Enneagram kişilik tiplerine göre hangi tipler ilişkilerde daha iyi geçinir?

Kendi enneagram kişilik tipinizi ve partnerinizinkini biliyor musunuz? Cevabınız hayırsa, bu yazımız tam size göre olabilir. Belki de ilişkinizde yaşadığınız anlaşmazlıkların, bir türlü sebebini bulamadığınız uyuşmazlıkların nedenini keşfedebilir, üstelik partnerinizin enneagram tipine göre ilişkinizi geliştirecek ipuçlarını yakalayabilirsiniz. Enneagram da neymiş derseniz, hemen konuya girelim. Enneagram, temel motivasyonlarımızı, korkularımızı ve inançlarımızı araştıran, karar vermemizi yönlendiren davranışlardan ve bilinçdışı kalıplara sürekli değişen bir bakış sunan birbirine bağlı dokuz kişilik tipinden oluşan bir sistem. Enneagram Kişilik Modeli ise en basit haliyle, karakteri birbiriyle bağlantılı birkaç kişilik türü üzerinden tanımlayan bir tipoloji sistemi.

Özellikle wellness dünyasında kişilik testi olarak sıkça kullanılan bir model olsa da, psikoloji biliminde Enneagram Kişilik Modeli ile ilgili yürütülen araştırmaların sınırlı olmasından dolayı diğer kişilik modelleri kadar geçerli bir model olarak kabul görmediğinin altını çizmek gerek.

Enneagram modelinin ilk kez nasıl ve kim tarafından oluşturulduğu gizemini korusa da, çeşitli kaynaklar bu kişilik sınıflandırmasının ilk kez antik Yunan’da ortaya çıktığını; Hristiyanlık, Yahudilik, Budizm ve Hinduizm gibi dinlerin öğretileriyle sentezlenerek günümüze ulaştığını öne sürüyor. Bu modeli, batı dünyasıyla buluşturan ve popüler hale gelmesini sağlayan isim George Ivanovich Gurdjieff olarak bilinse de, bu modeli kişilik sınıflandırması anlamında ilk kullanan kişi, potansiyeli ve kişisel gelişim alanındaki çalışmalarıyla bilinen Oscar Ichazo. Daha sonraki dönemde ise psikiyatrist Claudio Naranjo Enneagram kişilik tipi modeliyle ilgili teoriyi daha kapsamlı hale getirip, bu model altında yer alan 9 kişilik tipini psikolojik bir çerçevelendirmeyle psikoloji dünyasına kazandırarak bugün bildiğimiz halini ortaya çıkardı.

Enneagram kişilik tipleri modeli, 9 noktadan oluşan bir diyagramla temsil ediliyor ve 9 tip kişilik tipini içeriyor. Bunlar:

• Tip 1: Yenilikçi / mükemmeliyetçi
• Tip 2: Yardımsever / verici
• Tip 3: Başarı / performans odaklı
• Tip 4: Bireysel / özgün
• Tip 5: Araştırmacı / gözlemci
• Tip 6: Sadık / şüpheci
• Tip 7: Meraklı / maceracı
• Tip 8: Meydan okuyan / koruyucu
• Tip 9: Barışçıl / arabulucu

Öncelikle, isimlerinden temel özellikleri hakkında tahminler yürütebileceğiniz bu kişilik tipleri hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz “Enneagram kişilik tipleri ve kişilik testi” yazımıza göz atabilirsiniz. Çünkü bu yazımızda hangi enneagram tiplerinin birbiriyle daha iyi anlaşarak sağlıklı bir ilişki yürütebileceğine değineceğiz. Siz de partnerinizle ya da olası partnerinizle Enneagram tipinizin eşlenip eşlenmediğini merak ediyorsanız işte detaylar…

En yaygın Enneagram çiftleri

Tüm Enneagram türleri, kendi farklı motivasyonları tarafından yönlendirildiği için bu durum onları bir ilişkide farklı önceliklere sahip olmaya itebilir. Haliyle de ihtiyaçlarına karşılık veren biriyle olmak isterler… Enneagram koçu ve The Enneagram in Love kitabının yazarı Stephanie Barron Hall, en yaygın Enneagram çiftlerini şu şekilde sınıflandırıyor:

