Harekete geçmek için soru sormak neden önemlidir?

Seninle “4 adımda mutluluk” gibi birkaç adımda iyi olmayı vaadeden hazır yöntemlerden daha etkili bir yöntem paylaşmak isterim: Soru sormak. Hayatının geliştirmek ve değiştirmek istediğin alanları ile ilgili iç görü sağlayan, açık uçlu ve derin sorular sormak, koçlukta kullandığımız etkili bir yöntem. Peki değişim yaratmak için soru sormak neden hazır reçetelerden daha etkili, anlatayım…

Sorular odağı kişiye özel çözümde toplar.

Nörobilime göre, bir soru sorulduğunda, o an beynimizin düşünce süreci adeta ele geçirilmiş olur. Yani beynimiz bir sorunun cevabını düşünürken, başka hiçbir şey düşünemez. Bu sürece “içgüdüsel detaylandırma” denir. Soru sayesinde beynimiz uyarılır ve serotonin salınmasına neden olur. Bu serotonin salınımı beynin gevşemesini, beynin tüm alanlarından istihbarat toplamasını, böylece yanıtları en detaylı şekilde bulmasını ve çözümler geliştirmesini sağlar. Bu süreç elbette hazır sunulan çözümlerden daha fazla iç görü sağlar çünkü kişiye özeldir. Beyin haritasındaki zevkler, tecrübeler, beceriler, değerler içinden kişi için en uygun çözümü ortaya çıkarır. Ayrıca beyin çözüm bulmaya yaklaştıkça yeni nöral bağlantılar da kurmaya başlar, yani soruyu ve bulduğu cevabı anlamlandırır. Bu da adım atmak için daha fazla motivasyon sağlar.

Sorular harekete geçme olasılığını artırır.

Bir soruyu duymak, sadece beynimizin o anda ne yaptığını etkilemekle kalmaz, gelecekteki davranışlarımızı da şekillendirebilir. Davranış bilimciler insanlara sadece gelecekteki kararlarını sormanın bu kararları önemli ölçüde etkilediğini keşfettiler. 1993’te sosyal bilimciler Vicki Morwitz, Eric Johnson ve David Schmittlein, 40.000’den fazla katılımcıyla bir çalışma yürüttüler ve birisine altı ay içinde yeni bir araba satın alıp almayacaklarını sormanın satın alma oranlarını %35 artırdığını gördüler. Benzer araştırmalar da sadece soru sormanın kişinin karar alma sürecine yadsınamaz şekilde etki ettiğini gösteriyor.

Peki neden? Çünkü soru beyni bir davranışı düşünmeye sevk ediyor, yani odağı değiştiyor, ki bu da o odak üzerinde hareket etme olasılığını artırıyor. Sadece bir şeyler yapmayı düşünmek algımızı ve hatta vücut kimyamızı bile değiştirebilir. Örneğin, şimdi bir limonu tattığını hayal et. Tadı nasıl? Limonu tattığını düşündüğünde bile ağzının içinde değişimler oldu değil mi? İşte sorulan sorulara beynin verdiği yanıtlar o kadar güçlüdür ki, bizi o deneyimi yaşamış gibi hissettirebilir. Serotonin salınırken, beyin ateşlenirken ve bir sorunun çözümlerini keşfederken bir enerji açığa çıkar. Soruyu alan kişi motive olur ve bir şeyler yapmaya hazır hale gelir. “Nasıl katkı sağlamak istiyorsun?” gibi güçlü sorular da hayatımızda olmasını istediğimiz değişimlerle ilgili bize iç görüler sunarak, bu değişimleri yaratmak için adım atmamızı teşvik edebilir.

Harekete geçirici sorular

Güçlü soruları koçluk sürecinde danışanın değişim yaratması için sıklıkla kullanıyoruz, ancak koçluk almasan da kendine sorabileceğin ve yanıtları sayesinde harekete geçebileceğin sorulardan bazılarını aşağıda paylaşıyorum. Burada dikkat etmen gereken şey şu; soruyu sorduktan sonra problemin üstesinden gelmek için beyninde oluşan enerji patlaması oldukça kısa ömürlü, bu yüzden soruları yanıtladıktan sonra kendine konuyla ilgili atabileceğin en küçük adımı sorup bunu görev edinmen o enerjiyi kullanmana yardımcı olur. Örneğin hangi alışkanlıklar bana iyi gelir sorusuna “günde 7 bardak su içmek” diye yanıt verdiysen bu alışkanlığı hangi gün hayata geçirmeye başlayacağını da belirlemeli ve attığın adımları bir alarmla, hatırlatıcı notla ya da her gün görevi tamamladığına dair not alarak takip etmelisin. Aksi halde soruların yanıtları sadece kağıt üzerinde kalır.

İşte değişim ve gelişim için kendine sorman gereken sorulardan bazıları…

Hayatımın daha iyiye gitmesi için hangi alışkanlıklarımı geride bırakmalıyım? Hangi alışkanlıklar bana iyi gelir?
Hayata nasıl katkı sağlamak istiyorum?
Yarın ne yaparsam günüm dünden ve bugünden daha iyi geçer?
Hangi alanda ve alanlarda gelişmek istiyorum?
Bugünlerde hangi duyguya daha çok ihtiyacım var?
Hangi alanlarda daha dengeli olmam gerekir?
Neyin özlemini çekiyorum? Bunu hayatıma katmak için nasıl adımlar atabilirim? Hayatımda fark yaratmak için değiştirmem gereken şey nedir?
Neleri iyi yapıyorum? Neleri daha iyi yapabilirim?
İlişkilerimi daha iyi hale getirmek için atabileceğim en küçük adım ne olur? İşimin daha önce fark etmediğim iyi tarafı ne olabilir?

Bu dönemde online bireysel danışmanlık ya da eğitim almak istersen www.iremulgu.com adresimi ziyaret edebilir, bilgi için [email protected] adresine mail atabilirsin. Mutluluk bilimini keşfetmeye devam etmek için Pozitif psikoloji pratikleri ve hayat deneyimlerimi paylaştığım Instagram hesabıma, web siteme ve Youtube kanalıma ulaşabilirsin.

Kocaman sevgiler…

İlginizi çekebilir: Anlam yoksa mutluluk da yok: Mutluluğa dair 7 çıkarım

İrem Ülgü Orhan Profesyonel Koç

Berkeley, North Carolina ve Pennsylvania Üniversitelerinde bulunan Pozitif Psikoloji kürsülerinde, Pozitif Psikoloji alanında eğitimler almış olan İrem Ülgü Orhan, bu eğitimlerini şamanik öğretiler ile ... Devam

Yazar Sayfası

Sorular odağı kişiye özel çözümde toplar.

Sorular harekete geçme olasılığını artırır.

Harekete geçirici sorular

İlginizi Çekebilir

Aşkı ve arkadaşlığı ekranlarda yok etmek: “Phubbing”

GROW modeli düşünme yöntemi nedir, nasıl kullanılır?

Bizim acilen bazı insanları affetmeye ihtiyacımız var