Migren nedir ve nasıl tedavi edilir?

Çağımızın problemi stresin tetiklediği migren en sık görülen ağrılardan biri. Migren; çocukları ve gençleri etkilese de, migrenin en fazla yaygın olduğu yaş aralığı 25-55. Migren tedavisinde iki ana kol vardır; akut tedaviler, migren baş ağrısı durdurmak veya şiddetini ve süresini azaltmak için kullanılır. Önleyici tedaviler baş ağrısını önlemeye ya da sıklığını ve şiddetini azaltmaya çalışırlar. Biz de bu yazımızda, migren ağrısı çeken okuyucularımız için enine boyuna migreni araştırdık.

Baş ağrısı çeşitleri

Bütün baş ağrıları aynı değildir; her insan normal olarak arada bir kan basıncıyla alakalı baş ağrıları yaşayabilir. Bu normal baş ağrısından başka iki farklı baş ağrısı vardır: küme baş ağrısı ve migren. Küme baş ağrısı erkekleri kadınlardan daha çok etkilerken, başın bir tarafına, arkasına veya göz çevresinde vuran ani şiddetli ağrı ile karakterize edilir. Başlangıç genellikle hızlıdır. Ağrı genellikle stres ile ortaya çıkar, 15 dakika ila 3 saat arasında sürer ve 10 dakika içinde en yüksek şiddetine ulaşır. Boyun ve kafa derisindeki kas gerginliği, kafein yoksunluğu, yetersiz uyku, ya da sıvı kaybı bu tip baş ağrısını tetikler. Gerilim tipi baş ağrısı genellikle ortak analjezikler ile tedaviye yanıt verir ancak, bu ilaçların aşırı veya yanlış kullanımı baş ağrısında artmaya da sebep olabilir.

Migren ağrıları, diğerlerinden farklıdır çünkü bu; epilepsi gibi nörolojik bir bozukluktur. Ağrı genellikle şiddetlidir, ve başın bir tarafında yoğun olarak zonklama şeklinde olur. Migren kadınlarda daha sık görülür, irsi olabilir, hatta çocuklarda bile görülebilir. Bazı insanlar; dört saat ila üç gün süren ataklar sırasında bulantı, kusma, ya da ışığa karşı hassasiyeti yaşayabilir. Bazı migren hastaları migren atağı başlamadan önce ‘aura’ denilen belirtiler yaşadıklarını söylemiştir. Auralar; atak başlamadan önce bulanık görme, yıldızlar görme şeklinde ortaya çıkar. Migren şaşırtıcı derecede yaygındır, ancak hastalarının yarısından fazlasına tanı koyulmamıştır.

Migreni tetikleyen şeyler

Tam olarak nedeni belli olmamasına rağmen, migren ataklarına çeşitli faktörler sebep olur. Olası tetikleyiciler; değişen hormon düzeyleri (özellikle kadınlarda), stres veya anksiyete, fermente ve salamura gıdalar, kurutulmuş etler ve beklemiş peynirler, muz, avokado ve narenciye gibi ve meyveler, öğün atlama, çok az ya da çok fazla uyku; parlak veya güçlü ışıklar; iklim değişikliği nedeniyle atmosferik basınçtaki dalgalanmalar şeklinde sayılabilir. Diğer hava ile ilgili tetikleyiciler; barometrik basınç, sıcak, soğuk, kuru ya da nemli hava olabilir. Alkol veya kafein de migreni tetikleyebilir.

Migrenin nedeni

Migren, beyindeki anormal ve kompleks olaylardan kaynaklanır. Birçok detay belirsiz kalmasına rağmen, bu anormal aktivite; vücudun en büyük, kafatasına ait siniri olan lenf bezinde başladığı bilinmektedir. Kafatasına ait sinirler doğrudan beyinden ortaya çıkar. Lenf bezi içindeki değişiklikler hızla sinir ağı boyunca beynin hassas dış astarına kadar yayılır. Beynin haberci kimyasalı dopamin ile birlikte çok sayıda başka kimyasalların bu değişiklikler konusunda rol oynadığına inanılmaktadır. Bir migren başladıktan sonra 10 dakika içinde, bu ağdaki ağrı algılama sinirleri moleküler değişikliklere uğrarlar ve basınca aşırı duyarlı olurlar. Kan basıncı her kalp atışı ile düşer ve yükselir, bu da zonklama şeklinde ağrıya sebep olur.

Tedavi ve baş etme yöntemleri

Araştırmalar, ilk belirtilerinin görüldüğü ilk 10-20 dakika içinde tedaviye başlayarak beyindeki moleküler değişikliklerin tırmanmasını durdurmanın mümkün olduğunu belirtiyorlar. Bir başka tedavi fırsatı baş ağrısı başladıktan 1-2 saat içinde kapanır. Bundan sonra, yüz ve kafa derisine dokunmak aşırı duyarlı hale gelebilir. Çok sayıda ilaç migren tedavisi için kullanılabilir. Reçetesiz satılan ilaçlar, bazen kafein ile birlikte alınan aspirin hafif ve orta şiddette migreni rahatlatabilir. Bu ilaçlar kan dolaşımına dokular sayesinde yayılarak, ağrı ve bağlantılı iltihabı azaltır. Doktorlar, beta bloker olarak bilinen tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve yeni bir sınıf olan triptan ilaçları reçete edebilir. Bu reçeteli ilaçların bazıları da baş ağrısı önlemek için kullanılabilir. Feverfew ve Butterbur gibi bitkisel ilaçlar da umut vaat edici olabilir.

Kaynak: Healthline