Gastrit, en yaygın görülen mide rahatsızlıklarından biri olarak biliniyor. Bu sorunu yaşayan kişiler gastrite ne iyi gelir, merak ediyor olabilir. Çünkü tıpkı diğer mide rahatsızlıklarında olduğu gibi gastrit de kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor. Genellikle beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzına bağlı olarak ortaya çıkabilen gastrit, daha bilimsel bir ifadeyle midenin koruyucu tabakasının iltihaplanması anlamına geliyor. Tedavi edilmemesi durumunda kronik bir hal alabiliyor ve uzun süreli iltihaplanmaya yol açabiliyor. Bu rahatsızlığın en önemli sebebi asitli yiyecek ve içeceklerin fazla ve bilinçsiz tüketilmesi olarak biliniyor. Sıklıkla karın ağrısı, mide bulantısı, kusma ve iştahsızlıkla kendisini gösterebilen gastrit hakkında merak ettikleriniz için yazımızı okumaya devam edin. İşte gastrit nedir, gastrit belirtileri, gastrit neden olur, gastrit nasıl geçer, gastrite ne iyi gelir; yanıtları.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Gastrit nedir?
Gastrit, mide zarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir mide rahatsızlığı. Gastrit iltihabı, çoğunlukla mide ülserlerinin çoğuna neden olan aynı bakteri ile enfeksiyonun sonucu ortaya çıkıyor. Bazı ağrı kesicilerin düzenli kullanımı ve çok fazla alkol alınması gastrite katkıda bulunabiliyor.
Gastrit aniden (akut gastrit) veya zamanla yavaş yavaş ortaya çıkabiliyor (kronik gastrit). Bazı durumlarda ülser ve mide kanseri riskinde artışa neden olabildiğine dair bulgular da söz konusu. Ancak çoğu insan için ciddi bir problem teşkil etmiyor ve bir uzman eşliğinde, doğru tedavi ile hızla düzelebiliyor.
Gastrit neden olur?
Peki, gastritin nedenleri neler? Mide astarındaki zayıflık, sindirim sıvılarının mideye zarar vermesine ve onu alevlendirmesine izin vererek gastrite neden olabiliyor. İnce veya hasarlı bir mide astarına sahip olmak gastrit riskini artırabiliyor. Bununla birlikte bir gastrointestinal bakteriyel enfeksiyon da gastrite neden olabiliyor. Bunun en yaygın nedeni Helicobacter pylori olarak bilinen bakteri türü. Mide zarını enfekte eden bu bakteri gastrite yol açabiliyor. Enfeksiyon genellikle insandan insana bulaşıyor, ancak yiyecek veya su yoluyla da bulaşabiliyor. Ayrıca bazı koşullar da gastrit yaşama riskinizi artırabiliyor:
- Aşırı alkol tüketimi
- Çeşitli ilaçların rutin kullanımı
- İlerleyen yaş (Mide zarı yaşla birlikte doğal olarak incelir)
- Sigara kullanımı
Daha az yaygın risk faktörleri ise şunları içeriyor:
- Ciddi yaralanma, hastalık veya ameliyatın neden olduğu stres
- Otoimmün bozukluklar
- Crohn hastalığı gibi sindirim bozuklukları
- Viral enfeksiyonlar
Gastrit belirtileri
Gastrit birçok mide rahatsızlığı ile benzer belirtilere sahip olduğu için onu diğerlerinden ayırmak kolay olmayabiliyor. Yine de gastritin yaygın belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Mide bulantısı
- Kusma
- Özellikle yemekten sonra üst karında şişkinlik hissi
- Hazımsızlık
Eğer bu belirtileri sıklıkla yaşıyorsanız gastritiniz olabilir. Gastrit tedavi edilmezse mide kanamasının yanı sıra ülserlere de yol açabiliyor. Bazı gastrit türleri, özellikle mide zarı incelmiş kişilerde mide hastalıkları geliştirme riskini artırabilir. Bu nedenle özellikle kronik şikayetlere sahipseniz mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Gastrit nasıl geçer? Gastrit tedavisi nasıldır?
Gastrit nasıl geçer? Cevap basit: Gastrit doktorunuzun uygulayacağı bir tıbbi tedavi ile kolaylıkla iyileşebilir. Gastrit tedavisi, durumun nedenine bağlı şekilde, kişiye özel olarak belirlenebilir. Eğer ilaç kullanımına bağlı gastritiniz varsa doktor kontrolünde bu ilaçlardan kaçınmanız yeterli olabilir. Veya H. pylori’nin bir sonucu olan gastrit, bakterileri öldüren antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Antibiyotiklere ek olarak, gastriti tedavi etmek için farklı ilaç türleri de kullanılabilir. Sizin için doğru olan tedavi planını oluşturmak için mutlaka doktorunuzla konuşun.
Son dönemde yapılan araştırmalar, dost bakteriler olarak bilinen probiyotiklerin önemini daha iyi anlamamızı sağladı. Bağırsaklarımızda yaşayan bu dost bakteriler, yararlı bakterilerin sayılarını artırıp zararlı bakterilerin sayılarını azaltarak sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı oluyorlar. Bağırsak florasını bu şekilde dengeleyebildikleri için mide ülserleri ve gastrit tedavisinde de etkili olabilecekleri düşünülmekte. Bu nedenle gastrit sorununu ortadan kaldırmak için doktor önerisiyle probiyotik takviyeleri kullanabilir veya probiyotik besinleri diyetinize ekleyebilirsiniz.
Gastrite ne iyi gelir?
