Vegan beslenme ve demans hakkında bilmeniz gereken her şey

Son dönemde adından sıkça söz ettiren vegan diyet nedir? Demans nedir?

Öncelikle vegan diyeti nedir?

Vegan olan birçok birey bu diyeti hayatlarında uygulamaya çalışmaktadırlar. Vegan diyeti hayvansal hiçbir ürünü ya da üretiminde hayvansal kaynakların kullanıldığı diğer hazır besinlerin hiçbirini tüketmemeye dayanmaktadır.

Demans (Bunama) nedir?

Beyni etkileyen bozukluklar sonucu meydana gelen ve bireylerin kişiliklerinde, giyinme, yemek yeme, konuşma gibi eylemlerinde ve hafızasında hasar meydana getiren bir hastalıktır. Çoğunlukla yaşlı bireylerde duyduğumuz bu terim, artık günümüzde genç bireylerde de yaygın hale gelmiş bulunmaktadır. Demansın birçok sebebi olmakla birlikte besinsel bazda incelediğimizde Demans olan bireylerin geçmişte uzun süreli kansızlık, b12 ve folik asit eksikliği yaşadığını görüyoruz.

Vegan diyet demansa neden olur mu?

Her insan B12 ya da folik asit ya da kansızlık sorunu yaşayabilmektedir. Fakat vegan bireylerde çoklu vitamin eksiklikleri çok sık görülmektedir. Bu vitaminlerin yanı sıra farklı vitaminlerin de eksiklikleri görülmektedir. Yani bu bakımdan vegan bireylerin erken yaşta bunama ile karşılaşma oranları daha yüksektir. Ve bu konuda vegan bireylerin çok dikkatli olması gerekmektedir.

Hayvansal kaynakların hayatımız için çok fazla önem arz ettiğini belirtmemiz gerekir. Veganlarda sıkça karşılaştığımız proteinin yetersiz alımı vücutta birçok probleme neden olmaktadır. Bunun en büyük etkisini de kas kütlesinde meydana gelen kayıpta görmekteyiz. Evet, vegan bireyler bitkisel kaynaklı protein almaktadırlar fakat biyoyararlılık açısından yeterli protein alımı olmadığı zaman, bazı zamanlar bitkisel kaynaklı proteinler bu açığı kapatamayabilir.

Yani bitkisel kaynaklı proteinler alınabilir fakat hayvansal kaynaklı bir proteinin faydası ve kullanımı ile bitkisel kaynaklı arasında farklar mevcuttur.

Hayvansal kaynaklı besinler genel olarak B12 vitamininden zengindirler. Vegan bireyler bu kaynaktan sağlayamadıkları için genel olarak B12 takviyeleri kullanmışlardır.

Takviyeler vücutta eksikliği gidermektedir ama işlem görmüş bir formdur bu, yani yapay olarak elde edilmektedir. İleriki yaşam için bu takviyelerin kullanımının kansere kadar götürecek sonuçları olduğu yapılan araştırmalarda görülmüştür.

Folik asit karaciğer, koyu yeşil yapraklı sebzeler, karnabahar, et, yumurta, süt ve türevleri ve tahıllarda bulunur. Vegan beslenme konusunda yeterli bilgisi olmayan bireyler için, bu beslenme şekli tehlikeli bir tercih olabilir. Yukarıda bahsettiğimiz bu vitaminler vücudumuzun her organında görev almaktadırlar. Eksiklikleri insan vücudunda hayati sonuçlara neden olabilir. Vitamin eksikliğiniz olup olmadığını anlamak için vücudunuza bu gözle bakmanız gerekmektedir. 

Peki, veganlar nasıl beslenmelidir?

En basit yolu ile anlatıldığında ya da bir örnek vermemiz gerekirse folik asit yetersizliğine sahip bir gebenin bebeğinin Nöral Tüp Defekti ile doğması çok büyük bir olasılıktır. Ya da basit olarak değerlendirdiğimiz bir vitamin eksikliği deride lezyonlara ya da üreme fonksiyonlarında bozulmalara sebep olabilir. Evet, takviyeleri vardır fakat takviyelerin bugün yaptığı iyi şeylerin ileriki yaşamlarında kişilere vereceği zararlar halen daha bilinmemektedir.

Vegan bireylere öneri olarak şunları yapın, bunları alın gibi sıralanmış birçok listeler bulabilirsiniz her yerde, fakat bu bireylerin düzenli aralıklarla kan testi yaptırmaları eksiklik durumlarında diyetisyenlerden yardım alarak ilerlemeleri gerekmektedir.

Gebelik, emziklilik zamanları ise özellikle bir eksiklikleri olmasa dahi gebeliğin başından sonuna ve aynı şekilde emziklilikte de takip altında olmalılardır.

Vegan olan okuyucularımız vegan marketlerde sizler için özel olarak üretilmiş besleyici gıdalar bulunmakta; içerikleri hakkında dikkatli araştırmalar yapmanızı sağlıklı bir yaşam için besin öğelerine dikkat etmenizi tavsiye ederiz. Seçimleriniz sizin kararınız fakat sağlık her şeyden önce gelir, lütfen unutmayın.

Bol sağlıklı günler.

İlginizi çekebilir: Detoks ve şok diyetler ne zaman yapılmalı?

Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel Diyetisyen
Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel, 2010 yılında Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden mezun olmuştur. 2010 yılından itibaren Ankara Numune Hastanesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, ... Devam