Evler yeşeriyor: Bitkilerin psikolojimiz üzerindeki etkileri

Bitkilerin olduğu bir mekanda kendinizi daha iyi hissettiğinizi fark etmişsinizdir. Doğanın birer mucizesi olan bitkilerin o muhteşem renkleri, onları seyretmek ve onlara dokunmak gerçekten de bize hep mutluluk verir, öyle değil mi? Instagram gibi sosyal medya platformlarının da etkisiyle artık çoğu insan evini adeta birer botanik bahçesine çevirmiş durumda. Eğer henüz bu trendin bir parçası değilseniz, pandemi yüzünden hepimizin evlerimizde daha çok vakit geçirdiği bu dönemde, siz de evlerinizde bitki yetiştirerek, bitkilerin insana iyi gelen gücünden faydalanabilirsiniz.

Bitkilerin iç mekanlar üzerindeki etkileri birçok araştırmanın konusu olmuştur. Yapılan bir araştırmaya göre içinde bitki olan odalar, nezaket, mutluluk, neşe, rahatlama ve sükunet gibi pozitif duyguların algılanmasına neden olmaktadır (Han ve Ruan 2019). Bunun yanı sıra iç mekanlardaki bitkilerin insanların üretkenliğine, akademik performansına olumlu katkısı olduğu gözlemlenmiştir (Han ve Ruan 2019).

Bitkilerin üzerimizdeki etkilerini inceleyen başka araştırmalar, iç mekanlardaki bitkilerin tansiyonu dengelediğini (Ulrich ve ark., 1991), konsantrasyon ve dikkat yeteneğini artırdığını ortaya çıkarmıştır (Taylor et al., 2001). Vitiello (2001) tarafından yapılan bir başka araştırmaysa iç mekanlardaki bitkilerin, odadaki insanların stres seviyesini ve gözlerdeki tahriş hissini azalttığını, çalışanları motive ettiğini, konsantrasyonu yükselttiğini ve havayı daha temiz bir hale getirdiğini bulmuştur. Bir başka araştırmada renkli objeler, renksiz objeler ve iç mekan bitkileri olmak üzere üç farklı şekilde dekore edilmiş odalardaki katılımcılara kendilerini nasıl hissettikleri sorulmuş, katılımcılar iç mekan bitkilerinin olduğu odada kendilerini daha arkadaş canlısı, daha oyuncu, daha kaygısız ve daha sevecen hissettiklerini belirtmişlerdir (Lohr ve Pearson- Mims, 2000).

Eğer siz de bitkilerin insana iyi gelen etkilerinden yararlanmak istiyorsanız semtinizdeki bir çiçekçiden ev bitkileri hakkında gerekli bilgileri aldıktan sonra, evinize en uygun bitkileri temin edip Instagram’deki “ev bitkileri yetiştirenler kulübünün” bir üyesi haline gelebilirsiniz. Bitkiler hem evinizi güzelleştirecek hem de özellikle şu sıralar hepimizin çok ihtiyacı olan stres yönetiminde size destek olacaklar.

Evet, sosyal medyada bir ev bitkileri yetiştirme trendi var. Ancak bu trende uyarken aldığınız bitkinin bir canlı olduğunu ve ona çok iyi bakmanız gerektiğini unutmayın. Eğer bitkilerin bakımına düzenli olarak vakit ayıramayacaksak, en iyisi bitki almamak. Çünkü yeterince ilgilenmediğimiz için solan bir bitki bize ekstra stres verecektir. Ama eğer kendinizi bitki bakımına hazır hissediyorsanız, kendinizi rahatlıkla bitkilerin şifa veren enerjisine teslim edebilirsiniz.

Bu yazıdan sonra Stevie Wonder’ın “Journey Through The Secret Life of Plants” (Bitkilerin Gizli Yaşantısına Doğru Yolculuk) isimli albümünü dinlemeye ne dersiniz? Wonder bu albümünü, Peter Tompkins ve Christopher Bird tarafından yazılmış “The Secret Life of Plants” isimli kitabın, Walon Green tarafından çekilmiş aynı isimli belgeseli için bestelemiş. Hazır albümü dinlemişken, kitabı okuyup, belgeseli de seyredebilir, pandemi günlerinde kendinize güzel bir etkinlik yaratabilirsiniz. Örneğin bitkilerinize gereken bakımı verdikten sonra, güzel bir bitki çayı eşliğinde en favori battaniyenizin altına girip Wonder’ın muhteşem albümünü dinleyip, sokağa çıkma yasağı olan hafta sonunuzu dingin ve huzurlu bir şekilde geçirebilirsiniz. Sizlere özellikle içinden geçtiğimiz bu pandemi döneminde stresi ustalıkla yönettiğiniz günler diliyorum.

Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz. 2020 yılını “Hayatı Güzelleştirme Yılı” ilan ettim. Hayatı güzelleştirmekle ilgili psikoloji egzersizleri paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Han, K. T, Ruan, L, W. (2019). Effects of Indoor Plants on Self-Reported Perceptions: A Systemic Review. Department of Landscape Architecture, National Chin-Yi University of Technology, 57 Sec. 2, Zhongshan Rd., Taichung City
41170, Taiwan.
Lohr, V.I. and Pearson-Mims, C.H. 2000. Physical discomfort may be reduced in the presence of interior plants. HortTechnol. 10:53–58.
Taylor, A. F., Kuo, F. E., & Sullivan, W. C. (2001). Coping with ADD. The surprising connection to green play settings. Environment and Behavior, 33(1), 54-77. https://doi.org/10.1177/00139160121972864
Ulrich, R., R. Simons, B. Losito, E. Fiorito, M. Miles, and M. Zelson. 1991. Stress recovery during exposure to natural and urban environ- ments. J. Environ. Psychol. 11:201–230.
Vitiello, A. 2001. Specifying interior planting can be subjective. Plants for People, Düsseldorf, Germany. 19 June 2008. <http://www.plants- for-people.org>.

İlginizi çekebilir: Durma hakkınızın farkında mısınız: Kendinizi şarj etmeye zaman ayırın

Psikolog Rana Kutvan Psikolog
İstanbul doğumlu olan Rana Kutvan lise öğrenimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı. Önce LCC’de bir sene akabinde de İstasyon Sanat Merkezi’nde iki sene süren bir ... Devam