Tip 1 ile uyumlu tipler: Tip 2 ve tip 7

Tip 1’ler (yenilikçi / mükemmeliyetçi), genellikle tip 2 ve tip 7 ile iyi eşleşir. Tip 1’ler Enneagram’ın reformcuları olarak bilinirler; kendini işine adamış ve mükemmeliyetçi, detay odaklı, yüksek standartlara sahip, vicdanlı bireylerdir. Yaşamın zorlu anlarında aydınlanmalarına ve güzellikleri bulmalarına yardımcı olabilecek kişilere ilgi duyarlar.

Tip 1’ler, biraz daha katı görüşlere sahip oldukları için yumuşak kalpli Tip 2’ler ile yani yardımsever / verici olan kişilik türüne sahip olan kişilerle iyi anlaşabilirler, çünkü birlikteliklerine sıcaklık girer ve tip 2’ler tip 1’leri rahatlamaya teşvik edebilir. Aynı şekilde tip 1’ler de çoğu zaman terk edilme sorunlarıyla mücadele eden tip 2’lerin kalbine tutarlılık ve güvenlik getirir.

Öte yandan tip 1 ve tip 7 (meraklı / maceracı) kişilik türlerine sahip kişilerin yaşadığı ilişkide de uyum ön plana çıkar; tip 1 ve tip 7 birleşimi tamamlayıcı bir ilişki olarak kabul görür. Neşeli ve maceraperest tip 7’ler, mükemmeliyetçi tip 1’lere gevşemelerini hatırlatarak, eğlenmekten suçluluk duymamayı öğretebilirler.

Tip 2 ile uyumlu tipler: Tip 3 ve tip 8

Tip 2’ler, Enneagram’ın yardımcıları olarak bilinirler; şefkatli ve besleyici, bu fedakar tipler partnerlerinin ihtiyaçlarına her zaman karşılık verirler. Tip 2’ler ihtiyaçlarını dile getirmekte sorun yaşadıklarından, samimiyetlerine karşılık verebilecek ve cömertliklerinden faydalanmayacak biriyle çıkmaları çok önemlidir. Bu nedenle tip 3 (Başarı / performans odaklı) ve tip 8 (Meydan okuyan / koruyucu) ile iyi anlaşabilirler.

Tip 2 ve tip 3 birlikteliğinde, ortak ilgi alanları ve benzer yüksek enerji seviyeleri dikkat çeker. Tip 3’ler, tip 2’leri başkalarına odaklanmak yerine kendi potansiyellerine ulaşmaları için harekete geçirirken; tip 2’ler de tip 3’lerin özellikle iş arkadaşları tarafından iş konusunda onaylanma ihtiyacına karşılık koşulsuz onay sunar.

Tip 8’ler, tip 2’lere güçlerini ortaya çıkarabilmeleri için adım atmaları konusunda cesaret verirken; tip 2’ler de onların duvarlarını ortadan kaldırarak içlerindeki yumuşaklığı keşfetmelerine ve sevginin gücünü bulmalarına yardımcı olurlar.

Tip 3 ile uyumlu tipler: Tip 9

Tip 3’ler, Enneagram’ın başaranları olarak bilinirler. Azimli, hırslı, ikna edici tip 3’ler, mükemmellik, hedefleri aşma ve daha fazla başarıya ulaşmakla ilgilenirler. Tip 9’lar yani barışçıl / arabulucu kişilik türüne sahip kişiler, tip 3’lerin hırslarına karşılık vererek onları desteklerler ve en önemlisi onları oldukları gibi kabul ederler. Bu tutum, aralarındaki bağın güçlenmesine yardımcı olur. Benzer bir şekilde tip 3’ler de tip 9’ları her zaman destekleyerek kendi kişiliklerindeki saygı ve değerleri ortaya çıkarmaları için uygun ortamı yaratırlar.

