MS hastalığında baş dönmesi ve sersemleme

Multipl Skleroz yani MS hastalığı, merkezi sinir sistemini etkileyen kronik bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bazı insanlar ise bu rahatsızlıkta sersemlik, beyin sisi ve vertigo gibi belirtilere sahip olabiliyorlar. Sadece ABD’de 1 milyona yakın insanın MS hastalığı ile birlikte yaşadığı düşünülüyor. Hastalığın tanısı genellikle 20-50 yaşlar arasında konuluyor ve kadınların etkilenme ihtimalleri 3 kat daha fazla.

Bazı yaygın belirtileri şöyle:

görme problemleri
karıncalanma ve uyuşma
denge problemleri

Sersemleme ve vertigonun ikisi de denge problemleri yaratabilir ancak bunlar farklı hislerdir.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Sersemleme ve vertigo

Sersemleme ve vertigonun devamlı olması günlük işleri gerçekleştirmenizi zorlaştırabilir, başarısızlık riskinizi arttırır ve daha da zorlayıcı olabilir. Her ikisinin de benzer ve denk gelen özellikleri olsa da bunlar farklı hislerdir.

Sersemlik genel olarak beyin sisi, bayılma veya kendine tam olarak gelememeye dair genel bir histir. Dengesizleşmenize, örneğin yürürken düşecek gibi olmanıza sebep olabilir. Vertigo ise dünya sanki etrafınızda dönüyormuş gibi oluşan yoğun ve yanlış bir histir. Hareket etmeseniz bile oradadır. Bu hissi ilk defa yaşadığınızda çok rahatsız edici, hatta korkutucu olur.

MS sahibi insanların %20’sinin vertigo yaşadığı tahmin ediliyor. MS hastaları tipik olarak merkezi sinir sisteminden kaynaklanan bir vertigo yaşarlar.

Vertigo ve sersemlik bazen saatler ve hatta günler sürebilir. Ayrıca aşağıdakiler gibi başka belirtiler de olabilir:

bulantı
kusma
görme problemleri
kulak çınlaması ve duyma kaybı

Sebepleri

MS kaynaklı inflamasyon sinir hücrelerinin etrafındaki myelin kılıfın hasar görmesine sebep olur. Myelin kaybı olarak bilinen bu süreçte sinir sinyallerinin aktarımında bozulmalara sebep olan yara dokuları ve lezyonlar ortaya çıkar.

Bu lezyonlar merkezi sinir sistemindeki hücrelerin bedenin geri kalanına mesajlar göndermelerini zorlaştırır. Bu da lezyonun konumuna bağlı olarak MS belirtilerine yol açar. Örneğin serebral korteksteki myelin kaybı baş dönmesi ve sersemliğe sebep olur. Çünkü bu sinir ağı fiziksel denge ve beden pozisyonuna dair bilgi verir.

Ayrıca başka sebepler de vertigoya sebep olabilir. Örneğin iç kulak problemleri vertigo vakalarının %90’ında belirgindir.

Diğer sersemlik ve vertigo sebepleri şöyle:

susuzluk
bazı ilaçlar
damar hastalıkları
migren
inme

Tedavi

Şu anda MS için bir çare yok. Tedavi planı genellikle vertigo ve diğer belirtilerin kontrol altına alınması ve yaşam kalitenizi artırmak üzerine şekillenir.

İlaçlar

Baş dönmesine iyi gelen reçetesiz ilaçlar kullanılabilirler. Eğer sersemlik veya vertigo kronik hale gelirse, doktorunuz bulantı ve dönmelere karşı daha güçlü ilaçlar yazabilir. MS hastalığının şiddetlenmesi vertigoya yol açıyorsa, bunu önlemek için kortikosteroidler yazılabilirler. Fizik terapi de denge ve koordinasyona yardımcı olmak için kullanılabilir.

Ev çözümleri

Vertigo ortaya çıktığında bazı davranışlar daha güvende ve rahat hissetmenizi sağlayabilir.

geçene kadar oturmak
baş ve bedeninizi hareket ettirmekten kaçınmak
parlak ışıkları kapatmak
ekran ve okumaktan kaçınmak
merdivenlerden kaçınmak
vertigo geçene kadar araç kullanmamak
yavaş hareket etmek

Eğer vertigo atağı gece gelirse yavaşça kalkın, hafif bir ışık açın ve geçene kadar dik durun. Işığı kapatıp yatınca vertigo tekrar geri gelebilir ve bu nedenle başınızı biraz yüksekte tutmanız fayda sağlayabilir.

Riskler

Vertigo kaynaklı denge problemleri ve sersemlik düşme kaynaklı yaralanmalara sebep olabilir. Bu özellikle de MS belirtileri arasında yürüme zorluğu, bitkinlik ve zayıflık olanlar için geçerlidir.

Birkaç önlem riski azaltmaya yardımcı olabilir:

evinizdeki risk oluşturan halı ve kilimleri kaldırmak
baston kullanmak
tutunacak barlar kurmak
duş taburesi kullanmak

En önemlisi ise baş dönmesi geldiğinde oturmak ve sakin kalmaktır.

Sonuç olarak sersemlik ve vertigo kronik bir bağışıklık sistemi hastalığı olan ve merkezi sinir sistemini etkileyen MS belirtisi olabilir. Eğer düzenli olarak vertigo yaşıyorsanız doktorunuzla görüşmeniz uygun olur. Belirtilerin sebebinin MS olup olmadığı tespit edilebilir ve belirtileri iyileştirmek için bir tedavi planı uygulanabilir.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Sürekli başım dönüyor: Baş dönmesinin nedenleri nelerdir?