Kızılcık dünyanın çok çeşitli yerlerinde yetiştirilen bir orman meyvesi olarak karşımıza çıkıyor ve ilk olarak İngiltere’den geldiği düşünülüyor.

Çiğ olarak tüketilebilen bir meyve olan kızılcık, ekşi ve sert tadından dolayı bazı insanlara pek de çekici gelmez. Bu nedenle soslara, keklere ve diğer tatlandırılmış tariflere katılması daha yaygındır. Kızılcık suyu ve kuru kızılcık da kolay bulunur ürünlerdir.

Kızılcık kaloriler bakımından zayıftır ve buna karşın lif ve C vitamini sağlar. Bu güçlü orman meyvesi, sağlıklı bir beslenmeye güçlü bir katkı sağlayabilir.

Kızılcık Kaç Kalori, Besin Değeri Nedir?

Aşağıdaki veriler 1 kase yani 100 gram kadar tam ve çiğ kızılcık için verilmişlerdir.

Kalori: 46 kcal
Yağ: 0.1 g
Sodyum: 2 mg
Karbonhidrat: 12 g
Lif: 3.6 g
Şeker: 4.3 g
Protein: 0.5 g

Karbonhidrat

1 kase çiğ kızılcıkta sadece 46 kalori vardır ve 12 gram kadar karbonhidrat bulunur. Bu karbonhidratların 3.6 gram kadarı liflerdir ve 4.3 gram kadarı ise doğal yoldan oluşan şekerlerdir. Ancak reçel, komposto gibi şeker ilaveli başka gıdalara dönüştürüldüğü zaman kalori değerlerinde artış ortaya çıkacağını da unutmamak gerekir.

Kuru kızılcık da popülerdir ve ¼ kase kuru kızılcık 123 kalori, 33 gram karbonhidrat ve 2 gram lif sağlar. Kuru kızılcığın glisemik yükü 19 olarak görülür ve bu miktar ¼ kase için geçerlidir. Glisemik yük ölçümünde gıdanın kan şekeri üzerindeki etkilerine porsiyon boyutu da göz önüne alınarak karar verilir.

Yağ

Çiğ kızılcıktan neredeyse hiç yağ yoktur ve bir porsiyonda sadece 0.1 gram kadar yağ sağlar.

Protein

Bir kase çiğ kızılcıkta bir gramdan daha az protein vardır.

Vitamin ve Mineraller

Kızılcık iyi bir C vitamini ve manganez kaynağıdır. Bir kasesinde 14 mg kadar C vitamini, 0.4 mg kadar da manganez bulunur.

Kızılcığın Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Kızılcığın tıbbi olarak kullanımı on yedinci yüzyıla, iskorbüt ve mide problemlerinde kullanımına kadar dayanır. Bu meyvede aynı zamanda flavonoller, anthosiyaninler, proanthosiyanidinler de dahil olmak üzere bir kaç sınıf biyoaktif flavonoidler vardır. Bunların da sağlığa bazı faydaları olabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonlarını Önler

İdrar yolu enfeksiyonları özellikle kadınlarda en yaygın bakteri kaynaklı enfeksiyonlar arasında yer alıyorlar. Genelde kendini mesane ve idrar yolunun iç yüzeylerine tutturan Escherichia coli bakterisinden kaynaklanır.

Kızılcıkta bulunan A-tipi proanthosiyanidler adı verilen özel fitobesinler, Escherichia coli bakterisinin mesane ve idrar yolunun yüzeyine yapışmasına engel olarak enfeksiyonu önleme potansiyeline sahiptirler.

Ülseri Önlemeye Yardımcı Olabilir

Helicobacter pylori bakterisinden kaynaklanan bir enfeksiyon, en yaygın mide inflamasyonu ve ülseri sebebidir. Kızılcıkta bulunan A-tipi proanthosiyanidler, H.pylori bakterisinin midenin iç yüzeyine tutunmasına engel olabilirler ve bu da mide problemlerini önleme konusunda yardımcı olmasını sağlayabilir.

Bazı Kanserlerin Riskini Azaltabilir

H.pylori bakterisinden kaynaklanan enfeksiyonun mide kanserinin temel sebeplerinden birisi olduğu düşünülüyor. Kızılcık besin takviyelerinin ise onun mide mukozasını parçalamasına engel olabileceği ve böylece mide kanseri riskini azaltabileceği belirtiliyor.

Ayrıca kızılcık polifenollerinin insanlarda ağız boşluğunda, kolonda ve prostatta kanser hücrelerinin gelişimine engel olabileceği belirtiliyor.

Kalp Sağlığını Destekleyebilir

Kızılcık suyu ve ekstresinin çeşitli kalp hastalıklarının risk faktörleri üzerinde faydalı etkilerinin olabildiği belirtiliyor. Yapılan bir çalışmaya göre yetişkinlerin 8 hafta boyunca düşük kalorili kızılcık suyu tüketmelerinin iyi kolesterol düzeylerinde artış, kötü kolesterol düzeylerinde azalma, damar sertliğinde azalma ve tansiyonda düşüş sağlayabildiği belirtiliyor.

Ancak çalışma sadece 56 katılımcı ile yapılsa da, çalışmanın yazarları düşük kalorili kızılcık suyunun yetişkinlerde çeşitli kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerinde iyileşme sağlayabileceğini belirtiyorlar.