Tip 4 ile uyumlu tipler: Tip 5 ve tip 9

Tip 4’ler, Enneagram’ın bireyselleri olarak bilinirler. Kendinin farkında, sanatsal yönü gelişmiş, içe dönük ve hassas tip 4’ler, özgünlüğe önem verirler. Hayallerine ve hislerine kapılıp gitme eğiliminde olan tip 4’ler, çoğu zaman gerçekliklerden uzaklaşabilirler. Tip 5’ler yani araştırmacı / gözlemci kişilik türüne sahip kişiler ise tip 4’leri mantığa doğru çekebilirler. Tip 5’in mantık yanlısı yapısı, gerçeklikten uzaklaşan ve çalkantılı duygularla boğuşan tip 4’ler için adeta bir çapa görevi görür. Tip 4’ler de tip 5’lerin duygularını derinlemesine keşfetmelerine yardımcı olur ve derin duygulardan korkmamalarını sağlar.

Tip 5 ve tip 9 birlikteliğinde ise tüm duygulara açık olan barışçıl / arabulucu tip 9’lar, tip 5’lerin kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Ayrıca, iki kişilik tipinin de doğal olarak yargılayıcı olmamaları ve duygulara önem vermesi başarılı bir uyum yarattığından birliktelikleri sağlıklı bir şekilde ilerleyebilir.

Tip 5 ile uyumlu tipler: Tip 1 ve tip 2

Tip 5’ler, Enneagram’ın müfettişleri olarak bilinir. Meraklı, objektif ve analitik olan tip 5’ler, öğrenmeyi, yeni bilgilerin peşinden koşmayı severler ve entelektüel tiplerdir. Tip 1’lerin yenilikçi ve mükemmeliyetçi tarzı, tip 5 ile ortak çıkarlarda buluşmalarını sağlar. Her iki kişilik tipi de yeniyi aramaktan, öğrenmekten, keşfetmekten keyif aldığı için birlikte ortak paydada buluşabilirler. Bu nedenle güven temelli bir ilişki kurabilirler.

Tip 5 ve tip 2 birlikteliği ise tam olarak zıt kutupların birleşimidir. Tip 5’in nesnelliği ve güçlü sınırları, sınır çizmekte zorlanan tip 2’ler için oldukça çekicidir. Bağımsız tip 5’ler yalnız zaman geçirmeyi sevdiklerinden yardımsever / verici tip 2’ler, tip 5’in bu ihtiyacına karşılık verebilirler.

Tip 6 ile uyumlu tipler: Tip 9

Tip 6’lar, Enneagram’ın sadıkları olarak bilinir. Kendini adamış ve güvenilir tip 6’lar, aynı zamanda son derece endişeli ve şüpheli olabilirler ve sakin, istikrarlı bir ilişki içerisinde olmak isterler. Tip 6 ile tip 9 birlikteliği bu nedenle sağlam bir eşleşmedir. Barışçıl ve arabulucu tip 9’lar, tip 6’ların şüphelerini yatıştırır ve tartışmalardan olabildiğince uzak, sadakat dolu bir bağ yaratırlar.

Tip 7 ile uyumlu tipler: Tip 9

Tip 7’ler, Enneagram’ın meraklıları olarak bilinirler. Birçok alanda en iyi olarak tanınan tip 7’ler, oyuncu kişilikleri ve coşkulu halleri ile dikkatleri çeker. Hayatlarının etkinliklerle dolu, heyecan verici bir maceraymış gibi geçmesini isteyen tip 7’lerin özgür ruhlu kişiliklerine en iyi eşlik edebilecek tip, 9’dur.

Neşeli, uyumlu bir mizaca sahip olan ve her zaman pozitif kalmayı başarabilen tip 9’lar, tip 7’lerin maceralarına ayak uydurmanın yanı sıra, onları yavaşlamaları ve anın tadını çıkarmaları için de teşvik eder. Tip 7’ler ise bu birlikteliğin enerjisini yükseltmek için çalışır.

Tip 8 ile uyumlu tipler: Tip 9

Tip 8’ler, Enneagram’ın meydan okuyanları olarak bilinirler. Güçlü ve kendine güvenen tip 8’ler, sevgilerini ifade etmekte güçlük yaşayabilir ve çoğu zaman yüzleşmekten kaçınmadıkları için agresif görünebilirler. Bu nedenle anlayışlı, sevecen biri ile birlikte olmaya ihtiyaç duyarlar.

