Ayurveda ilkesi: Benzer benzeri yükseltir, zıtlar dengeler

Yine zaman girdi araya ve aklımdakiler bir türlü buraya dökülemedi.

Ne ara bu kadar zaman geçti, öncelikler ne ara değişti bilemiyorum. Hayatın akışı içinde öncelikler değişince insanın elinden pek de bir şey gelmiyor.

Buna ne Ayurveda ne de benim bildiğim diğer yöntemler çare bulamıyor ve sonunda aslolan yine SEN oluyorsun. Biraz zor denklemler yani…

Ayurveda için Hindistan yolculuğuna çıkmamın üzerinden tam bir sene geçti. Bu bir sene kendi içinde misyonunu tamamladı. Şimdi Ayurveda’nın yeni deneyimleri için tekrar Hindistan’a doğru yola çıkıyorum. Ama bu sefer 15 gün ve sadece panchakarma amaçlı gidiyorum. Tabii inanılmaz Hindistan bana ne sunar o da belli olmaz.

Zamandan bu kadar bahsetmişken bugün biraz daha günlük rutinden bahsetmek istiyorum… 5000 yıllık bilim dalı olan Ayurveda doğa ile dengeli yaşamanın mümkün olduğunu insan bedeni ve doğadaki beş elemente dayandırır.

Bu beş elementin doğa ve insan bedenin de etkileşim halinde olması dengeli ve dengesiz durumları oluşturur. Biz bu elementlerin kendi içindeki uyum haline biyoritim diyoruz.

Ayurveda doğa bedeninin biyoritimine döngü olarak bakar.

Zaman döngüsel olarak devam eder, bu devamlılık içindeki etki alanları; seni ve bedenini yönetir. Bu döngü bir günde, 4’er saatlik zaman diliminde, yıl içinde mevsimlerde kendini gösterir.

Yani sabah 06:00 ile 10:00 arasında köklenmek, sakinlik etkilidir yani toprak elementi ile Kapha. 10:00 ile 14:00 arasında güneşin ve ısının etkili olması ile ateş elementi ön plana çıkar, Pitta bedeninizi etkisi altına alır. 14:00 – 18:00 ise hafif rüzgarlar esmeye başlar, hava elementi etkili olur ve Vata sizi etkisi altına alır. 18:00 – 22:00 arası tekrar sakinlik çöker ve Kapha etkili olur. 22:00 – 02:00 Pitta, 02:00 – 06:00 Vata gün tekrar kendi rutinine geri döner.

Bu saat dilimlerinde Vata; en hareketli, Pitta; sindirimin en kuvvetli olduğu, Kapha ise sakinliğin etkili olduğu saatlerdir.

Günlük rutinde Vata ile uyanmanın, Kapha ile uyumanın, Pitta ile yemek yemenin olumlu etkilerinden bahsetmiştik.

Eğer bu saatlere uyum gösterir ve günlük rutininizle barışırsanız bedeninizle de barışmış bir doğanın ritmine bir adım yaklaşmış olursunuz.

Mevsimlere bakacak olursanız; kış tabii ki rüzgar ve soğuk etkisi ile Vata mevsimidir.

Baharlar; toprağın uyanışı ve değişimini ifade ettiği için Kapha.

Yaz ise güneşin mevsimi olarak Pitta.

Yazın yani Pitta mevsiminde öğlen saatlerinde Pitta’nız en yüksek seviyeye ulaşır. Bu saatlerde yapmanız gereken kendinize serin yerler bulmak, mümkün olduğunca güneşten kaçınmaktır.

Eğer Pitta’ysanız, mevsim yazsa ve öğle saatlerindeyseniz güneş banyosu yapmaktan keyif alırsınız ama sadece yarım saat. Sonra güneş sizi çarpar, başınız döner, enerjiniz düşer ve kendinizi hangi serin köşeye atacağınızı bilemezsiniz.

Benzer durum kışın Vata’lar içinde geçerlidir. Soğuk önce çok iyi gelir, sanki Dünya’yı gezecek kadar kendinizi iyi hissedersiniz ancak bir süre sonra enerjiniz biter ve kendinizi sıcak bir yere atmak istersiniz.

Kapha topraklanma, arınma dönemidir. Bahar değişen doğanın etkisini size yorgunluk, bitkinlik olarak çevirir. Kıştan ya da yazdan yorgun çıkan beden biraz dinlenmek ister. Kendisini arındırmak ister.

Tüm Ayurveda kendini “Benzerlikler ve Zıtlıklar İlkesi” temel prensibinde yönetir. Peki ne der bu temel prensip, hep birlikte hatırlayalım: Benzer benzeri yükseltir, zıtlar dengeler.

Ayurveda’da kendi beden tipinizi, doshaların oranlarını bilmeniz işin birinci adımıdır.

İkinci adımında günlük rutini bilmeniz ve kendi beden oranlarınıza göre yönetmeniz gerekir.

Üçüncü adımda ise mevsimlik rutini yani etkisi altına alan elementleri bilmeniz ve kendi beden orantılarına göre yönetmeniz gerekir.

Bu üç adım çok zor gibi görünse de kendinizi biraz dinlediğinizde bedeninizin verdiği genel tepkilerin bu yönde olduğunu görürsünüz.

Burada size sadece doğanın size verdiği, zamanında olması gereken doğal ürünleri tüketerek kendinizi dengeye getirmek kalır.

Yazın karpuz, kavun, şeftali, bol yeşillik, bol sebze… Hepsi serinletici, ferahlatıcı ve sindirimi rahatlatıcı.

Kışın bol balık, bakliyat, tahıl, salep, kestane… Enerji, besin kaynağı yiyecekler ve içecekler…

Baharda enginar, kereviz, pancar, dut, erik… Beden temizliği için gerekli olan antioksidanlar…

Doğa bize olması gereken zamanda olması gereken şeyleri verir. Biz de onları alır -ya canımız çekerse diye, derin donduruculu buzdolaplarımızda saklar, mevsimsiz olarak tüketiriz.

Her istediğimiz zamanda, istediğinizi bulmak güzel olsa bile, siz yine de olması gerek şeyleri olması gereken zamanda tüketin!

Bir sonraki yazımı Hindistan’dan yazmayı planlıyorum ama zaman ne gösterir bilemiyorum.  Yine de tekrar buluşuncaya kadar günlük rutininizde dengede ve mutlu kalın…

İlginizi çekebilir: Ayurveda ile günlük rutininizi ve sağlığınızı düzenleyin