Bitter çikolata veya diğer adıyla siyah çikolata, sağlığınızı pozitif yönde etkileyebilecek pek çok besinle doludur. Kakao ağacının çekirdeklerinden üretilen çikolata, bulabileceğiniz en iyi antioksidan kaynaklarından da bir tanesidir.
Çalışmalara göre bitter çikolata sağlığınızı iyileştirebiliyor ve kalp hastalıklarının riskini azaltabiliyor.
Bitter Çikolata Kaç Kalori, Besin Değeri Nedir?
Eğer yüksek kakaolu bir bitter çikolata alacak olursanız, çok besleyici olacaktır.
İçerisinde uygun miktarlarda çözünür lifler ve bol miktarda mineral vardır.
%70-85 kakaolu 100 gram kadar bitter çikolatada şunlar vardır:
- 11 gram lif
- Günlük demir ihtiyacının %67’si
- Günlük magnezyum ihtiyacının %58’i
- Günlük bakır ihtiyacının %89’u
- Günlük manganez ihtiyacının %98’i
Buna ek olarak bol miktarda potasyum, fosfor, çinko ve selenyum vardır.
Elbette 100 gram kadar çikolata hayli yüksek bir miktardır ve günlük olarak tüketimi önerilmez. Bu besinler beraberinde 600 kalori ve ciddi miktarda şekerle gelirler.
Bu nedenle bitter çikolata ölçülü tüketilmesi gereken bir besindir.
Kakaonun ve bitter çikolatanın yağ asidi profili de iyidir. Yağlar temel olarak kalp dostu bir yağ olan oleik asit, stearik asit ve palmitik asit türündedirler.
Stearik asidin beden kolesterolü üzerinde nötr etkisi vardır. Palmitik asit ise kolesterol düzeyini arttırabilir ancak toplam yağ kalorilerinin sadece üçte birini oluşturur.
Bitter çikolatada aynı zamanda kafein ve theobromin gibi uyarıcılar vardır ancak kahveyle karşılaştırıldığında bu miktar oldukça az kaldığından sizi gece boyu uyanık tutmayacaktır.
Bitter Çikolatanın Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Her gıdanın antioksidan aktivite kapasitesi farklıdır. Ancak işlenmemiş kakao çekirdeklerinin çok yüksek antioksidan işlevine sahip oldukları biliniyor.
Bitter çikolata da biyolojik olarak aktif organik bileşenler bakımından zengindir ve bunlar antioksidan olarak işlev gösterirler. Bu maddeler arasında polifenoller, flavanoller, katechinler ve pek çok diğeri yer alıyor.
Yapılan bir çalışmada kakao ve bitter çikolatanın orman meyveleri ve acai üzümleri gibi pek çok diğer meyveden bile daha yüksek antioksidan aktivite gösterdikleri tespit edilmiştir.
Kan Akışını İyileştirebilir ve Tansiyonu Düşürebilir
Bitter çikolatada bulunan flavanoller damarların yüzeyindeki endothelium dokusunu uyarabilirler ve bu da nitrik oksit üretimi sağlar.
Nitrik oksidin en büyük işlevlerinden bir tanesi, damarların gevşemeleri için sinyaller göndermektir. Böylece kan akışına karşı direnç azalır ve sonucunda tansiyon düşer.
Pek çok kontrollü çalışmada kakao ve bitter çikolatanın kan akışını iyileştirebildiği ve tansiyonu düşürebildiği görülüyor ancak bu etkiler genelde oldukça hafif oluyorlar.
Ancak yüksek tansiyonu olan insanlarla yapılan bir çalışmada, etki görülmemiş ve bu nedenle dikkatli olmak gerekiyor.
Konu üzerine çalışmaların sonuçlarındaki çelişkiler nedeniyle daha fazla araştırma gerekiyor.
İyi Kolesterolü Arttırır ve Kötü Kolesterolün Okside Olmasını Engeller
Bitter çikolata tüketmek kalp hastalıklarının pek çok önemli risk faktörünü iyileştirebilir.
Kontrollü bir çalışmada, kakao tozunun erkeklerde oksidize kötü kolesterolü ciddi şekilde azaltabildiği görülmüş. Ayrıca iyi kolesterolde artış sağlamış ve toplam kötü kolesterolde de azalma sağlamış.
Oksidize kötü kolesterol, kötü kolesterol parçacıklarının serbest radikaller ile tepkimeye girdikleri anlamına gelir.
Bu da kötü kolesterol parçacığının reaktif olmasına, diğer dokulara hasar verebilir hale gelmesine yol açar. Bu hasar kalp damarlarında da oluşabilir.
Kakaonun oksidize olmuş kötü kolesterolü azaltabilmesi olağandır. Çok güçlü antioksidanlara sahiptir ve bunlar kana karışarak lipoproteinleri oksidatif hasardan korurlar.
Bitter çikolatadaki flavanoller ise insülin direncinde azalma sağlarlar ve insülin direnci kalp hastalıkları ile diyabet için yaygın bir risk faktörüdür.
Ancak bitter çikolatada şeker de vardır ve şekerin etkisi ise tersinedir.
Kalp Hastalığı Riskini Azaltabilir
Siyah çikolatada bulunan bileşenlerin kötü kolesterolün oksidasyonuna engel olabildikleri biliniyor.
