En tatlı ve sulu yaz meyvelerinden şeftalinin faydaları saymakla bitmeyecek cinsten. Bu etli meyvenin 8000 yıldan daha uzun bir süre önce Çin’de ortaya çıktığı düşünülüyor. Şeftali nektarin, erik, kayısı ve kiraz ile birlikte çekirdekli meyve ailesinin bir üyesi. Aynı zamanda bademin de akrabası. Çok lezzetli olmasının yanı sıra benzersiz sağlık yararlarına sahip. Bu leziz meyveyi tek başına yiyebilir veya çeşitli yiyeceklere ekleyebilirsiniz. Gelişmiş sindirim sağlığı ve daha pürüzsüz bir cilt gibi bir dizi sağlık yararı ile birlikte şeftalinin faydaları hakkında daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.

Not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Şeftalinin besin değerleri

Şeftali birçok vitamin, mineral ve bitki bileşikleri ile dolu. Bir orta boy şeftali (yaklaşık 150 gram) şu besin maddelerini içerir:

• Kalori: 58
• Protein: 1 gram
• Yağ: 1 gramdan az
• Karbonhidrat: 14 gram
• Lif: 2 gram
• C vitamini: Günlük ihtiyacın %17’si
• A vitamini: Günlük ihtiyacın %10’u
• Potasyum: Günlük ihtiyacın %8’i
• Niasin: Günlük ihtiyacınn %6’sı
• E vitamini: Günlük ihtiyacın %5’i
• K vitamini: Günlük ihtiyacın %5’i
• Bakır: Günlük ihtiyacınn %5’i
• Manganez: Günlük ihtiyacın %5’i

Şeftalide ayrıca daha az miktarda magnezyum, fosfor, demir ve bazı B vitaminleri de bulunur. Ek olarak antioksidanlarla; oksidatif hasarla mücadele eden, vücudunuzu yaşlanmaya ve hastalığa karşı korumaya yardımcı olan faydalı bitki bileşikleriyle doludur. Meyve ne kadar taze ve olgunsa, içerdiği antioksidanlar da o kadar fazladır.

Bir çalışmada, taze şeftalilerden elde edilen meyve suyunu tüketen sağlıklı erkeklerde, tüketimden sonraki 30 dakika içinde antioksidan etkiler gözlemlenmiştir.

Taze ve konserve şeftalilerin benzer miktarlarda vitamin ve mineral içerdiği düşünülmekte (meyvenin kabukları soyulmadığı sürece). Bununla birlikte, taze şeftaliler daha yüksek antioksidan seviyelerine sahip ve oksidatif hasara karşı korumada konserve olanlardan daha etkili.

Şeftalinin faydaları

Görüldüğü üzere şeftali lif, vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengin. Ayrıca, vücudunuzu yaşlanma ve hastalıklardan korumaya yardımcı olabilecek antioksidanlar gibi faydalı bitki bileşikleri içeriyor. Peki, şeftalinin faydaları neler?

Sindirime yardımcı olabilir

Bir orta boy şeftali, yaklaşık 2 gram lif almanızı sağlar; bunların yarısı çözünür lif, diğer yarısı ise çözünmezdir. Çözünmeyen lif, dışkıya hacim kazandırır ve yiyeceklerin bağırsaklardan geçmesine yardımcı olarak kabızlık ihtimalini azaltır.

Diğer yandan çözünür lif, bağırsaklardaki dost bakteriler için besin işlevi görür. Buna karşılık bu bakteriler, bağırsak hücrelerini besleyen asetat, propiyonat ve butirat gibi kısa zincirli yağ asitleri üretir. Bağırsaklarınızdaki kısa zincirli yağ asitleri ayrıca iltihabı azaltmaya ve Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve ülseratif kolit gibi sindirim bozukluklarının semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Şeftali çiçekleri ise bu faydalı meyvenin sindirime fayda sağlayabilecek başka bir parçasıdır. Geleneksel Çin tıbbında sindirim bozukluklarını tedavi etmek için yaygın olarak kullanıldıklarını biliyoruz. Çeşitli araştırmalar, çiçeklerde bulunan bileşiklerin bağırsak kasılmalarının gücünü ve sıklığını etkili bir şekilde artırabildiğini ve bunun da yiyecekleri düzgün bir şekilde itmek için uygun ritmin korunmasına yardımcı olduğunu gösteriyor. Araştırmalarda genellikle şeftali çiçeği özü kullanılırken Kore’de çiçeklerden yapılan bir bitki çayı yaygın olarak tüketilmekte.

Kalp sağlığını iyileştirebilir

Şeftalinin faydaları arasında sayabileceğimiz bir diğer nokta, kalp sağlığı. Bu leziz meyve yüksek tansiyon ve kolesterol seviyeleri gibi kalp hastalığı konusundaki risk faktörlerini azaltabilir. Dahası, test tüpü çalışmaları, şeftalinin karaciğer tarafından kolesterolden üretilen bileşikler olan safra asitlerine bağlanabileceğini gösteriyor. Bağlı safra asitleri, içerdikleri kolesterol ile birlikte, sonunda dışkı yoluyla vücuttan atılır; bu da kan kolesterol düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir.

Ayrıca şeftalinin toplam ve kötü kolesterol seviyelerinin yanı sıra kan basıncını ve trigliserit seviyelerini de azaltabileceğini gösteren araştırmalar mevcut.

