Hayır demeyi öğrenmek

“Hayır”, kelime olarak ne kadar basit görünse de, oldukça güçlü bir sözcük. Hayır diyememekse, birçoğumuzun ortak problemi.

Hayır diyebilmek, vaktinizi ve enerjinizi verimli şekilde kullanmanızı sağlar. Çünkü istemediğiniz şeylere “hayır” diyebildiğinizde, kaynaklarınızı sizin için önemli olan şeyler için değerlendirebilirsiniz.

Daha önce “Hayır deme korkusu” adlı makalemizde, hayır deme konusunda yaşanılan problemleri ve bu problemlerin kişinin sosyal ve mesleki yaşamını, ilişkilerini nasıl etkilediği üzerinde durmuştuk. Bugün, hayır demeyi öğrenmenize yardımcı olacak ve hayır demenizi kolaylaştıracak önerilerle karşınızdayız.

Hayır demeden önce;

Karşınızdakini yumuşatın ve isteğinizi dile getirin.

Hayır demek istediğinizde, karşınızdaki kişinin “hayır”ınızı kabul etmesi için, önce ortamı yumuşatmanız gerekebilir. Böyle durumlarda aldığınız teklifin gururunuzu ne kadar okşadığını ya da sizi ne kadar memnun ettiğini söylemeniz yerinde ve yeterli olacaktır. Sonrasında, “vaktim yok” gibi, teklifi ya da öneriyi kabul etmeme nedeninizi dile getirmek, hayır demeniz için ihtiyaç duyduğunuz yolu açacaktır.

Konuyla ilgili hislerinizi dile getirin.

Eğer ısrarcı biriyle karşı karşıyaysanız, karşınızdakinin sebeplerinizin geçerliliğini görmezden gelmesi söz konusu olabilir. Bu durumda yapmanız gereken, sebeplerinizle birlikte hayır demenize neden olan hislerinizi de dile getirmektir. Örneğin; “çok meşgulüm ve evet dersem suçlu hissedeceğim” gibi.

Hislerinizi dile getirmek; karşınızdakinin olaya sizin tarafınızdan bakmasını ve sizi anlamasını sağlayacaktır. Aynı zamanda, hisler kişisel olduğu için, karşı argüman üretmek sebeplerinizle başa çıkmak kadar kolay olmayacaktır.

Kendinize güvenin.

Eğer kendinize yeterince değer vermiyorsanız, vaktiniz de o kadar değerli değildir. Ancak kendinize olan güveniniz ve özsaygı bilinciniz arttıkça, hayır demeniz de kolaylaşacaktır. Çünkü o zaman, zamanınız ve enerjiniz herhangi bir şeye evet diyerek harcayamayacağınız kadar değerli olacaktır.

Özgüveninizin yüksek olması; kendinizi, başkalarının sizi ikna etmek için kullandığı, suçluluk duygusu ya da ısrar gibi negatif yollardan da korumanızı sağlayacaktır.

Neden hayır dediğinizi hatırlayın.

Hayır demeye karar verdiğinizde, neden hayır dediğinizi düşünün ve kendinize hatırlatın.

Örneğin, hayır dediğinizde size kalacak olan zaman ve enerjiyle neler yapabileceğinizi düşünün; kendinize ya da ailenize zaman ayırmak gibi. Daha faydalı ve olumlu seçeneklerinizi düşünerek kendinizi bu yönde motive etmek, hayır demenin zorluğunu azaltacaktır.

Motivasyonunuzu yüksek tutun.

Hangi yolu denerseniz deneyin, kendinizi nasıl motive ederseniz edin, bazen hayır demeniz mümkün olmayacaktır. Ancak hayır demeyi öğrenmek istiyorsanız, bu durumların sizi endişelendirmesine izin vermeyin. Aksi halde hayır demeyi başardığınız zamanlarda kazandığınız motivasyon ve özgüveni çöpe atmış olursunuz.

Bunun yerine, başarılarınıza odaklanın. Normalde hayır diyemeyeceğiniz bir şeye bir kez bile hayır demiş olmak, yeterli bir başarı. Çünkü hayır demek, kişiliğinizin geliştiğinin göstergesidir.