Tip 9’lar barışçıl ve yüksek enerjileri ile tip 8’lere iyi gelirken; tip 8’lerin zorluklara göğüs germe yeteneği de tip 8’ler için hayranlık uyandırır. Dengeli ve sakin enerjili bir birliktelik her iki tipi de mutlu edebilir.

Tip 9 ile uyumlu tipler: Tip 1 ve tip 2

Tip 9’lar, Enneagram’ın barışçılları olarak bilinirler. Güven veren ve çoğu zaman uyumlu olan tip 9’lar, genellikle çatışmadan kaçınarak sorunları görmezden gelirler. Bu nedenle biraz sertlik ve netliğe ihtiyaç duyarlar. Tip 1’lerin mükemmeliyetçi yapıları sorunları göz ardı eden tip 9’ların içsel eleştiriler yapmasına yardımcı olurken; daha net adımlarla ilerlemek için yeni yollar da belirleyebilirler.

Öte yandan tip 9 ve tip 2 birlikteliklerinde, uyum ön plandadır. Her iki kişilik tipi de dünyayla benzer bir şekilde etkileşime girer ve tepkileri benzerlik gösterir. İyi huylu tip 9’lar, tip 2’leri oldukları gibi kabullenerek değer verirler ve tip 9’lar da onların hayatlarında aktif rol oynamalarına alan açarlar.

Görünen o ki; en fazla uyumlu birlikteliği yakalayan tür; tip 9. Eğer enneagram kişilik türünüz tip 9 ise ilişkilerinizde uyumu yakalamanız daha yüksek bir olasılık olduğunu söylemek mümkün.

Aynı tip eşleşmeler başarılı olur mu?

Evet; Hall’e göre aynı tip eşleşmeler de başarılı bir birliktelik oluşturabilir. Diğer eşleşmelerden daha az rastlanan bir durum olsa da, aynı kişilik tiplerinin de bir araya gelmesi muhtemel ancak bazen zıtlıkların çarpımı daha çekici geldiği için kişiler istemsizce ya da bilinçli bir şekilde aynı kişilik özelliklerine sahip olan olası partnerlerden kaçınabilir. Tabii, tüm bunların teorik bilgiler olduğunu ve hem benzer hem zıt kişiliklerin ilişkilerinde çok mutlu olabileceğini unutmamak gerekir.

Ennegram uygunluğunuza göre ilişki öneriler

Kendi enneagram tipinizin yanı sıra partnerinizinkini de biliyorsanız, ilişkinizi geliştirmenize ve aranızdaki bağı güçlendirmenize yardımcı olacak ipuçlarına göz atabilirsiniz. Eğer ikinizin de enneagram tipini henüz bilmiyorsanız, yazımızın sonundaki testi çözebilirsiniz.

İdeal partneriniz tip 1 ise:

-Ona sevildiğini hatırlatın; çünkü tip 1’ler kendilerini çok eleştirdikleri için onlara oldukları gibi değerli ve yeterince iyi oldukları sık sık hatırlatılmalıdır.

-Eleştiriye karşı nazik olun. Tip 1’ler eleştiriye karşı hassastırlar, bu yüzden hatalarını yapıcı ve nazik bir şekilde belirttiğinizden emin olun.

-Sözünüzü tutun; çünkü dürüstlük, tip 1’ler için en önemli değerler arasındadır.

İdeal partneriniz tip 2 ise:

-Sık sık sevginizi dile getirin; tip 2’ler, sevgilerinden emin oldukları bir partnere ihtiyaç duyarlar.

-Yüksek sesle düşünmelerine izin verin, çünkü tip 2’ler, nasıl hissettiklerini konuşabildikleri zaman duygularını en iyi şekilde işlerler.

-Duygularını biraz daha derin kazmaları için onlara yardımcı olun; çünkü tip 2’ler duygularına öncelik vermezler.

İdeal partneriniz tip 3 ise:

-Takdir edin, övgü dolu sözler söyleyin; tip 3’ler onaylanmaktan ve bunu sesli olarak duymaktan keyif alırlar.

