Çocuklarla seyahatte jet lag yönetimi: Uçak yolculuğu için rehber

Çocuklarla seyahat etmek başlı başına oldukça stresli bir süreçken bir diğer en büyük zorluk ise çocuklarda jet lag’i yönetmek ve uyku düzenlerini korumaktır. Hepimiz biliyoruz ki, uyku düzeni bozulmuş bir tatil, planlar ne kadar iyi olursa olsun kolayca yorgunluk ve huzursuzluk getirebilir. Neyse ki doğru uçuş saatini seçmek ve çocuklar için küçük hazırlıklarla bu etkiyi ciddi şekilde azaltabilirsiniz. Bu yazımızda, farklı yaş gruplarına göre jet lag yönetimini her yaş grubundaki çocuklar için ele alıyoruz.

0–12 aylık bebekler

Bu yaş grubundaki bebekler için en uygun uçuş saatini, bebeğinizin en uzun uyku süresine denk gelecek şekilde seçmek faydalı olur. Uzun saatli uçuşlar için gece seferleri idealdir; kısa uçuşlar için ise günün erken saatlerini tercih edebilirsiniz ki bebeğinizin alışık olduğu uyku rutini bozulmamış olur.

Seyahatte beslenme programını biraz esnek tutmak, kısa uykulara izin vermek ve uyandırmadan önce yeterli uyanıklık süresi bırakmak faydalı olabilir. Doğal ışık bebeğinizin sirkadiyen ritmini ayarlamaya yardımcı olur. Bebeğinizin alışık olduğu battaniye, kundak veya beyaz gürültü cihazını yanınıza almanız, geçişi kolaylaştırır. Bu yaşta bebeklerle seyahat etmek oldukça pratiktir çünkü uyku süreleri uzun ve düzenlidir; çoğu zaman yolculuğun büyük kısmında uyuyabilirler.

12–24 aylık çocuklar

Yürümeye başlayan çocuklarla uçmak, bebeklere göre biraz daha enerji gerektiren bir deneyim olabilir. Uzun saatler sürebilecek uçuşlarda gece uçuşları tercih etmeniz yine uygundur, ancak eğer bebeğiniz sadece gündüz uykusuna düşkünse, gündüz uçuşları da avantaj sağlayabilir. Böylece varışta normal bir uyku saatiyle günü tamamlayabilirler.

Uçakta çocukları rahat ettirmek için eşinizle birlikte plan yapmak işe yarar; biriniz eşyaları yerleştirirken diğeriniz çocukla en son uçağa binebilir. Bu yaştaki çocuklar genellikle uzun süre oturmakta sorun çıkarmayabilir ve yolculuklar genellikle daha kolay geçer.

4–7 yaş arası çocuklar

Bu yaş grubunda gündüz uykusu artık çoğunlukla yoktur ve uzun süre oturması zor olabilir. Uçuş süresince ekran veya oyun gibi dikkat dağıtıcı araçlar kullanmak, yolculuğu daha rahat hale getirebilir.

Uçaktan inildiğinde öğünleri, atıştırmalıkları ve uyku saatlerini yeni zaman dilimine göre ayarlamak çok önemlidir. Yolculuk sırasında kısa bir öğle uykusu gerekiyorsa, bunu mümkün olduğunca erken saatlerde ve kısa süreli yapmalarına izin verin. Doğal ışık ve dışarıda zaman geçirmek biyolojik saatlerini daha kısa sürede ayarlamaya yardımcı olur.

Uzun yolculuklarda, özellikle aktarmalı uçuşlarda bir gün dinlenme süresi vermek, çocukların yeni saat dilimine adapte olmasını kolaylaştırır. Yolculukta farklı ve küçük oyuncaklar ya da oyunlar getirmek, dikkatlerini dağıtmak ve yolculuk süresini keyifli hale getirmek için işe yarayabilir.

8–12 yaş arası çocuklar

Bu yaş grubunda ideal uçuş saati, çocuğunuzun alışık olduğu uyku düzeniyle gideceğiniz yer arasındaki saat farkına göre şekillenir. Eğer saatlerin sizden daha ileri olduğu bir destinasyona gidiyorsanız ve çocuğunuz uçakta rahat uyuyabiliyorsa, gece uçuşları çok daha konforlu olur. Uçakta uyuyup sabah saatlerinde varmak, yeni güne daha kolay adapte olmalarını sağlar. Saatlerin olduğunuz yerden daha geri olduğu bir yere doğru yolculuk yapıyorsanız, gündüz uçuşu tercih etmek daha uygundur; böylece çocuğun gece uykusu uçuş sırasında bölünmez ve varışta daha dinç olur.

