Peynir altı suyu hakkında bilmeniz gerekenler ve bademden vegan peynir yapımı

Sağlığımız için marketlerden evimize taşıdığımız ürünlerin etiketlerini okuyarak içeriklerini bilmek çok önemli. Çünkü bu içeriklerden bazıları sağlığımızı tehdit ediyor olabilir. Özellikle beslenmenize ve yediklerinizin içeriklerine dikkat ediyorsanız, bu etiketleri okumak ve anlamaya çalışmak oldukça zorlayıcı olabilir. 

Bir veganın etiketlerde en sık gördüğü içeriklerden biri de peynir altı suyudur. Bu son zamanlarda benim de dikkatimi çeken bir konuydu ancak, geçen aldığım ekmeğin içinde de görünce bu konuda bir yazı hazırlamak istedim.

Peynirin süzülmesiyle yeşil bir su elde edilir, buna da peynir altı suyu denir. 
Peynir altı suyu nedir, nasıl yapılır?

İnek sütü, çeşitli asidik uygulamalarla pıhtılaştırılır, bu pıhtının süzülmesiyle elde edilen kısım peynirdir, peynirin süzülmesiyle yeşil bir su elde edilir, buna da peynir altı suyu denir. 

Peynir altı suyu nerelerde kullanılır?

Peynir altı suyu, gıda, kozmetik ve ilaç sanayinde sıklıkla kullanılır.

Peynir altı suyunun içeriği nedir?

Kullanılan sütün yüzde 70-80’i peynir altı suyunu oluşturur. İçeriğinde laktoalbümin ve laktoglobülin bulunur. Bunlardan beta laktoglobülin alerjen ögeler içermektedir.

Gıda sanayinde peynir altı suyu kullanımı:

İçeriğindeki yüksek laktoz nedeniyle çikolata, bisküvi yapımında, pastacılıkta, bebek mamalarında, çeşitli katkı maddelerinin içeriğinin oluşturulmasında, krema, mayonez, sürülebilir krem peynirlerde, et sosları ve salata soslarında, salam, sosis yapımında sıklıkla kullanılmaktadır.

Kendi vegan peynirinizi yaparak da peynir tüketmeye devam edebilirsiniz.
Neden bu kadar sık kullanılıyor?

Peynir altı suyu, asitlik durumundan dolayı, üründeki nem kontrolünü sağlar. Köpüklenmeyi sağladığından emülsifiye olma özelliğini arttırır. Bu nedenle kullanım alanı oldukça geniştir. Kıvam artırıcıdır. Jelleşme özelliğine sahiptir. Eritme peynirlerde yapıyı geliştirmek, Cheddar peynirinde randımanı artırmak, yoğurt yapımında su bağlama özelliği sayesinde daha kıvamlı ürün elde etmek amacıyla kullanılmaktadır.

İçeriğindeki antimikrobiyal laktoperoksidazdan dolayı diş macunu, ağız çalkalama ajanı gibi ağız sağlığıyla ilgili ürünlerde ve diş çürüklerinin gelişimini engellemek için kullanılmaktadır.

Peynir altı suyunun kullanılmasına gerek var mı?

Peynir altı suyu kullanmadan pastacılık ürünleri, mayonez yapılabilir. Özellikle buğday ununda bulunan gluten, gıda sanayinde yapışkanlık verici, su tutucu, esneklik verici, kıvam arttırıcı, bağlayıcı olarak kullanılır. Peynir altı suyu kullanmak yerine glutenin bu özelliklerinden sıklıkla faydalanabiliriz.

Unutulmamalıdır ki, doymuş yağlar ve kolesterol içeren hayvansalları vücuda almak birçok hastalığın oluşum riskini arttırır. Kilo vermeyi zorlaştırır. Yağ depolamayı arttırır. Başta dünyada ölümlere en çok neden olan dolaşım sistemi hastalıkları, örneğin kalp damar hastalıkları, bununla beraber hayvansal tüketimi diyabet (şeker hastalığı), yüksek tansiyon, obezite, Alzheimer gibi pek çok hastalığın oluşum riskini artırır.

Badem kullanarak hem badem sütü hem de badem peyniri elde edebilirsiniz.
Vegan badem peyniri tarifi

Akşamdan ıslattığınız 1 su bardağı bademin kabuklarını çıkarın. Blender yardımıyla bir bardak suyla beraber homojenliği yakalayana kadar karıştırın. Elde edilen karışımı ince bir tülbent yardımıyla süzün, altında kalan badem sütüdür.

Bu sütü pastalara, kahvelere ilave edebilirsiniz. Üstte kalan tortulu kısmı ise bir yemek kaşığı zeytinyağı, kekik, toz biber, kuru nane ile karıştırın. Vegan peyniriniz hazır. Afiyet olsun!

Kevser Başkara Beslenme ve Diyet Uzmanı
10 yıla yakındır %100 vegan yaşayan Kevser Başkara, Ankara Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisans Programını, Cornell University Plant Based Nutrition, American College of Lifestyle ... Devam