Kişilik tipleri ve özellikleri: A, B, C ve D kişilik tiplerinden hangisine aitsiniz?

Farklı kişilik tipleri ve özellikleri hakkında daha fazlasını keşfetmeye hazır mısınız?

Kişilik tipi teorisinin gelişimi, uzun bir geçmişe sahip. Sigmund Freud‘un çalışmalarından Carl Jung‘a ve hatta daha ötesine kadar, bir bireyin kişiliğini anlamak, psikoloji ve sosyal bilimler alanındaki birçok kişi için uzun süredir devam eden bir ilgi alanı. İşte teknolojinin gelişmesiyle birlikte, daha da önemlisi eleştirel analiz ve düşünme üzerine yapılan araştırmalar sonucunda psikologlar A, B, C ve D olmak üzere dört farklı kişilik tipi tanımladılar.

Kişilik tipleri ve özellikleri

Kişilik tipleri ve özellikleri konusuna birkaç farklı teori ve kişilik testi duymuş olabilirsiniz. Bunların hepsinin ortak noktası bireyleri neyin motive ettiğini, kontrol ettiğini ve yönettiğini anlamaya çalışmasıdır. Başka bir ifadeyle, farklı kişilik tipleri ve özellikleri hakkında ne kadar çok fikir edinirsek kendimizi de o kadar iyi anlarız.

Yukarıda bahsettiğimiz ünlü psikologlar bize, farklı kişilik tipleri hakkında bazı içgörüler sağlasa da, söz konusu A, B, C, D kişilik tipleri olduğunda, bu sınıflandırmanın temeli oldukça uzun bir geçmişe dayanıyor. İki kardiyolog Friedman ve Rosenman, muayene bekleme salonundaki sandalyelerin beklenenden çok daha erken yıprandığını fark ettikten sonra A tipi davranışı tesadüfen keşfettiler. Muayenehaneye gelen döşemeci, doktorlara; “Hastalarınızda farklı bir şeyler var, daha önce hiçkimsenin sandalyelerinin böyle yırtıldığını görmedim” diyerek bir uyarıda bulundu. Doktorlar başta bu cümleyi dikkate almasalar da, beş yıl sonra resmi araştırmalara başladılar. Friedman ve Rosenman, 1976 yılında, bu davranışı A tipi kişilik olarak adlandırdılar. Yaptıkları temel analiz, A tipi kişiliklerin çok yüksek stres seviyelerine sahip olduğunu ve görünüşte zıt niteliklere sahip olan B Tipi kişiliklerden daha yüksek kalp hastalığı ve yüksek tansiyon riski taşıdığını gösterdi. Başlangıçta A ve B tipi kişilikler şeklinde yapılan bu sınıflandırma, daha sonra yapılan farklı araştırmalar ve çalışmalar sonucunda C ve D tipi kişiliklerin de dahil edilmesiyle bugünkü halini aldı.

Friedman ve Rosenman kişilik tipleri hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, dilerseniz bir de psikolojide kişilik tipleri ve özelliklerine daha yakından bakalım. Her insan, aşağıdaki dört kategoriye girebilir, ancak yalnızca bir kategori veya tipte gruplandırılamaz. Bunun nedeni, herkesin bir tipte daha baskın kişilik özellikleri sergilerken diğerlerinden de çeşitli özelliklere sahip olabilmesidir.

1. A tipi kişilik özellikleri

Kişilik tipleri ve özellikleri listemizin ilk grubu A tipi kişilik. A tipi kişilik, analitiktir. Çok yüksek standartlara sahiptir, son derece rekabetçidir. Hedefler koymayı sever ve mümkün olduğunca fazlasını başarmaya odaklanır. Herhangi bir sonuç veya varsayımda bulunmadan önce, ayrıntıları incelemek isteyebilir. Ayrıca bir ekibin veya daha büyük bir grubun parçası olmaktansa, bağımsız çalışmayı tercih eder. Üst düzey liderlik pozisyonlarında -veya oraya ulaşmaya çalışırken-, hatta girişimcilik rollerinde genellikle A tipi kişilikleri görürsünüz.

2. B tipi kişilik özellikleri

B kişilik tipi, sosyal ve dışa dönük olma eğilimindedir. Başka insanların yanında olmaktan hoşlanır ve başkalarıyla etkileşime girebilecekleri grup ortamlarında son derece başarılı olabilir. Fikirleri veya görüşleri hakkında başkalarıyla konuşmaktan ve onlardan geri bildirim almaktan zevk duyar. Gerçeklerden içgüdülerine çok güvendiği için fazla analiz veya araştırma yapmadan hızlı karar verir.

