Detoks çayları: Nasıl, ne kadar, ne zaman kullanmalı?

Vücut ağırlığı ya da beden algısı söz konusu olduğunda herkesin vermek istediği en az bir iki kilosu var. Özellikle yaz ayları yaklaştıkça daha da artan zayıflama akımı ve gerek medya, reklam dünyası, gerekse kişinin hızlı kilo vermek istemesi ile yanlış yöntemlere başvurulabilmekte. Bu zaman diliminde de hepimizin diline yapışan “detoks”. Aslında detoks; çoğu zaman kelime anlamı dışında kullanılsa da arınma, canlanma, temizlenme anlamına gelmektedir. Ne yazık ki günümüzde ciddi pazar haline gelmiş olan sağlık sektöründe detoksu tamamen zayıflamaya yönelik kullanıyoruz. Detoks çayları, besinleri, detoks programı, detoks hapları gibi özellikle kilo vermeye yardımcı olduğunu düşündüğümüz birçok yolu kendimizde deneyimlemeye bayılıyoruz.

Bu yazımda hepimizin en kolay ulaşabildiği veya doğru bildiği ve beslenmede en kolay yerini alabilen nam-ı diğer detoks çaylarından bahsetmek istedim.

Detoks çaylarını zayıflamak için kullanabilirsiniz ama vücuttan daha çok su kaybettirir. Aslında tartıda hızlıca eksilen kiloların açıklaması budur. Yağ dokusu değişmese bile vücut suyu azaldığı için kişi zayıfladığını düşünür, vücutta toplanan fazla su atılmaya, bağırsak hareketleri hızlanmaya ve sindirim rahatlamaya başlar. Düz bir karın ve hafiflemişlik hissinin nedeni de budur. Ancak uzun dönem kontrolsüz kullanım vücutta olumsuz etkilere, bağırsak florasının bozulmasına ve vücut suyundaki mineral dengesinin değişmesine neden olabilir.

Detoks çaylarının içerikleri; tek bir besin ya da besin öğesinden değil, genelde karışımlardan oluşmaktadır. Bu karışımlar genelde bitki ya da meyve özlerinden elde edilmektedir. Alerjen etkisi, tüketim miktarı çok iyi araştırılmadan kullanıldığında her bireyde farklı etki gösterebilmektedir. Örneğin kilo verme çaylarında sıklıkla “guarana” adlı bileşen kullanılmaktadır. Yan etkilerine bakıldığında sinir, huzursuzluk, mide tahribatı, mide bulantısı, ajitasyon ve kulaklarda çınlama gibi etkiler mevcuttur. Herkeste görülecek diye bir kural olmasa da ne kadar doğal olursa olsun detoks çaylarında kullanılan maddelerin aşırı tüketiminde bu etkilerin görülebileceği riski unutulmamalıdır.

Fazlaca tüketilen detoks çayları uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bunun nedeni içeriğindeki kafeindir. İştah ve metabolizmaya olumlu etkisi olsa da gün içinde alınan kafein miktarı kontrol edilmeden detoks çaylarının beslenmeye eklenmesi uyku kalitesini olumsuz etkilemektedir. Ufak bir not: Yatmadan en az 5 saat önce kafein alımını durdurmak sağlıklı bir uyku sağlamaya yardımcıdır.

Çoğu detoks çayının karışım olduğundan içeriği birbirine benzerdir. Ancak hangi maddenin hangisinde fazla olduğu ya da ne kadar kullanılması gerektiği, direkt olarak neyi etkilediği karışımın içerisinde birden fazla madde olunca net olarak tespit edilememektedir.

Özetle, detoks çayı hakkında yapılan bilimsel çalışmalar yeterli kanıt bulamamış olsa da, sadece detoks uygulanarak, tek bir çay ya da besin ön plana alınarak kilo vermek sağlıklı değildir.

Uygulanan beslenme programına ek olarak gerçek bir uzman tavsiyesiyle tüketilen detoks çayının, düzenli bir egzersiz ile birleştirildiğinde sağlıklı ağırlık kaybı sağlayacağı unutulmamalıdır.

İlginizi çekebilir: Mutfakların vazgeçilmezi, diyetlerin demirbaşı: Limon

Diyetisyen Müge Bozok Diyetisyen
2008 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden başarı ile mezun oldu. Türkiye’nin ilk Tıp Merkezi İntermed’de kariyerine başladı, bu merkezde ... Devam