Ne istediğimiz değil, onu neden istediğimiz önemli: İhtiyaçlarımız bize neler anlatır?

Günlük yaşantımızda olsun, hayatımızın geneline baktığımızda olsun pek çok istekte bulunuyoruz. Bu istekler kimi zaman hayalde kalırken, kimi zaman bunları kendimize hedef olarak belirliyoruz. Kimi istekler gerçekleşirken, kimisi yalnızca istek olarak da kalabiliyor. Bu yazıda sizleri isteklerimizin arkasındaki motivasyonlara yakından bakmaya davet ediyorum.

Özünde tüm isteklerimizin ardında bir ihtiyaç vardır. Bizler hayatımızı olağan akışında yaşarken aslında bilinçli olarak veya bilinçsizce bu ihtiyaçlarımızı doyurmak için farklı yollara başvururuz. Örneğin, bir çocuk ilgi görmek ve annesiyle vakit geçirmek istediğinde anne hep meşgul diyelim, “Seninle şu an oynayamam” diyor. Çocuk gidip içeride bir şey kırdığında anne kalkıp yanına gelip “Ne yaptın sen?” diye kızıyor bile olsa, ideal olmayan bir şekilde çocuk, annenin ilgisini çekmiş olur ve bu davranışı ilgi ihtiyacını gidermek için yapar.

Bir çocuktan buradaki ihtiyacını ifade etmesini bekleyemeyebiliriz, ancak birer yetişkin olarak isteklerimizin ardındaki gerçek ihtiyaçlarımızın farkına varmak ve gerektiğinde bunu ifade etmek bizim sorumluluğumuzdadır. Farkındalık dediğimiz kendi duygularını, düşüncelerini ve ihtiyaçlarını objektif bir noktadan görebilme halinin önemi yine burada ortaya çıkıyor.

İsteklerimizin ardındaki ihtiyaçlar harekete geçmek konusundaki motivasyonumuzu doğurur. Dikkat edilmesi gereken nokta burada; bu motivasyon kendinizle mi alakalı, yoksa başkalarından tatmin etmesini beklediğiniz bir ihtiyacınızla mı alakalı? Bu başkalarınca karşılanması beklenen ihtiyaç pek çok farklı şekilde ortaya çıkabilir: Sevilmek, duyulmak, anlaşılmak, ilgi görmek, değerli hissetmek, saygı duyulmak, takdir edilmek, onaylanmak…

Herhangi bir isteğinizi düşünün. Diyelim beğendiğiniz bir restorana gitmek olsun bu istek… Bu istek nereden geldi? Arkadaşlarınızdan mı gördünüz, Instagram’dan mı? İnternette mi karşınıza çıktı, yoksa gerçek hayatta mı görüp beğendiniz? Sizce bu restorana gitmeyi neden istiyorsunuz? Gerçekten yeni lezzetler keşfetmeyi sevdiğiniz ve keyifli bir akşam geçirmek istediğiniz için mi? Yoksa şık giyinip süslenip çektiğiniz güzel fotoğraflarınızı paylaşarak o restorana gittiğinizi sosyal medyadan duyurmak için mi? Benzer şekilde sahip olunmak istenen ev, araba, çanta, ayakkabı gibi maddi boyuttaki istekler size ne vaat ediyor? Peki ya iş veya eğitim hayatınız, ilişkileriniz ile ilgili istekleriniz neler? Hayatınızda neyin gerçekleşmesini istiyorsunuz?

İsteklerin ardındaki gerçek ihtiyacınızı görebilmek için kısa bir egzersiz yapabilirsiniz. Gözlerinizi kapatın ve gerçekleşmesini istediğiniz bir şeyin gerçekleştiğini düşünün. (Bu noktada belirtmekte fayda var, eğer bu isteğin gerçekleşmesine dair zihninizde oluşan herhangi bir direnç, inanmama ve benzeri düşünce oluşuyorsa öncelikle buraya bakmanız gerekir, şu an bunun olmadığı senaryodan devam ediyorum.) Tüm detayları olmasını istediğiniz şekilde gözünüzde canladırın, o anı yaşayın ve hissedin. İstediğiniz gerçekleşti; neler oluyor orada, nasıl hissediyorsunuz? Asıl cevabını bulmak istediğiniz soru bu olmalı. Bu isteğim gerçekleştiğinde ben aslında gerçekten neyin olmasını bekliyorum?

Göreceğiniz gibi bir isteğin ve ardından gelen davranışların arkasında farklı farklı motivasyonlar olabilir. Önemli olan isteklerinizin ardındaki ihtiyacı görebilmek ve anlayabilmek. Özellikle dolaylı olarak başkalarına bağlı olan istekler söz konusu olduğunda dikkat edin; beklentilerinizin karşılanacağının bir garantisi var mı? Beklentileriniz somut ve gerçekçi mi? Örneğin, saygınlığını artıracağına inandığı için lüks araba almak isteyen biri, bundan nasıl emin olabilir? Başkalarının tepkilerini belirleyemez ve onları kontrol edemeyiz.

Sağlıklı yetişkinler olarak ne istediğimizin ve neden istediğimizin farkında olmak, bize hayatta güç verir. Kendimiz için yaşar ve tercihlerimizden emin oluruz. Dışarıdan beklentiye dayalı ve beklenti gerçekleşmediğinde hayal kırıklığı hissettiren bir hayat yaşamaktansa; daha seçici, daha özgür ve daha özgün olabiliriz.

Dilerseniz @dorecoaching Instagram hesabını takip edebilir, sorularınız ve iletişim için [email protected] adresine e-mail atabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Zaman aşımına uğrayan hedefler: Amaçlarımız hayatımızda nasıl bir yer tutar?