Yeme bozuklukları, çoğunlukla mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip, eğitim düzeyi yüksek ve korumacı ailelerde yetişmiş belli yaştaki kadınlarla ilişkilendiriliyor. Hâlbuki bu rahatsızlıklarla yaş, eğitim, sosyal ve ekonomik yaşam düzeyi açısından toplumun farklı kesimlerinden hemen her insan mücadele eder. Yani, yeme bozuklukları sadece “bir deri bir kemik” olan kadınlarda değil, yaygın görüşün aksine farklı fiziki özelliklere sahip kadınlarda ve elbette erkeklerde de görülür. İşin aslı, klinik psikolog Doktor Roberto Olivardia’nın bir makalesinde belirttiğine göre, dünya genelindeki istatistiklere bakıldığında, yeme bozukluğu olan 4 kişiden 1’i erkektir.
Olivardia, bu ciddi istatistiğin yanı sıra erkeklerin yeme bozukluklarını saklama eğiliminde olduğuna da dikkat çekiyor. Depresyon, uyuşturucu madde kullanımı ve kaygı bozukluğu gibi nedenlerle psikolojik destek alan pek çok hastasının, daha az maskülen görülmekten ya da iş hayatlarının olumsuz etkilenmesinden korktuğu için yeme bozukluklarını saklama eğiliminde olduğunu fark etmiş. Kuşkusuz bu korkuda yeme bozukluklarının sadece kadınlarda görüldüğünün sanılması büyük rol oynuyor.
Erkek bir hastanın neden yeme bozukluğu yaşadığını araştırırken tıpkı kadınlarda olduğu gibi depresyon, travma, zayıf benlik algısı, obsesif kompulsif bozukluk gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulmalı. Bir kişinin kendini hasta edecek düzeyde aç bırakması hem fiziki hem de ruhsal anlamda “boşlukta” olduğunun bir göstergesi aslında. Kişi yeme bozukluğuna ne kadar derinden bağlanırsa, onu dünyaya ve çevresine bağlayan her şeyden bir o kadar kopuyor. Yeme bozukluğu yaşayan hastaların %10 ila 20’si ne yazık ki rahatsızlıkları yüzünden hayatını kaybediyor ve bu ölümlerin %20’sini intihar vakaları oluşturuyor.
Yeme bozukluğu yaşayan erkekler de kadınlarda olduğu gibi bu rahatsızlığa özgü benzer davranış kalıpları geliştirebiliyor. Bunlar arasında; sürekli kalori kısıtlamasına gitme, düşük yağlı beslenme, sık sık tartılma ve saplantı düzeyinde spor yapma gibi davranışlar ön planda.
Dr. William Rhys Jones, The Guardian gazetesine verdiği röportajda yeme bozukluklarının gelişiminde erkeklerde saptanan şu duruma vurgu yapıyor: “Mükemmel bir bedene sahip olma baskısı her yaştan erkeği gittikçe daha fazla etkilemeye başlamış olup bu durum yeme bozukluklarının oluşumunda bir risk faktörü teşkil ediyor. Medya aracılığıyla maruz kaldığımız ve ideal olarak sunulan sağlıksız erkek bedeni imajları, görünüşleriyle saygınlık kazanmaya çalışan hassas insanlar üzerinde gereksiz bir baskı yaratıyor.” Jones’a göre, bu rahatsızlıkları yaşayan her erkeğin ihtiyaç duyduğu anda destek aramaktan kaçınmaması için yeme bozuklarıyla ilişkilendirilen cinsiyetçi kalıpları kırmak gerekiyor.
Peki, tedavi konusunda neler yapılabilir? Uzman Psikolog Hande Sinirlioğlu Ertaş erkeklerde yeme bozukluğu tedavisinin kadınlarınkinden çok farklı olmadığını düşünüyor. Uzman bir ekip müdahalesiyle, yeme bozukluğunun yarattığı davranış bozuklarının üzerine gidilmeli ve beden imajı, kişilik algısı ve iletişim güçlükleri üzerine çalışmalar yürütülmeli.
Ertaş, asıl sıkıntının kişinin rahatsızlığını kabullenme sürecinde yaşandığına dikkat çekiyor. Yeme bozukluğuna yakalanan erkeklerin bunun sadece kadınlara özgü bir durum olduğu düşüncesinden vazgeçip erkeklerde de yeme ile ilgili davranış veya bakış açısı bozulmalarının olabileceğini kabullenmesi çok önemli. Bu güçlüğün aşılmasında tedavi ekibiyle birlikte ailenin ve çevrenin desteği kilit rol oynuyor.
Kaynaklar:
Yazıyı aşağıdaki kaynaklardan yaptığım okumalara dayanarak derledim.
Klinik Psikolog Doktor Roberto Olivardia’nın makalesi: ‘Eating disorders in men yes in men’
Dr. William Rhys Jones’un röportajı: ‘Eating disorders in men rise by 70 in nhs figures’
Uzman Psikolog Hande Sinirlioğlu Ertaş, Yeme Bozuklukları: Anoreksiya, Bulimia ve Diğerleri
Diğer okuma önerileri:
Erkek çocuklarda yeme bozuklukları: Bir anoreksiya nervoza vakası
Erkeklerde Bulimiya Nervoza: Bir Olgu Sunumu
İlginizi çekebilir: Çocuğunuza bedenini sevmesi için yardım edebilirsiniz: Dikkat etmeniz gereken 3 şey