Uzun vadede bu durum damarlarda daha az kolesterol tıkanıklığı sağlar, dolayısıyla kalp hastalığı riski azalır.
Hatta uzun vadeli bazı gözlem çalışmalarında çok büyük iyileşmeler görülüyor.
470 yaşlı erkekle yapılan bir çalışmada, kakaonun 15 yıl içerisinde kalp hastalıklarından ölme riskini %50 oranında azaltabildiği görülüyor.
Başka bir çalışmada ise haftada 2 veya daha fazla defa çikolata tüketmenin damarlarda plak oluşumunu %32 oranında azalttığı belirtiliyor. Çikolatayı daha az tüketmenin herhangi bir etkisi bulunmuyormuş.
Bir diğer çalışmada ise haftada beş defa bitter çikolata tüketmenin kalp hastalığı riskini %57 oranında azalttığı görülmüş.
2017 yılında yapılan başka bir çalışmada ise bademi bitter çikolata ile veya o olmadan tüketenlerin kötü kolesterol düzeylerinde iyileşme görülmüş.
Elbette bu dört çalışma bir gözlem çalışması. Çikolatanın gerçekten hangi nedenle riski azalttığı bilinmiyor.
Ancak tansiyonun azalması ve kötü kolesterolün oksidize olması gibi biyolojik süreçler bilindikleri için, düzenli bitter çikolata tüketmenin kalp hastalıkları riskinde azalma sağlayabilmesi mümkün.
Cildinizi Güneşten Koruyabilir
Bitter çikolatada bulunan biyoaktif bileşenler cilde iyi gelebilirler.
Flavanoller güneş hasarından koruyabilir, cildin kan akışını iyileştirebilir, cilt yoğunluğunu ve nemliliğini arttırabilirler.
Eğer bir plaj tatili hedefliyorsanız, önceki hafta ve aylarda biraz daha fazla bitter çikolata tüketebilirsiniz. Ancak bu konuda önce doktorunuza danışmanız daha doğru olacaktır.
Beyin İşlevlerini İyileştirebilir
Bitter çikolata beyine de fayda sağlayabilir.
Sağlıklı gönüllüler ile yapılan bir çalışmada, 5 gün boyunca yüksek flavanollü kakao tüketmenin beyne giden kan akışında artış sağladığı belirtiliyor.
Kakao aynı zamanda hafif bilişsel problemleri olan yaşlı bireylerde, bilişsel işlevlerin iyileşmesine de yardımcı olabilir. Sözlü iletişimi iyileştirebilir, hastalık risk faktörlerini azaltabilir.
Buna ek olarak kakaoda kafein ve theobromine gibi uyarıcı bileşenler de vardır. Bunlar kısa vadede beyin işlevlerindeki iyileşmeden sorumlu olabilirler.
Bitter Çikolatanın Zararları Nelerdir?
Kakao alerjisi çok nadirdir. Ancak yine de ona karşı veya birlikte işlendiği kuruyemiş gibi ürünlere karşı alerjiniz olması mümkündür.
Çikolata ürünlerinin yapımında kullanılan yağlar da alerjik tepkilerin sebebi olabilirler. Çikolatada böcek parçaları gibi gizli alerjenlerin bulunabildiği de belirtiliyor.
Çikolatanın sağlığa bazı faydaları olsa da, yine de doymuş yağlar ve şeker bakımından zengin olduğunu unutmamak gerekiyor. Çok fazla doymuş yağ kalp hastalıklarına ve obezite ile bağlantılı hastalıklara yol açabilir. Çok fazla şeker ilavesi tüketmek de benzer etkiler yaratır.
Bazı insanlar çikolata tüketmenin reflü ve migren gibi problemleri ortaya çıkarabildiğini belirtiyorlar. Bu yan etkilerden kaçınmak için %70 ve daha üstü oranda kakao barındıran çikolataları tercih etmeniz gerekir.
Sonuç Olarak
Kakaonun sağlığa güçlü faydaları olduğuna dair yeterince kanıt var ve özellikle kalp hastalıklarına karşı koruyucu etkileri olduğu belirtiliyor.
Elbette bu her gün çok miktarda çikolata tüketmeniz gerektiği anlamına gelmiyor. Çünkü kalori ile doludur ve fazla tüketimi çok kolaydır.
Yemeklerden sonra bir lokma almak daha doğru bir çözüm olabilir. Eğer çikolatadaki kalorileri almadan kakaodan faydalanmak isterseniz, sıcak kakao da hazırlayabilirsiniz.
Marketlerdeki pek çok çikolatanın besleyici olmadığını da unutmamak gerekiyor.
Kakao içeriği %70 ve daha yüksek olan kaliteli ürünleri tercih edin. İçindekiler etiketleri bu konuda daha kolay karar vermenize yardımcı olacaklardır.
Bitter çikolatada genelde biraz şeker vardır ancak miktarı düşüktür. Çikolata ne kadar yüksek kakaolu olursa, şeker miktarı o kadar düşük olacaktır.
Çikolata hem sağlığa faydaları olan hem de tadı iyi olan az sayıda gıdadan bir tanesidir.
Kaynaklar;
https://www.verywellfit.com/how-to-eat-chocolate-and-lose-weight-3495645
https://www.healthline.com/nutrition/7-health-benefits-dark-chocolate
https://www.medicalnewstoday.com/articles/dark-chocolate#nutritional-information