Varış anında gün ışığını doğru zamanlarda almak da çocuğun biyolojik saatini düzenlemede oldukça etkilidir. Saat farkının ileri olduğu ülkelere giderken sabah güneşi, geri olduğu ülkelere giderken ise öğleden sonra güneşiyle temas etmek adaptasyon sürecini hızlandırır. Uçuş öncesinde çocuğun uyku saatlerini, gidilecek yerin zaman dilimine uygun şekilde ufak ufak öne veya arkaya kaydırmak da jet lag etkisini oldukça hafifletir.

13–18 yaş arası gençler

Gençler için uçuş saatini belirlerken genellikle ailenin programına uyum sağlamak yeterlidir. Ancak saat farkının belirgin şekilde ileri olduğu bir yere gidiyorsanız, birkaç gün önceden uyku saatini yarım ya da bir saat öne çekmek adaptasyonu kolaylaştırabilir. Bu yaş grubunun biyolojik ritmi çoğu zaman gecelere kaydığı için, zamanın ileri olduğu destinasyonlarda uyum sağlamak başlangıçta biraz zorlayıcı olabilir.

Varıştan sonra gençlerin yeni saat dilimine hızlıca uyum sağlaması oldukça önemlidir. Akşam olunca yeni saate göre uyumak, öğünleri bu düzene göre ayarlamak ve gün içinde doğru zamanlarda güneş ışığı almak biyolojik ritmin çok daha hızlı oturmasına yardımcı olur. Yaş büyüdükçe uyku düzeninin ve adaptasyon becerisinin değiştiğini unutmamak gerekir; gençler çoğu zaman sanılandan daha esnek olur ve küçük çocuklara kıyasla yeni düzene daha rahat geçiş yapabilir.

Uçak yolculuklarınızda dikkat edebileceğiniz diğer noktalar

Jet lag tamamen önlenemez, ancak etkilerini azaltmak mümkündür. Genel kural, her saatlik zaman farkı için yaklaşık bir gün uyum süresi gerekir. Yani dört saatlik fark dört gün sürebilir.

Çocuğunuzu uçağa binmeden önce özellikle yorup enerjisini tamamen tüketmeye çalışmak ters etki yaratabilir. Aşırı yorgunluk, vücudun uyarıcı hormonlar salgılamasına neden olur ve melatonin üretimini baskılar. Bu da çocuğun aslında çok yorgun olmasına rağmen uykuya dalamadığı bir “yorgun ama uyanık” hâlini ortaya çıkarır.

Gidilecek yerle aranızda ciddi bir saat farkı varsa, özellikle de varış noktasının sizden daha erken saatlerde olduğu bir yere seyahat ediyorsanız, ilk birkaç gün sabah çok erken saatlerde güneş ışığına maruz kalmak biyolojik saatin ters yönde etkilenmesine neden olabilir. Bu nedenle gün ışığını doğru zamanda almak, adaptasyon açısından oldukça önemlidir.

Seyahatten yaklaşık bir hafta önce çocuğunuzun uyku ve uyanma saatlerini her gün 15 dakika kadar, gidileceğiniz yerin saatine göre kademeli biçimde kaydırmak jet lag etkilerini belirgin şekilde hafifletebilir. Uçaktayken saatinizi varış noktasının saatine göre ayarlamak da zihinsel uyumu kolaylaştırır. Gece uçuşlarında havaalanında hafif bir yemek yemek, pijamalarını giydirmek ve uçağa bindikten sonra sakinleştirici aktivitelere yönelmek uykuya geçişi kolaylaştırır. Uyarıcı oyunlar, yoğun ekran kullanımı ya da tempolu etkinliklerden bu süreçte uzak durmak çocuğun rahatlamasına yardımcı olur.

Kaynak: parents

İlginizi çekebilir: Yeni annelerin dengeyi bulmak için uygulayabileceği pratikler