Cep telefonlarının bataryaları neden patlıyor?

Cep telefonunun bataryasının patlaması, gerçekten ürkütücü bir kaza gibi duyuluyor. Aslında cep telefonu bataryalarının çalışmasını sağlayan kimyasal özellikler, aynı zamanda bataryaların alev almasına da neden oluyor. Akıllı telefon pazarının en önemli aktörlerinden biri olan Samsung, bu gerçeği zor yoldan öğrenmek zorunda kaldı. Teknoloji devi son dönemde Galaxy Note 7 modelini bataryalarının tehlikeli olabileceği gerekçesiyle geri çağırdı.

İlgili yazı: Akıllı telefonların modası geçiyor mu?

Cep telefonu üreticileri zaman zaman bataryaların asla patlamayacağı güvencesi verebiliyor. Oysa bataryanın patlaması, üreticilerin teknolojinin sınırlarını zorlamasının bir sonucu olarak da gerçekleşebiliyor. Cep telefonu ekranları büyüdükçe ve telefonlar daha güçlü oldukça, daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor ancak birçoğumuz batarya ömrünü veya şarj olma hızını pek önemsemiyoruz.

Cornell Üniversitesi’nden malzeme uzmanı Lynden Archer’a göre bizler zaten lityum-iyon bataryaların teorik olarak maksimum seviyesinin yüzde 90’ına ulaşmış durumdayız. Bu yüzden üreticilerin daha fazla enerji ihtiyacını doğuran her atılımı, sınırların zorlanması anlamına geliyor. Archer, bu konuda şu yorumu yapıyor:

“Akıllı telefon üreticileri arasında adeta bir çeşit bilek güreşi yaşanıyor. Hepsi biraz daha uzun batarya ömrü elde etmek istiyor. Bu trend, aşırı şarj olmaya davetiye çıkarıyor ve dolayısıyla hatalar da artıyor.”

İlgili yazı: Aşırı telefon kullanımınızı kontrol altına almak sizin elinizde

Bir cep telefonu bataryasının nasıl güvenli olabileceğini anlamak için öncelikle çalışma prensibini anlamak gerekiyor. Her iki tarafta da iki elektrot veya elektrikli kondüktör bulunuyor. Bir elektrotta pozitif iyonlar yüklü oluyor ve buna katot deniyor. Katot, “lityum” denilen ve aslında yakıt görevi gören malzemeyle dolu oluyor. Karşıt elektrot ise negatif iyonlarla yüklü oluyor ve buna da anot deniliyor.

Cep telefonu şarj olurken lityum iyonları katottan anota doğru hareket eder. Batarya kullanımdayken de lityum iyonları tam tersi şekilde hareket eder. Bu süreçte elektrolit denilen kimyasallar rol alır ve bunlar iyonların her iki taraf arasında daha kolay hareket etmesini sağlar. Öte yandan iyonlar bir taraftan diğerine geçerken, anot ve katotun hiçbir zaman birbirlerine dokunmaması gerekiyor. Batarya üreticileri bunu sağlamak için araya ayraçlar koyar. İşte bazı cep telefonu modellerinde bu ayraçlar yıpranıyor veya bir başka hata veriyor ve anot ile katot birbiriyle temas ediyor. Bunun sonucu olarak da cep telefonunun bataryası patlıyor.

İlgili yazı: Telefonunuzun mükemmel bir şekilde çalışmasının sırrı ne?

Cep telefonu bataryasını patlama noktasına getiren etkenler ise farklılık gösterebiliyor. Bunlar arasında hızlı şarj etme, yani bataryaya bir anda çok fazla devre yükleme, voltajı artırarak daha güçlü batarya üretme çabası gösterilebilir.

Batarya teknolojisi gün geçtikçe ilerliyor. Ancak bu ilerleme, bizlerin hızlı şarj etme veya uzun süreli batarya isteğimizi karşılayacak hızda değil. Burada hem üreticilere hem de tüketicilere büyük görev düşüyor.

Kaynak:
The Verge