Okula başlama yaşı ve okul seçimi

2015-2016 akademik senesi bitiyor, yaz neredeyse gelmek üzere. Pek çok okul önümüzdeki sene için kayıtlara başladı ve okula başlayacak çocukların ebeveynlerini bir telaş aldı. Ne yapmalı? Nasıl bir okul seçmeli? Nelere dikkat etmeli?

Bu süreçte en önemli nokta çocuğun duygusal olgunluğudur. Henüz yeterince oyuna doymamış, bağımsızlaşmamış, okul olgunluğuna erişmemiş bir çocuğu erkenden okula yazdırmak çocuğa yarar sağlamaktan çok zarara sebebiyet verecektir.

Nasıl ki anne karnındaki 3 aylık bebek ile 7 aylık bebek arasında gelişimsel açıdan ciddi bir fark varsa, doğumdan sonra da benzer bir süreç yaşanmaktadır. Sınıfın küçüklerinden olmak, pek çok zaman gelişim açısından büyüklere oranla yolculuğun gerisinde olmak demektir. Pek çok arkadaşının kendisinden daha hızlı ve çabuk kavradığını gören çocuk ‘yetersizlik’, ‘yeterince iyi olamamak’, ‘değersizlik’,’ kusurluluk’ gibi negatif kognisyonlar geliştirecektir. Oysa çocuk doğal sürecinde, gelişimin basamaklarını çıkmaktadır. Çocuğun, sınıfının büyüklerinden olması her zaman avantajlıdır. Böylece ‘Yapabilirim.’, ‘Olduğum gibi iyiyim.’, ‘Başarabilirim.’ düşünceleri hayatına sirayet edecektir. Okul hayatı boyunca öz güveni gelişen, kendine inanan, ailesinin ve öğretmenlerinin inancını gören çocuk için, akademik ve sosyo-duygusal açıdan sağlam bir zemin inşa edilmiş olacaktır.

Çocuk okula başlamaya her anlamda hazır olmalıdır

4+4+4 sistemini neticesinde ocak, şubat ve mart doğumlu çocukların bir üst yaş grubuyla eğitim görmesinin yolu açılmıştır. Sistemin pedagojik anlamda sağlıksız olmasından dolayı, kısa sürede pek çok değişikliği beraberinde getirmiştir. Artık çocuğunun hangi sınıfa gideceği konusunda karar verme tamamen ailenin elindedir ve yasal bir yaptırım yoktur. Nihayetinde çocuğunu okula başlatmak ebeveynin kararıdır. Lakin unutulmamalıdır ki, henüz oyuna doymamış, akademik ve duygusal olgunluğa erişmemiş bir çocuğun okula başlaması, ilerde onarılması güç yaralar açabilecektir.

oyun oynayan çocuk
Henüz oyuna doymamış, akademik ve duygusal olgunluğa erişmemiş bir çocuğun okula başlaması, çocuk için zararlıdır.

Okul seçerken nelere dikkat etmeli?