-Duygularını ifade etmeleri için onları cesaretlendirin, çükü tip 3’ler hissetmekten çok yapmaya odaklanırlar; bu nedenler duygularını tanımlamaları için teşvik edilmeleri gerekir.

-Tip 3’lerin kişisel alanlarına ve zamanlarına saygı gösterin; iş ve başarı odaklı oldukları için bu konuda özellikle anlaşılmayı beklerler.

İdeal partneriniz tip 4 ise:

-Farklılıklarını takdir edin; çünkü, Tip 4’ler çoğu insandan farklı olduklarını düşünürler ve bu nedenle takdir ve beğeni beklerler.

-Güvenilir olun; çünkü tip 4’ler ilişkilerinde her zaman istikrar ve güven ararlar.

-Sık sık değerli ve sevilebilir olduklarını farklılıklarını takdir ederek ve duygularını koşulsuz kabul ederek hatırlatın.

İdeal partneriniz tip 5 ise:

-Net olun; tip 5’ler bir ilişkide partnerinin ihtiyaçlarını, isteklerini anlamakta zorlanabilir. Bu nedenle kendinizi açıkça ifade etmeniz gerekir.

-Onları duyguları hakkında konuşmaları için cesaretlendirin; çünkü Tip 5’ler duyguları keşfetmek için zaman harcamazlar.

-Onlarla geçirdiğiniz zamanların sizin için kıymetli olduğunu hissettirin; zaman, tip 5’ler için çok önemlidir.

İdeal partneriniz tip 6 ise:

-Her zaman kendiniz olun; tip 6’ların güvenini kazanmak için samimiyet ve dürüstlük çok önemlidir.

-Sözünüzü hep tutun; güvene çok önem veren tip 6’lar için verilen sözlerin arkasında durmak büyük önem taşır.

-Sabırlı olun; tip 6’lar herhangi bir şey yapmadan önce (özellikle risk söz konusuysa) sorular sormaktan, detaylı araştırma yapmaktan keyif alırlar ve bu nedenle zaman ve alana ihtiyaç duyarlar.

İdeal partneriniz tip 7 ise:

-Fikirlerini özgürce ifade etmelerine izin verin. Fikirlerine katılmıyor olsanız dahi onlara paylaşmaları için alan tanıyın.

-Kendileri olmalarına alan açın;  yüksek enerjili tip 7’ler ilişkileri dışında da her zaman farklı arkadaşlıklar kurarlar ve ilgi alanları geliştirirler, bağımsızlıklarının kabul edilmesine ihtiyaç duyarlar.

-Yetişkin olduklarını hissettirin. Neşeli ve eğlenceli yapıları nedeniyle tip 7’ler olgunlaşmamış görünse de hem kendilerine hem başkalarına bakma konusunda çok yeteneklidirler.

İdeal partneriniz tip 8 ise:

-Dolambaçtan kaçının. Tip 8’ler için netlik, dürüstlük ve anlaşılır iletişim çok önemlidir.

-Sevginizi paylaşın; tip 8’ler sert görünseler de her zaman sevgi ve şefkate ihtiyaç duyarlar.

-Kendiniz olun, ayaklarınız yere bassın. Tip 8’ler karşılarında güçlü ve kendilerine muhtaç olmayan partnerler görmek istemezler.

İdeal partneriniz tip 9 ise:

-Dürüstlüklerini takdir edin. Tip 9’ların yüzleşme korkusu, gerçekleri söylemelerini zorlaştırır. Onları konuşmaya teşvik edin.

-Onlara alan açın; tip 9’lar özellikle büyük bir karar söz konusuysa, yeniden şarj olmak ve bir şeyler hakkında nasıl hissettiklerini işlemek için bolca yalnız zamana ihtiyaç duyarlar.

-Doğrudan ama sabırlı olun. Tip 9’lar kendilerinden ne beklendiği konusunda net olunmasını isterler.

Eğer hem kendinizin hem de partnerinizin enneagram tipini keşfederek ilişkinizi geliştirmek istiyorsanız buraya tıklayarak Enneagram Kişilik Testi‘ni çözebilirsiniz.

Kaynak: mindbodygreen, truity

İlginizi çekebilir: Enneagrama göre farklı karakterlerin stres ve güven noktası nedir?