Cilt sağlığını destekler

Şeftali, cildinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olan koruyucu etkilere sahiptir. Çeşitli araştırmalar, şeftalide bulunan bileşiklerin cildinizin nem tutma yeteneğini geliştirebileceğini ve böylece cilt dokusunu iyileştirebileceğini gösteriyor. Bununla birlikte şeftali çiçeklerinden veya meyvesinden elde edilen özlerin doğrudan cilde uygulanmasının UV hasarını önlemeye yardımcı olabileceği öngörülüyor.

Bazı kanser türlerini önleyebilir

Konu şeftalinin faydaları olduğunda, öne çıkan bir özelliklerinden bir tanesi de çeşitli kanserler için umut vadetmesi. Çoğu meyve gibi, şeftali de vücudunuza çeşitli kanserlere karşı bir miktar koruma sağlayabilen faydalı bitki bileşikleri sağlar.

Özellikle şeftali kabuğu ve meyvesi karotenoidler ve kafeik asit (antikanser özelliklere sahip olduğu bulunan iki tür antioksidan) bakımından zengindir. Çeşitli araştırmalar şeftali tohumlarındaki bileşiklerin kanserli olmayan cilt tümörlerinin büyümesini sınırlayabileceğini ve kanserli olanlara dönüşmesini engelleyebileceğini göstermiştir.

Şeftali ek olarak polifenollerle doludur. Polifenoller ise kanser hücrelerinin büyümesini azalttığı ve yayılmasını sınırladığı gösterilen bir antioksidan kategorisidir. Şeftali polifenolleri, sağlıklı olanlara herhangi bir zarar vermeden kanserli hücreleri öldürme yeteneğine sahip olabilir.

Bir araştırmada her gün en az 2 şeftali veya nektarin tüketen menopoz sonrası kadınlarda 24 yıl boyunca meme kanseri riskinin %41 daha düşük olduğu görülmüştür.

Alerji belirtilerini azaltabilir

Şeftali, alerji semptomlarını azaltabilir. Vücudunuz bir alerjene maruz kaldığında, alerjenden kurtulmak için bağışıklık sisteminiz tarafından yapılan histaminleri veya kimyasalları serbest bırakır. Histaminler vücudunuzun savunma sisteminin bir parçasıdır ve hapşırma, kaşıntı veya öksürme gibi alerji semptomlarını tetikler. Araştırmalar, şeftalilerin kanda histamin salınımını önleyerek alerji semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Ayrıca şeftali özlerinin de etkili olabileceği ve alerjik reaksiyonlarda yaygın olarak görülen iltihabı sınırlayabileceği tahmin ediliyor.

Diğer olası faydalar

• Şeftalinin faydaları bunlarla da sınırlı değil. Yapılan araştırmalar şu faydalara da sahip olabileceğini göstermekte:
• Bağışıklığı destekleyebilir: Şeftali, bağışıklığı artıran besinler ve antioksidanlar açısından zengindir. Test tüpü çalışmaları, belirli bakteri türleriyle de savaşabileceğini göstermekte.
• Bazı toksinlere karşı koruma sağlayabilir: Bir çalışmada, sigara içenlere verilen şeftali özleri, idrar yoluyla nikotinin atılmasını artırmıştır.
• Kan şekeri seviyesini düşürebilir: Araştırmalar, şeftalide bulunan bileşiklerin, yüksek kan şekeri düzeylerini ve insülin direncini önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Diyetinize eklemesi kolaydır

Şeftali kolay erişilebilir bir meyvedir ve diyetinize de birçok şekilde eklenebilir. Bu lezzetli meyveyi çiğ veya fırınlanmış şekilde; yoğurda veya çeşitli tatlılara ekleyerek tüketebilirsiniz.

Örneğin taze şeftali, besin değeri bakımından zengin harika bir atıştırmalık. Tek başına ya da yoğurt ve bir avuç fındıkla birlikte rahatlıkla yenebilir. Şeftali ayrıca bir smoothie ile karıştırılabilir veya suya lezzet katmak için hafifçe ezilebilir.

Şeftali nasıl seçilir?

Şeftali çok çeşitlidir; bazıları beyaz, bazıları sarı olabilir. Beyaz şeftaliler daha tatlı, sarı olanlar ise daha ekşi olma eğilimindedir. Şeftali seçerken tipik olarak kokusunu dikkate alabilirsiniz. Kokusu ne kadar tatlıysa genellikle o kadar olgun olur. Ezilmiş veya olgunlaşmış kahverengimsi, çürük veya buruşuk meyvelerden kaçınmaya çalışın. Bunun yerine, sert veya sadece biraz yumuşak etli şeftalileri tercih edin.

Bir şeftalinin olgunlaştığını ve yemeye hazır olduğunu, etinin üzerine bastırıp hafifçe ezildiğini hissederek anlayabilirsiniz. Şeftaliler toplandıktan sonra da olgunlaşmaya devam eder. Bu nedenle şeftalileriniz çok sertse, 1-3 gün arası tüketmeden tezgahta bekletmeyi deneyin. Olgun şeftaliler oda sıcaklığında yaklaşık bir hafta dayanır. Bu süre içinde yemeyi planlamıyorsanız, aşırı olgunlaşmalarını önlemek için buzdolabında saklayabilirsiniz. Olgun şeftalileri de dondurabilirsiniz ancak kararmalarını önlemek için önce dilimleyip biraz limon suyuna batırmalısınız.

Not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Karpuzun faydaları: Neye iyi gelir, hangi vitaminleri içerir?