  • Öncelikle okul seçiminde çocuğunuzun yaşı, sosyo-duygusal gelişimi, mizacı son derece önemlidir. Tüm bu etmenleri gözden geçirip okul arama sürecine başlayabilirsiniz.
  • Anasınıfı, rehber ve branş öğretmenlerinden aldığınız geri bildirimler neticesinde çocuğunuzun ilkokula başlama olgunluğuna erişmesi hakkında fikir elde edebilirsiniz. Eğer bu konuda tereddütteyseniz, uzman desteği alarak çocuğunuzu okul olgunluğu çalışmalarına, test ve envanter uygulamalarına yönlendirebilirsiniz.
  • Devlet okulu mu, özel okul mu konusunda karar verdikten sonra, ziyaret edeceğiniz okulları hiyerarşik sıralamaya göre dizebilirsiniz.
  • Eğer çocuğunuzu özel bir okula kayıt ettirecekseniz, okulun; bütçenizi sarsmayacak, ödemelerde sizi zora sokmayacak, ailenizin hayat kalitesini düşürmeyecek bir bütçede olması önemlidir.
  • Okul ziyaretlerinden önce okulların web ve sosyal medya sayfalarını incelemeniz, kurumla ilgili fikrinizin oluşmasına imkan sağlayacaktır.
  • Okul ziyaretlerini mümkünse okul açıkken, öğrenciler eğitime devam ederken yapmakta fayda vardır. Böylelikle işleyişe şahit olma ve sağlıklı gözlem yapma fırsatı elde edebilirsiniz.
  • Okul seçimi konusunda karar mercii ebeveynlerdir. Tüm okul ziyaretlerine çocuğunuzu yanınızda götürmenize veya fikrini sormanıza gerek yoktur. Nihayetinde çocuğunuz okulun içeriğini ve donanımını henüz algılayamayacaktır (İlkokul seçimi). Ancak birkaç okul arasında kaldığınızda ve okulların sunduğu imkanlar birbirine benzeştiğinde, karar vermekte güçlük çektiğiniz bir durum yaşanırsa çocuğunuzun fikrini almanız önemlidir.
  • Okulların tanıtım toplantılarına katılmak önemlidir. Burada diğer aday velilerle karşılaşmak, kendi sorularınızın yanında onların da sorularını işitmek daha çok bilgi edinmenize imkan sağlayacaktır.
  • Okulların; hedefleri, vizyonları, misyonları, uyguladıkları programın ve müfredatın içeriği, günlük işleyiş, kurumun ve eğitimcilerin öğrencilere yaklaşımı, sınıf öğretmenlik sistemi, sınıf mevcutları, aileden beklentileri, akademik hedefleri hakkında ilgili detaylı bilgi edinebilirsiniz.
  • Okulun rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisi hakkında bilgi alabilirsiniz. Rehberlik servisi; öğrenciyi tanıma, yönlendirme ve destekleme çalışmalarıyla önemli ve etkili hizmetler sunmaktadır.
  • Eğer çocuğunuza bireysel çalışma uygulanacaksa geri bildirim ve öneriler konusunda işbirlikçi olmak önemlidir.
  • Okulun disiplin anlayışının nasıl olduğu, bu konuda eğitimcilerin tutumu, pozitif disiplin prensipleri, ödül ve ceza kullanımı hakkındaki süreçler ile ilgili bilgi edinebilirsiniz.
  • Okulun akademik hedeflerinin yanı sıra, sosyal etkinlikler hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Sosyal kulüpler, okul takımları, okul gezileri, il, Türkiye geneli ve yurtdışında katılınan etkinlikler hakkında bilgi edinebilirsiniz. Okul, öğrencisine akademik eğitimin yanı sıra, bilgisini ve becerisini kullanabildiği, yetkinlik ve becerilerini hayat geçirmesine imkan sağlayan sanat, spor ve pek çok alanda imkan sağlamalıdır.
  • Okulun yapısal ve fiziksel özelliklerini araştırabilirsiniz. Her çocuğun açık havada, harekete imkan sağlayan alanlarda oynamaya, kendisini ifade etmeye ve gerçekleştirmeye ihtiyacı vardır. Öte yandan okulun yemekhane, kantin, spor salonu, kütüphane gibi donanımları hakkında bilgi alabilirsiniz.
oyun oynayan kız
Her çocuğun açık havada, harekete imkan sağlayan alanlarda oynamaya, kendisini ifade etmeye ve gerçekleştirmeye ihtiyacı vardır.
  • Okuldaki farklılaştırılmış seviye çalışmaları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
  • Özel öğrenciler konusunda okulun tutumunu sorabilirsiniz. Üstün yetenekli çocuklar, öğrenme güçlüğü olan, gelişimsel desteğe ihtiyaç duyan öğrenciler için okulun sunduğu imkanları işitmek önemlidir.
  • Eğitim kadrosu, öğretmen yetkinlikleri ve personel hakkında bilgi alabilirsiniz. Okuldaki öğretmen değişme sıklığının nasıl olduğu, öğretmene sağlanan hizmet içi eğitimlerin sıklığını sorabilirsiniz. Nihayetinde mutlu öğretmen, mutlu çocuk demektir! Bir kurum, öğretmenini ve personelini ne kadar memnun ediyorsa, kurum içinde çalışma huzuru ne kadar mevcutsa, çocuk da o kadar mutlu, huzurlu olacaktır.
  • Okulun eğitim teknolojilerini ne oranda kullandığı, çağı nasıl takip ettiğini bilmek önemlidir. Eğitim araç ve gereçlerinin donanımı, teknolojik cihaz kullanımı, internet bağlantısı öğrenme sürecini olumlu etkilemekte ve pekiştirmektedir.
  • Okulun oryantasyon süreci yani çocukların okula uyum ve adaptasyon sürecinde izledikleri yol, hazırladıkları program hakkında bilgi edinebilirsiniz.
  • Öğretmenlerin, yöneticilerin veliyle iletişim için takip ettikleri yolu, görüşme sıklığı hakkında bilgi edinebilirsiniz.
  • Okulun servis hizmetiyle, öğrencinin yolda geçireceği muhtemel süreyle ilgili detaylı bilgi almak çocuğunuzun ve kendi günlük planınızı tasarlamanız için önemlidir.
  • Okul güvenliği, öğrencilerin kimlere teslim edildiği, okula giriş çıkış süreci hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
  • Okulun temizliği ve hijyen hakkında bilgi alabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog İrem Alişanoğlu Polat Psikolog
Uzman Klinik Psikolog İrem Alişanoğlu Polat, İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikoloji & Uluslararası İlişkiler bölümlerinden çift ana dal dereceleriyle mezun olmuştur. İngiltere’de University of Westminser’da ... Devam