Corona günlerinde zihinsel öz-bakım: Stres seviyenizi azaltacak 4 ipucu

Öz-bakım, Dorothea E. Orem tarafından 1959 yılında geliştirilerek “Bireyin sağlığını, yaşamını ve iyilik halini korumak için gerekli becerileri doğru zamanlamayla başlatması ve uygulaması” olarak tanımlanmaktadır (Akduman, Bolışık, Sönmez, 2004). Kişinin öz bakımı çocukluktan yetişkinliğe doğru bir gelişim göstermektedir. Orem’in kuramına göre öz bakım kişisel özelliklerden, çevresel faktörlerden, demografik özelliklerden ve sağlık durumundan etkilenir (Orem 1991). Öz-bakım kategorilerinden biri olan zihinsel öz-bakım zihninizi boşaltmaya ve stres seviyenizi aşağı çekmeye yardımcı olan aktiviteleri içermektedir. Peki Corona günlerinde zihinsel öz-bakımınız için neler yapabilirsiniz?

1- Geçmişin muhasebesini yapmayın

Çoğumuzun evde oturduğu bu günlerde zihnimiz bizi geçmişin tozlu koridorlarına çekip, yaptığımız ya da yapmadığımız şeylerin pişmanlıklarını önümüze serebilir. Eğer siz de bugünlerde kendinizi geçmiş günlerin muhasebesini yaparken yakalarsanız durun ve dikkatinizi bu ana verin. Yaşadığımız günler zaten yeterince stresli, o yüzden kendinize bir de geçmişin muhasebelerini yaparak ekstra stres vermeyin. Şimdi geçmiş ya da geleceğe değil bu ana, şimdiye odaklanmamız gereken günlerden geçiyoruz. Zihinsel ve bedensel enerjimizi kendimize iyi bakmak için harcamalıyız.

2- Kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın

Malum sosyal medya yüzünden kendimizi başkalarıyla kıyaslama huyumuz arttı. Diyelim sosyal medyada takip ettiğiniz insanlar karantina zamanlarını her gün durmadan online yoga ya da pilates derslerine katılarak geçiriyorlar ve siz onlar gibi düzenli egzersiz yapmadığınız için kendinizi suçluyorsunuz. Eğer bu durumdaysanız kendinizi suçlamaktan hemen şimdi vazgeçin.

İçinden geçtiğimiz bu günlerde suçluluk en son ihtiyaç duyduğumuz hislerden biri. Şu an hepimiz daha önce hiç deneyimlemediğimiz bir süreçten geçiyoruz. Bu süreci kimi daha çok egzersiz yaparak geçiriyor, kimi film seyrederek. Siz kendinizi başkalarıyla kıyaslamaktan vazgeçip size en iyi gelecek olan aktiviteleri yapmaya odaklanın.

3- Kendinize sık sık rahatlama molaları verin

Stres seviyemizin yüksek olduğu bu zamanlar zihnimize sık sık rahatlama molaları vermeliyiz. Zihnimizi olan bitenden uzaklaştırıp onu sakinleştirmenin yollarından biri de bitkilerle uğraşmaktır. Audrey Hepburn’ün dediği gibi “bitki ekmek yarına inanmaktır”. Balkonunuz varsa balkonunuzda, yoksa evinizin içinde bitkiler yetiştirebilir, kendinizi Covid-19 stresi altında bulduğunuzda bitkilerinizin bakımıyla uğraşarak zihninizi sakinleştirebilirsiniz.

4- Duygularınıza saygı gösterin

Sürekli Coronavirüs hakkında haberler duyduğumuz bu zaman diliminde her türlü duyguya sahip olmamız son derece normal. Gün içinde kendimizi üzgün hissedebiliriz, öfke duyabiliriz, korkabiliriz, ya da hiçbir şey hissetmiyor olabiliriz. Bunların hepsi normal tepkiler. Duygularınızı onları değiştirmeye çalışmadan kabullenin ve onları hissetmek için kendinize izin verin. Bunu yapmanın en iyi yöntemlerinden biri günlük tutmaktır. Bırakın bütün duygularınız serbest bir şekilde kağıda aksın. Duygularınızı yazarak ifade ettikçe kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Eğer duygularınızla kendi başınıza başa çıkamayacak gibi hissederseniz hizmetlerine online devam eden psikologlardan ya da psikiyatristlerden destek almayı ihmal etmeyin.

Evet, şu an hepimiz zor bir dönemden geçiyoruz. Unutmayın şimdi kendimize ve birbirimize daha iyi bakma zamanı. Hepimize sağlıklı günler diliyorum. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için [email protected] adresine yazabilirsiniz. Hayatı güzelleştirmeyle ilgili psikoloji egzersizlerini ise @ranakutvan Instagram hesabımdan paylaşıyorum.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Akduman, S., Bolışık, B., Sönmez, S. (2004). Sağlıklı ergenlerin öz-bakım güçlerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 7(1), 17-21.
Bıçakçı, H. (2010). Doğum sonrası annelerin öz-bakım gücünün hastane taburculuğuna hazır oluşluklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi
Orem DE, Savannah GA (1991). Nursing concepts of practice. Fourth Edition, Mosby Year Book, 117-130

İlginizi çekebilir: Belirsizlik girdabında kaybolmamak için 10 öneri