiol Ther. 1994 Jan;17(1):25-8.
35.Cassidy JD et al. The immediate effect of manipulation versus mobilization on pain and range of motion in the cervical spine: a randomized controlled trial. J Manipulative Physiol Ther. 1992 Nov-Dec;15(9):570-5.
36.Lamont MK. Chiropractic and health benefits. N Z Med J. 1990 Aug 8;103(895):380.
37.Johnson MR et al. A comparison of chiropractic, medical and osteopathic care for work-related sprains and strains. J Manipulative Physiol Ther. 1989 Oct;12(5):335-44.
38.Schneider MJ. Tender points/fibromyalgia vs. trigger points/myofascial pain syndrome: a need for clarity in terminology and differential diagnosis. J Manipulative Physiol Ther. 1995 Jul-Aug;18(6):398-406.
39.Koo TK et al. Immediate effect of nimmo receptor tonus technique on muscle elasticity, pain perception, and disability in subjects with chronic low back pain. J Manipulative Physiol Ther. 2012 Jan;35(1):45-53. doi: 10.1016/j.jmpt.2011.09.013. Epub 2011 Oct 27.
40.Majlesi J, Unalan H. Effect of Treatment on Trigger Points. Curr Pain Headache Rep. 2010; 14:353–360.
41.Hains G, Hains F. Combined Ischemic Compression and Spinal Manipulation in the Treatment of Fibromyalgia:A Preliminary Estimate of Dose and Efficacy. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics. 2000; 23 (4): 225-230.
42.Hains G et al. Chronic shoulder pain of myofascial origin: a randomized clinical trial using ischemic compression therapy. J Manipulative Physiol Ther2010;33:362-369.
43.O’shaughnessy J et al. Chiropractic management of patients post-disc arthroplasty: Eight case reports. Chiropractic and Osteopathy. 2010; 18 (1): 7.
44.Kruse RA, Cambron J. Chiropractic Management of Postsurgical Lumbar Spine Pain: A Retrospective Study of 32 Cases. Journal of manipulative and physiological therapeutics. 2011; 34 (6): 408-12.