Geri dönüşüm, günümüzde statik bir atık yönetimi mekanizmasından ziyade döngüsel ekonominin dinamik bir parçası olarak değerlendiriliyor. Kullanım dışı kalan atık malzemelerin ham maddeye dönüştüren geri dönüşüm, sürdürülebilirliğin merkezinde yer alıyor. Çeşitli girişimler de inovatif teknolojilerle geri dönüşümün geleceğine yön vererek kaynak yönetimini yeniden tanımlıyor. Bu yazımızda, popülaritesi hızla artan beş geri dönüşüm girişimini derinlemesine analiz ediyoruz.
Carbios
2011’de kurulmuş olan Carbios, biyolojik olarak parçalanabilir plastiklere ve enzimatik geri dönüşüme odaklanıyor.
Carbios, plastik atıkları temel bileşenlerine ayırmak ve yeni plastik ürünlerin üretilmesini sağlamak için enzimatik geri dönüşüm çözümü sunuyor. Bu çözüm aracılığıyla şişelerde ve ambalajlarda yaygın olarak kullanılan PET plastiklere yoğunlaşılıyor. Enzimatik geri dönüşüm esnasında PET’i özel olarak depolimerize edebilen bir enzim kullanılıyor. Geleneksel geri dönüşüm yalnızca şeffaf plastikleri geri dönüştürebiliyorken bu girişimin teknolojisiyle her türlü PET atığı geri dönüştürülebiliyor. Kısacası, Carbios renkli veya kirli olan her plastiği kalite kaybı olmaksızın geri dönüşüme dahil edebiliyor. Bu sayede, plastik atıklar döngüsel ekonomiyi endüstriyel bir gerçeklik haline getiriyor.
Mevcut piyasa değeri 194 milyon dolar olan Carbios, enzimoloji ve plastik üzerine yürütülen bilimsel çalışmaları etkili bir şekilde birleştiriyor.
TerraCycle
TerraCycle, 2001’de mükemmel eko-kapitalizmi yaratma amacıyla kuruldu. Bu girişim, sunduğu servisle geleneksel geri dönüşümü iyileştirdiği gibi geri dönüştürülmüş veya ileri dönüştürülmüş malzemelerle dekore edilmiş benzersiz ofisleriyle de ön plana çıkıyor.
TerraCycle, geleneksel geri dönüşüm şirketlerinin başa çıkamadığı atıkları geri dönüştürüyor. Bu atıklar arasında sigara izmaritleri, cips paketleri ve kozmetik ürünlerin ambalajları gibi pek çok obje bulunuyor. Girişim, hem ücretsiz hem de ücretli geri dönüşüm servisleriyle tanınıyor. Bu servislere ek olarak, girişimin Loop isimli hizmeti de bir yeniden kullanım platformu olarak işliyor. Loop, markalarla, perakendecilerle ve üreticilerle iş birliği yaparak geleneksel tek kullanımlık ürünlerin yeniden kullanılabilir ve iade edilebilir versiyonlarının satışını ve toplanmasını sağlıyor. Yeniden kullanımı kolay ve erişilebilir bir hale getiren bu proje, Danone, Nestle, Unilever, Coca-Cola ve Nutella gibi büyük markalar tarafından tercih ediliyor.
Toplam fon miktarı 69.6 milyon dolar olan TerraCycle, sürdürülebilirliğe olan bağlılığını ve yenilikçi yaklaşımını kazandığı 200’den fazla sosyal girişimcilik ve sürdürülebilir işletmecilik ödülüyle somutlaştırıyor.
ReVentas
2020 kuruluşlu ReVentas, dünya çapında yaygın bir şekilde kullanılan plastik atıkların geri dönüşümüne odaklanıyor.
ReVentas, PE ve PP başta olmak üzere plastik atıkları düşük basınç ve sıcaklıkta çözen patentli bir teknoloji sunuyor. Bu teknoloji, aynı zamanda renk, kir ve koku gibi etkenleri de atıklardan ayıklıyor. Bu teknoloji sayesinde ortaya saf plastiğe yakın kalitede bir malzeme çıkıyor. Döngüsel ekonomiyi destekleyici ham maddelere imza atan girişim, hem Birleşik Krallık’ta hem de küresel ölçekte hizmet veriyor.
Seri A finansmandaki ReVentas, 6.73 milyon dolarlık toplam fon miktarıyla öne çıkıyor. Girişim, atıkların atılacak bir şey olmadığı ve değerli birer kaynak olarak görüldüğü bir gelecek için bir kapı aralıyor.
RecycleSmart
2019’da kurulmuş olan RecycleSmart, geri dönüşümü kolaylaştırmayı ve herkes için erişilebilir hale getirmeyi amaçlıyor.
RecycleSmart, ‘’Çöp Uber’i’’ olarak tanımlanan bir modelle kullanıcıların kapılarından atıklarını topluyor. Kullanıcılar, içeriğinden veya geri dönüştürülebilir olup olmadığından emin olmadıkları atıkları girişime teslim ediyorlar. Bu sayede, hem kolay hem de keyifli bir geri dönüşüm süreci deneyimleniyor. Girişim, yumuşak plastikleri, mutfak eşyalarını, elektronik atıkları, tekstil ürünlerini, pilleri, elektronik sigaraları ve daha birçok zorlu atığı topluyor. Bu atıkları ilgili iş ortaklarına yönlendiren girişim, etkili geri dönüşüm süreçlerini açığa çıkarıyor. Bir diğer yandan, içinde sıvı bir şey bulunmuş olan bardaklar ve yemek artıkları gibi ıslak ve organik atıklar girişim tarafından alınamıyor.
Toplam fon miktarı 5.6 milyon dolar olan RecycleSmart, yerel hayır kurumlarına bağıştan elektronik atıklardan altın ve gümüş gibi metalleri çıkarmaya kadar uzanıyor.
Jälle Technologies
2023 kuruluşlu Jälle Technologies, pil geri dönüşümü, malzeme bilimi ve sürdürülebilir teknolojiler konularında derin bir uzmanlığa sahip ekibiyle ön plana çıkıyor.
Jälle Technologies, geleneksel yöntemlere kıyasla daha yüksek geri kazanım oranları ve daha düşük kaynak ihtiyacına sahip gelişmiş geri dönüşüm teknolojileri geliştiriyor. Bu girişim, teknolojileri aracılığıyla piller için döngüsel bir ekonomi inşa ediyor. Girişimin çözümleri, ömrünü tamamlamış lityum iyon pilleri değerli ve yüksek kaliteli kaynaklara dönüştürüyor. Bu dönüşüm sayesinde, atıklar ve çevreye verilen zarar azaltılırken tedarik zinciri dayanıklılığı da güçlendiriliyor.
Toplam fon miktarı 735 bin dolar olan Jälle Technologies, kritik malzemeleri geri kazandıran çözümleriyle geleneksel madenciliğe bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
Kaynak: RecyclingStartups, Sustainability News, PitchBook, Tracxn, Crunchbase
İlginizi çekebilir: Sürdürülebilirliği pekiştiren iklim teknolojisi girişimleri