Sosyal medya kıskançlığıyla nasıl başa çıkabilirsiniz?

Evinizin konforlu mağarasındasınız. Amacınız şöyle güzel bir çay içip, kitap okumak. Ama ilk önce bir sosyal medya hesaplarıma göz gezdireyim diyorsunuz. Takip ettiğiniz hesaplara baktıkça içinizde bir kıskançlık dalgasının yayılmaya başladığını hissediyorsunuz. Siz de bu örnekteki gibi kendinizi, sosyal medya paylaşımları yüzünden sık sık arkadaşlarınızı kıskanırken buluyorsanız merak etmeyin, yalnız değilsiniz. Berlin’deki Humboldt Üniversitesi ile Darmstadt Üniversitesi’nden iletişim uzmanlarının yaptığı ortak çalışmaya göre “Facebook ve Instagram’da başkalarının sürdüğü güzel hayatları görmek kıskançlık duygusunu uyandırıyor.”

Kıskançlık ve haset duyguları bize zarar verebilen duygular olabileceği gibi bizi motive eden, kendimizin daha iyi versiyonları olmamıza yarayan duygular da olabilir. Batıda hasetle ilgili çalışmalar yakın zamana kadar haseti sadece kötücül boyutuyla ele almış, ancak son yıllarda bazı araştırmacılar hasetin olumlu boyutunu da ortaya koyan çalışmalar yapmıştır. Rawls hasetin yapıcı olan yönünü “zararsız haset”, Parrot ise “kötücül olmayan haset” olarak adlandırmıştır. Hasetin olumlu yönü, temel olarak kötücül boyuttan düşmanlık duygusunun olmaması ile ayrılır. Örneğin “Başkalarının başarısını kıskandığımda ben de gelecekte onlar gibi nasıl başarılı olabilirim?” diye düşünmek zararsız haset örneğidir. “Başarılı insanların başarısız hale gelmelerini istiyorum” diye düşünmekse kötücül haset örneğidir. Peki kıskançlık duygusunu bizi motive edecek hale nasıl getirebiliriz?

İlk önce kendinize arkadaşlarınıza karşı neden kıskançlık hissettiğinizi sorun. Bunu yaparken kendinizi yargılamayın, kıskançlık duygularınız yüzünden kendinizi suçlu hissetmeyin ve kendinize karşı dürüst olun. Arkadaşlarınızın hayatında sizi kıskançlığa iten ne var? Ya da soruyu başka türlü soralım: Sizin hayatınızda eksik olan ne var ki arkadaşlarınızı kıskanıyorsunuz? Bir deftere arkadaşlarınızın kıskandığınız yönlerini yazın. Sizden daha güzel bir evde oturmalarını mı kıskanıyorsunuz? Belki arkadaşınızın maddi durumu sizden daha iyi. Ama siz elinizdeki imkanlarla evinizi daha güzelleştiremez misiniz? Örneğin çiçeklerle ve birkaç dekoratif eşya ile evinizi o kadar da para harcamadan daha güzel bir hale getirmeniz mümkün. Ya da diyelim arkadaşınızın kariyerini kıskanıyorsunuz. Arkadaşınızın kariyerinin hangi özelliği sizde kıskançlık duygusu uyandırıyor? Eğer kıskançlık duygunuzun ardında yatan sebep kendi mesleğinizden memnun olmamanızsa bu durumu değiştirmek için neler yapabilirsiniz? Gelin başkalarını kıskanmakla harcayacağınız vakti kendinizi geliştirmekle harcayın.

Kıskançlıkla başa çıkabilmenin bir diğer yolu da şükretmekten geçer. Çin’de 426 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan araştırma şükretmenin haset, kıskançlık gibi duygular üzerindeki olumlu etkisini gözler önüne sermiştir ( Xiang, 2018). Yine aynı araştırmaya göre sürekli şükreden insanlar daha güçlü sosyal destek sistemlerine sahiptir. Güçlü sosyal destek sistemlerine sahip olanların zararsız haset seviyeleri yüksek, kötücül haset seviyeleri ise düşüktür. Şükretmenin pozitif etkilerinden siz de yararlanmak istiyorsanız işe bir şükran defteri oluşturarak başlayabilirsiniz. Defterinize her gün şükredeceğiniz en az üç konu yazın. Kıskançlık hissettiğiniz durumlarda defterinize göz atmak sizi daha iyi hissettirebilir.

Evet, kıskançlık son derece normal bir duygudur. Ama burada önemli olan hangi sıklıkta ve yoğunlukta kıskançlık hissettiğimiz. Eğer kendimizi rutin bir şekilde başkalarının hayatlarını kıskanırken buluyorsak, hayatımızda yolunda gitmeyen bir şey var demektir. Kendinle barışık ve hayatından memnun olan insanlar sürekli olarak başkalarının hayatını kıskanmazlar. Kıskançlık içinizi kemiren, sizi yiyip bitiren bir hale gelmişse bir psikologtan yardım alabilirsiniz.

Bana [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz. 2019 yılını “Kendini Sevme” yılı ilan ettim. Kendini sevmekle ilgili psikoloji egzersizlerini #kendinisevmeyılı hashtagi ile paylaştığım Instagram hesabım @ranakutvan

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Parrot WG, Smith, RH. Distinguishing the ex- periences of envy and jealousy. J Pers Soc Psychol 1993; 64:906-920.Rawls J. A Theory of Justice. Cambridge: Harvard University Press, 1999.Xiang Y, Chao X, Ye Y. Effect of Gratitude on Benign and Malicious Envy: The Mediating Role of Social Support. Front Psychiatry. 2018;9:139. Published 2018 May 7. doi:10.3389/fpsyt.2018.00139

İlginizi çekebilir: “Kıymeti bilinmeyenler kulübü”nün bir üyesi misiniz: Bu hisle 7 adımda başa çıkabilirsiniz