Diyabeti Kontrol Altına Almaya Yardımcı Olabilir

Bazı çalışmalarda kızılcığın çeşitli şekillerde tip-2 diyabeti olanlara yardımcı olabileceği belirtiliyor. Yapılan bir çalışmada bilimadamları tatlandırılmış kuru kızılcığın, çiğ kızılcığın ve beyaz ekmeğin tip-2 diyabete sahip olanlarda sebep olduğu metabolik tepkiyi ölçmüşler.

Çalışmanın sonuçlarına göre tatlandırılmış kuru kızılcığın düşük şekerli varyasyonunda ve çiğ kızılcıkta tip-2 diyabeti olanlarda glisemik ve insülin tepkilerinde güzel sonuçlar elde edilmişler. Bu nedenle hem tatlı hem de tatlandırılmamış versiyonu diyabeti olanlar için tüketilebilir olabilir.

Ancak başka araştırmalarda, bu konuda kanıtların o kadar belirgin olmadıkları belirtiliyor. 2013 yılında yayınlanan bir rapora göre diyabet, kızılcıktaki biyoaktiflerden etkilenebilse de, sonuçların çeşitli çalışmalarda tutarlı olmadıkları belirtiliyor. Bazı çalışmalarda hafif bir fayda görülürken, bazılarında ise hiç bir fayda görülmemiş.

Son olarak, diyabeti olan insanların kuru meyve tüketmeden önce dikkatli olmaları gerekiyor çünkü bunlar kan şekerini hızlıca yükseltebiliyorlar. Bu nedenle porsiyon boyutlarına dikkat etmek gerekiyor. Bazı insanların yedikten iki saat sonra kan şekeri testi yapmaları da gerekebilir.

Kızılcığın Sağlığa Zararları Nelerdir?

Yaban mersini ve kızılcık gibi bazı orman meyvelerinin alerji sebebi olabildiklerine dair çeşitli raporlar mevcut. Eğer orman meyvelerinden herhangi bir tanesine alerjiniz varsa, kızılcığı ve onunla hazırlanmış ürünleri beslenmenize eklemeden önce doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.

Eğer kan sulandırıcı alıyorsanız, kızılcık tüketmeden önce yine doktorunuza danışın çünkü bol miktarda kızılcık tüketmek kanınızdaki ilaç düzeyi üzerinde etkilerde bulunabilir.

Kızılcık, özellikle de yoğun kızılcık ekstreleri, bol miktarda oksalat barındırabilirler ve bu bileşen çok miktarda tüketildiğinde böbrek taşları için bir risk faktörüdür. Böbrek taşları kalsiyum oksalattan oluşurlar ve idrarda bulunan oksalat miktarı fazla olduğunda bu risk artar. Bazı insanlarda böbrek taşı ihtimali diğerlerinden daha fazla olur. Eğer böbrek taşı eğiliminiz yüksekse, kızılcık tüketimini sınırlandırmanız gerekip gerekmediğini önce doktorunuza danışın.

Saklama ve Kullanma Önerileri

Konserve kızılcık ürünleri ve çoğu kızılcık suyu ürünleri paketini açana kadar çok uzun süre saklanabilirler. Ancak açtıktan sonra üzerinde yazdığı süre içerisinde kullanmak ve kullanmıyorken buzdolabında tutmak gerekir.

Taze kızılcığı buzdolabında plastik bir poşet içerisinde bir aya kadar saklayabilirsiniz. Taze kızılcık aynı zamanda hava almayan bir kap içerisinde dondurulduğunda bir yıl kadar saklanabilir.

Eğer taze kızılcığı seviyorsanız, onu yoğurda, kahvaltılık gevreklere, yulafa, meyve salatalarına diğer orman meyveleri gibi katabilirsiniz. Ancak biraz daha tatlılıke klemek isterseniz, onu pişirmenin ve biraz şeker eklemenin pek çok yolu vardır.

Evde kendi kızılcık sosunuzu yapmak istiyorsanız, kullanılan şeker miktarını azaltabilir veya şeker alternatifleri de kullanabilirsiniz. Nane, jalapeno gibi gıdalar ile iyi bir eşleşme olur.

Ayrıca onu hamurişi gıdalarda da kullanabilirsiniz. Pankeklere, muzlu ekmeklere, diğer tatlı hamurişi kek ve gıdalara kolayca eklenebilir. Bazı bölgelerde komposto, reçel ve marmelat yapımında da kullanılabiliyor ve böylece lezzetle tüketilebiliyor, kahvaltılara eklenebiliyor.

Sonuç Olarak

Kızılcık kuru halde, takviye formunda, suyu olarak veya taze olarak yaygın olarak tüketilir.

Bazı vitaminler ve mineraller bakımından iyi bir kaynaktır ve bazı özel bitkisel bileşenler bakımından da çok zengindir.

Bu bileşenlerden bazıları idrar yolu enfeksiyonlarına, mide kanserine ve kalp hastalıklarına engel olmaya yardımcı olabilirler.
Ancak bazı ilaçlar ile etkileşim yaşama ihtimalinden ve böbrek taşlarına eğilimi olanlarda risk ihtimali oluşturacağından dolayı bu bireylerin doktorlarına danışmaları daha doğru olacaktır.