3. C tipi kişilik özellikleri

C tipi kişilik yaratıcı, sezgisel ve açık fikirli olma eğilimindedir. İyi iletişim becerilerine sahip olabilir, ancak genellikle diğer insanlarla veya görevlerle çok fazla etkileşimden sonra yeniden şarj olmak için zamana ihtiyaç duyar. Farklı kişilik tiplerinin yaptığı gibi olayları her zaman siyah-beyaz olarak görmediği için sorun çözme konusunda kalıpların dışında düşünebilir. Yenilikçi yaklaşımlar veya fikirler gerektiren karmaşık sorunlara çözüm bulmak için yaratıcılığın yanı sıra mantıksal akıl yürütme becerilerini içeren soyut düşünme süreçlerini kullanır.

4. D tipi kişilik özellikleri

D tipi kişilik, günlük yaşam senaryolarındaki karar verme süreçlerinde, kesinlik ve doğruluk gerektiren karmaşık problemler için çözümlere ulaşmadan önce, rakamları analiz etmeyi seven, metodik, mantıklı, rasyonel düşünürdür. Bu kişilik tipine sahip olanların emrinde çok sayıda problem çözme aracı vardır. Karar vermeden önce ayrıntıları değerlendirme eğilimleri, karmaşık sorunları çözerken daha fazla başarı elde etmelerine olanak tanır. Son derece odaklanmış yaklaşımları sayesinde, diğer tiplerden daha hızlı çözümler sunarlar.

A, B, C, D kişilik tiplerinden hangisi olduğunuzu nasıl belirleyebilirsiniz?

Kişilik tipleri ve özellikleri hakkında artık bilgi sahibisiniz. Peki acaba siz hangi kişilik tipine aitsiniz? Kişilik tipinizi belirlemenin iki yolu var; bunun için ya kişilik tipleri ve özellikleri hakkında daha fazlasını öğrenerek kendinizle ilişkilendirin ya da online kişilik testleri yapın.

1. Kişilik tipleri hakkında daha fazlasını okuyun

Yukarıda kısaca kişilik tipleri ve özellikleri hakkında bilgi verdik. Kendi kişilik tipinizi tanımlamanız için aşağıdaki, size rehberlik edecek adımları takip edebilirsiniz:

1. Adım: Tüm kişilik tiplerinin özelliklerini, güçlü ve zayıf yönlerini, fiziksel ve zihinsel özelliklerini, iş ve ilişki alışkanlıklarını ayrıntılı olarak okuyun.
2. Adım: Kendi özelliklerinizi, bu kişilik tipleriyle eşleştirmeye çalışın.
3. Adım: Size en çok benzeyen bir veya iki kişilik tipini not edin.
4. Adım: Özellikleriniz eğer en fazla A tipi kişilikle örtüşüyorsa, o zaman A tipisiniz demektir. Öte yandan, kişiliğinizin birkaç özelliği A kişilik tipine, diğer birkaç özellik de D kişilik tipine uyuyorsa, o zaman A ve D tipi kişiliklerin bir karışımısınız demektir.

2. Online kişilik testleri yapın

Online ortamda kişilik tipinizi tanımanıza yardımcı olabilecek birçok ücretsiz test bulabilirsiniz. İşte farklı iki örnek:

Myers-Briggs kişilik testi: Bu kişilik testi 16 kategoriye sahiptir. Ücretsiz testi çözerek siz de kendi kişilik tipinizi öğrenebilirsiniz. Denemek için buraya tıklamanız yeterli.
Keirsey kişilik testi: Bu kişilik testi ise kişinin işlevlerini değil, mizacını değerlendirir. Myers Briggs testinden farklı olarak bu test daha çok algılama ve sezgiye odaklanır. Denemek için buraya tıklamanız yeterli.

Hangisi olursanız olun; kişiliğinizi kucaklayın

Birbirimize çok benziyoruz ama bir yandan da hiçbirimiz aynı kişi değiliz. Buna karşılık sahip olduğumuz farklılıklar, bazen bizi yalnız hissettirebilir. Toplum da benzer şekilde, çeşitliliği cezalandırma eğilimindedir. Ama uzmanlar tüm bu kişilik tipi sınıflandırmalarının “daha iyi” veya “daha kötü”yü değil, yalnızca nöroçeşitliliği gösterdiğini söylüyor.

Kendinizi tamamen bir kişilik tipine göre ayırmanız zor olsa da, farklı kişilik tipleriyle özdeşleşen özelliklerinizi keşfetmeniz sizin için faydalı olabilir. Çünkü bu aynı zamanda bir “nörokabile”niz olduğunu gösterir. Başka bir ifadeyle, gerçekte kim olduğunuzu keşfetmek için inceleyebileceğiniz bir grup insan var!

Kaynaklar: betterhelp, insider, thepleasantpersonality

İlginizi çekebilir: Enneagram kişilik tipleri ve kişilik testi