Gastrit sorunu yaşayan çoğu insan, doğru tedavi ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile bu sorunu tamamen ya da kısmen ortadan kaldırabiliyor. Şiddetli semptomlar yaşayan kişiler doktora danışarak öncelikle onun önereceği tedaviyi uygulamalıdır. Bununla birlikte diyetinizde belli değişiklikler yaparak da gastrit belirtilerini hafifletebilmeniz mümkün. Gastrite iyi gelen yiyecekler, gastrit için zararlı yiyecekler ve daha fazlası için okumaya devam edin.
Anti-inflamatuar bir diyet
Gastrit, sindirim sistemine aşırı yüklenildiğinde ve mide astarı iltihaplandığında aktive olabiliyor. Dolayısıyla iltihabı azaltan yiyecekleri tüketebilir ve mide astarının tahriş olmasını tetikleyen yiyeceklerden kaçınabilirsiniz. Bu noktada gastriti tetikleyen yiyecekler kişiden kişiye değişebiliyor. Size hangilerinin dokunduğunu anlamak için bir hafta boyunca yiyecek günlüğü tutabilir, bir uzmanla birlikte yaşam tarzı değişikliklerinizi takip edebilirsiniz. Yine de genel olarak, aşağıdaki yiyecekler midenizi kaplayan mukoza zarında iltihaplanmaya yol açabilir; bir diğer ifadeyle gastrite zararlı yiyecekler şunlardır:
- Ağır işlenmiş gıdalar
- Yüksek glüten içeriğine sahip gıdalar
- Asitli gıdalar, süt ürünleri
- Şeker oranı yüksek gıdalar
Bu tür gıdaların aksine; brokoli ve yaban mersini tüketmek, gastritle baş etmede vücudunuza destek olabilir. Araştırmalar glütensiz bir diyetin de semptomları hafifletebileceğini göstermekte.
Sarımsak özü
Dünya nüfusunun en az % 50’sinin sindirim sisteminde, gastrite neden olan bakteri olarak bilinen H. pylori’nin hali hazırda bulunduğu biliniyor. Eğer gastritinizin nedeni H. pylori ise sarımsak özü, bu bakterilerden kurtulmaya yardımcı olabiliyor. Birçok güvenilir çalışma, sarımsak özü tüketmenin H. pylori bakterisini öldürmenin etkili bir yolu olduğunu gösteriyor.
Bunun için çiğ sarımsağı ezebilir ve elde ettiğiniz özü çay kaşığıyla içebilirsiniz. Ya da direkt sarımsak özü satın alabilirsiniz.
Manuka ballı yeşil çay
Yeşil çayın çiğ bal ile içilmesinin, gastriti iyileştirmek için çeşitli potansiyel faydalara sahip olabileceği düşünülüyor. Ilık su içmek sindirim sistemini yatıştırabiliyor ve midenizdeki sindirimi kolaylaştırabiliyor. Bir araştırma, haftada sadece bir kez ballı çay içen gastritli kişilerde önemli bir fark olduğunu gösteriyor. Manuka balının ayrıca H. pylori’yi etkili bir şekilde kontrol altında tutan antibakteriyel özelliklere sahip olduğu da biliniyor.
Probiyotik besinler
Probiyotikler sindiriminizi iyileştirebilir ve bağırsak hareketlerini düzenleyebilir. Probiyotik takviyeleri, sindirim sisteminize yararlı bakterileri almanızı sağlayabilir. H.pylori’nin yayılmasını önleyebilir ve bağırsak sağlığını destekleyebilir. Ayrıca probiyotik besinleri diyetinize ekleyerek de bu faydalardan yararlanabilirsiniz. Kombu çayı, lahana turşusu, yoğurt, kefir, bitter çikolata bilinen en iyi probiyotik kaynakları arasında.
Daha küçük öğünler
Gastrit belirtileri sadece yediklerinize bağlı olarak şiddetlenmez, aynı zamanda neyi ne kadar yediğinizden de etkilenebilir. Gastritiniz varsa mide ve bağırsaklarınız için sindirim sürecini olabildiğince kolaylaştırmanız gerekebilir. Öğünlerinizi aşırı miktarda yediğinizde, tüm bu yiyecekleri enerjiye ve atığa dönüştürmek için sindirim sisteminiz baskı altında kalabilir. Bu nedenle günde iki kez kalori almak yerine gün boyunca daha küçük ve sık öğünler yemek gastrit semptomlarını hafifletebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri
Gastrit, çeşitli kronik mide hastalıklarının gelişimi için bir risk faktörü olabilir, bu yüzden eğer bu probleme sahipseniz yaşam tarzı seçimlerinize özellikle dikkat etmelisiniz. Fazla kilonuz varsa kilo vermeyi deneyebilir, sigara ve alkol gibi sağlığınıza zararlı alışkanlıkları ortadan kaldırabilirsiniz.
Son söz
Uzun vadede asla göz ardı etmemeniz veya evde tedavi etmeye çalışmamanız gereken gastrit belirtileri olabilir. Eğer bir haftadan uzun süren şikayetler yaşıyorsanız hemen doktorunuza danışmalısınız.
Ayrıca gastritinize neyin sebep olduğunu bulmak, onu ortaya çıkmadan önleyebilmenin en etkili yolu olabilir. Örneğin gastrit şikayetleri, aşırı yemek yemek, çok içki içmek veya çok fazla ilaç kullanmak gibi davranışlar sonucunda artabilir. Yaşadığınız şikayetler, daha ciddi bir durumun da habercisi olabilir. Bu nedenle, diyetiniz için doğru alışkanlıklar edinmenize rağmen semptomlarınızın hafiflemediğini düşünüyorsanız bir tıp uzmanına başvurduğunuzdan emin olun.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynaklar: Healthline, Web MD