En sık görülen besin alerjileri ve besin alerjisiyle yaşama

Çeşit çeşit gıda maddelerine alerjisi olanların sayısı her geçen gün artıyor. Amerikan Besin Alerjisi Araştırma ve Eğitim (FARE) kurumuna göre bugün ABD’de 15 milyondan fazla kişinin besin alerjisi var ve 18 yaşının altındaki her 13 çocuktan biri farklı gıda maddelerine karşı alerjik özellikle gösteriyor.

İşin daha da ilginci, besin alerjisi olan kişi sayısının gün geçtikçe artması. Araştırmacılar, bu artışın nedeni konusunda henüz kesin bir açıklama getirebilmiş değil. Besin alerjisinin artışının “iyi” sayılabilecek tek yönü ise, insanların geçmişte çok fazla önemsemediği bu alerjilere karşı artık daha duyarlı olması. Besin alerjileri ve neden oldukları reaksiyonlar çok çeşitli olabiliyor. Bu yüzden dikkatli olmakta fayda var.

En sık görülen besin alerjileri

American College of Allergy, Asthma and Immunology (ACAAI) sözcüsü olan Doktor David Stukus, besin alerjisine neden olan gıdalar arasında 8 tanesinin çok sık görüldüğünü ve bu 8 besin maddesinin toplam besin alerjisi vakalarının yüzde 90’ını oluşturduğunu söylüyor. En çok alerjiye neden olan 8 besin maddesi; inek sütü, yumurta, buğday, soya, fıstık, ağaç yemişleri, balık ve kabuklu deniz ürünleri. Çocuklarda besin alerjisine en çok neden olanlar süt, yumurta ve fıstık iken; yetişkinlerde fıstık, ağaç yemişleri ve deniz ürünleri alerjileri daha sık görülüyor.

İlgili yazı: Gıda alerjisi olanlar için dışarıda yemek yeme rehberi

Burada buğday alerjisiyle ilgili bir noktaya dikkat etmek gerekiyor; buğday alerjisi ile çölyak hastalığı aynı şey değil. Çölyak hastalığı bir alerji değil, vücudun gluteni sindirememesinden kaynaklanan bir otoimmün sistem rahatsızlığı.

Besin alerjisinin başlangıcı

Besin alerjisi olan birçok çocukta okul çağına gelmeden semptomlar belli oluyor. Ancak bilindiği üzere, yetişkinlerde de besin alerjisi gelişebiliyor. Üstelik bazen, daha önce yıllarca tükettikleri ve hiçbir sorun yaşamadıkların besin maddelerine bile alerji geliştirebiliyorlar. Bu durum genellikle fıstık, kabuklu ağaç yemişleri ve deniz ürünlerinde görülüyor. Bu besin alerjileri genellikle yaşam boyu sürüyor. Hastaların yaklaşık yüzde 20’lik bir kısmında zamanla söz konusu besin maddesine karşı tolerans gelişebiliyor. Dr. Stukus ise zamanla tolerans gösterme konusunda “Süt, yumurta, buğday veya soya alerjisi olan çocuklar, belli bir noktadan sonra bu besin maddelerini tolere edebiliyor. Bu durum genellikle ergenlikten önce gerçekleşiyor” yorumunu yapıyor.

Semptomlar ve reaksiyonlar

Besin alerjisinin semptomları ufaktan ciddi semptomlara kadar değişkenlik gösterebiliyor. Üstelik tüm semptomlar da aynı olmayabiliyor. En ciddi alerjik reaksiyon ise anafileksi olarak gösterilebiliyor. Tüm bedeni tehdit eden bu reaksiyonda hastanın nefes alma düzeni bozuluyor, kan basıncında ani bir düşüş gerçekleşiyor ve nabız etkileniyor. Üstelik tüm bunlar sadece dakikalar içinde ciddileşebiliyor.

Riskli gruplar

Besin alerjisi kimseyi ayırt etmiyor; çocuklar, yaşlılar, tüm etnik kökene sahip olanlar besin alerjisinden etkilenebiliyor. Ancak anne veya babasında herhangi bir besin alerjisi olan kişilerde bu alerjinin görülme ihtimali daha yüksek oluyor. Ayrıca besin alerjisi olan çocuklarda, astım veya başka alerji türlerinin görülme ihtimalinin diğer çocuklara oranla 2 ile 4 katı daha fazla olduğu biliniyor.

Teşhis

Eğer bir besine karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, en kısa zamanda bir alerji uzmanına görünmeniz gerekiyor. Herhangi bir besine karşı alerjiniz varsa, yaşam kalitenizi belli bir seviyede tutmak ve alerjinizle yaşamak için teşhis, eğitim ve alerjiyle yaşama tecrübesi çok önemli.

İlgili yazı: Bahar alerjisi yaşayanlar için açık havada egzersiz yapma rehberi

Uzun süreli uygulamalar

Teşhisi konulmamış bir besin alerjisi, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Eğer herhangi bir besine karşı alerjiniz varsa ve siz bunu bilmiyorsanız, anafileksi ortaya çıkabilir ve bu durumda enjekte etmeniz gereken ilaçlardan bihaber olabilirsiniz.

Besin alerjisiyle yaşamak

Dr. Stukus, insanların kontrol edebilecekleri şeyler konusunda gerekli eğitimi almalarının çok önemli olduğunu söylüyor. Herhangi bir besine karşı alerjisi olan kişinin yaşamdan keyif alması ve tatmin olması için öncelikle alerjisini iyi bilmesi ve anlaması gerekiyor.

Alerji konusunda bilgilenmek, olası aksaklıkların önüne geçebilir. Ancak yine de hayatta her zaman kazalar olabileceği gibi besin alerjisi hakkında bilgi sahibi olan bir kişi de yanlışlıkla alerjik olduğu besin maddesini yemiş olabilir. Bu durumda acil müdahale edebilmek ve her zaman yanında gerekli ilaçları taşımak büyük öneme sahiptir.

Toplumun besin alerjisi duyarlılığı

Besin alerjisiyle ilgili toplumsal algı, gün geçtikçe daha duyarlı hale geliyor. Artık besin alerjisi olanlara yönelik restoranlar açılıyor, bazı yemek firmaları veya havayolu şirketleri besin alerjisi olan kişilere uygun gıda hizmeti sunuyor.

Yine de bu konuda hala kat edilmesi gereken çok yol olduğunu söylemekte fayda var.

Kaynak:
WomensHealth