Koronavirüs testi: Covid-19 semptomları taşıyan herkes koronavirüs testi yaptırabilir mi?

Tüm dünyada hızla yayılan yeni koronavirüs salgınına (Covid-19) dair okuduğumuz haberler, Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan bilgilendirmeler ve alınması gereken bireysel önlemlerin yanında muhtemelen hepimizin kafasını kurcalayan ve cevaplanması gereken birkaç soru daha var: Kendimizde koronavirüs olduğunu nasıl anlarız? Semptomları gösterdikten sonra test olabilmek için nasıl bir yol izlenmeli? Her isteyen koronavirüs testi yaptırabilir mi?

Yeni koronavirüs hastalığı (Covid-19) ülkemizde ilk kez ortaya çıktığından bu yana hepimiz panik ve korku içinde olup bitenleri izliyor, yeni gelişmeleri sakinliğimizi korumaya çalışarak takip etmeye çalışıyoruz. Kimlerin test edilmesi gerektiği konusundaki belirsizlik, kapsamlı testlerin yaygınlaştırmasını geciktiren kontamine test kitleri ve hastalık teşhisi koymanın maliyetli olması gibi tartışmalar devam ederken yeni koronavirüs vakalarının ve koronavirüs testinin kapsamıyla ilgli bilgi edinebilmek oldukça zor.

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre şu an ülkemizde 47 kişinin virüs taşıyıcısı olduğunu biliyoruz. Ancak diğer ülkelerdeki vakaların artış oranından bu sayının test yapılan kişi sayısının artmasıyla birlikte daha da artabileceği tahmin ediliyor.

Yeni koronavirüs belirtileri neler? Yeni koronavirüs için test yaptırmam gerekiyor mu?

Son 14 gün içerisinde Yeni Koronavirüs Hastalığı (Covid-19) görülen ülkelerin birinden geldiyseniz, ateş, öksürük, solunum sıkıntısı gibi belirti ve bulgularınız olmasa bile 14 gün boyunca kesintisiz şekilde evden çıkmamalısınız. Yeni koronavirüs teşhisi konmuş biriyle yakın temasta bulunduysanız, o kişiyle temasta bulunan biriyle görüştüyseniz, hastalığın bulunduğu bölgelere seyahat ettiyseniz ya da yurtdışından gelmiş kişilerle görüştüyseniz yine 14 günlük karantina süresince kimseyle temas etmemeli ve evden dışarı çıkmamalısınız. Evden çıkmak zorunda kaldığınızdaysa mutlaka tıbbi maske takmalı ve mümkün olabildiğince toplu taşıma araçlarını kullanmamalısınız. 14 günün sonunda yukarıdaki belirtilerden birini ya da birkaçını gösteriyorsanız mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı, sağlık kuruluşuna ulaşma yolunda ise mutlaka ağız ve burnunuzu bir maskeyle kapatmalısınız.

Görseller: T.C. Sağlık Bakanlığı

Ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı belirtileri gösterseniz de göstermeseniz de yukarıdaki durumlardan biriyle karşılaştıysanız ve virüs taşıyor olma riskiniz varsa kesinlikle evden dışarı çıkmamalısınız. Evde bulunduğunuz süre içinde kesinlikle misafir kabul etmeyin ve evde birlikte yaşadığınız biri varsa mümkün olabildiğince odanızdan dışarı çıkmamaya çalışın. Odanızı ve evinizi sık sık havalandırmanın yanı sıra mutfak, banyo, oturma odası gibi ortak kullanım alanlarında maskeyle dolaşın. Özellikle mutfak, banyo ve tuvalet gibi yüksek hijyen gerektiren alanlarda kullandığınız yerleri dezenfekte etmeye, ellerinizi bol su ve sabunla sık sık yıkamaya, sabuna erişiminizin olmadığı durumlarda el dezenfektanıyla ovalayarak temizlemeye dikkat edin. Tabak, bardak, havlu, tarak gibi kişisel eşyalarınızı ayırın ve ortak kullanmayın.

Koronavirüs testi nerede ve ne zaman yaptırılabilir?

Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi, yani küresel bir salgın olarak ilan edilen yeni koronavirüs hastalığının testi kaynak yetersizliği sebebiyle ancak başvurulan uzmanın uygun görmesi durumunda yaptırılabiliyor. Belirtilerinizin sıklığı ve yoğunluğu, yeni koronavirüs hastalığına uygunluğu, bulunduğunuz bölgedeki vaka sayısı ve bu vakalarla olan bağlantınız gibi pek çok faktör göz önüne alınarak testi alıp alamayacağınıza karar veriliyor. Korona virüsü testi kamu ve özel olmak üzere bazı hastanelerde yaptırılabiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı listeye göre koronavirüs testinin yaptırılabileceği 25 kamu hastanesinin listesini yazının sonunda bulabilirsiniz. Ancak alınan numunelerin incelenebileceği yalnızca 3 laboratuvar bulunuyor. Her hasta için test yapılmazken koronavirüs vaka tanımına uygun olan kişilere koronavirüs testi yapılabiliyor. Kimlerin test yaptırabileceğinin kararını ise doktor veriyor.

Tüm semptomları gösteriyor olsam da test yaptıramama ihtimalim var mı?

Evet; ancak şimdilik bunun için endişelenmenize gerek yok. Çünkü hastalığın yayılma hızıyla birlikte kimlerin test edileceğine dair yönergeler ve uygulamalar anlık olarak duruma uygun şekilde güncelleniyor. Örneğin, korona salgınının ilk dönemlerinde sadece Çin’e seyahat eden ya da Çin’den gelen kişilerin fiziksel olarak yakınında bulunan kişiler test yaptırabiliyorken şu an Japonya, Güney Kore, İtalya, İngiltere, İran gibi hastalığın yaygın görüldüğü ülkelerden gelen vatandaşlar ve yakınlarındaki kişiler de uygun görülmesi durumunda test yaptırabiliyorlar. Hastanede testin yapıldığı birimde şüpheli vakalar bulunacağı için hastalığı taşımıyor olsanız bile test yaptırmaya gittiğinizde burada enfeksiyon kapma riskiniz bulunuyor. Bu nedenle yeni korona virüs testi için karar verilirken sağlık uzmanlarının son derece dikkatli ve seçici davranması gerekiyor. Seçim süreçlerinde risk grubunda olan kişilere öncelik tanınıyor. Hafif semptomlar gösteren kişilerinse doktorlarının tavsiyelerine göre hareket etmesi ve evden dışarı çıkmayarak kendilerini karantina altına almaları gerekiyor.

Koronavirüs hastalığı (Covid-19) için risk grupları kimler?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yeni koronavirüs nedeniyle meydana gelen ölüm oranının yüzde 3.4 olduğunu söylüyor. Ancak bu oran, yaş, cinsiyet, sağlık geçmişi gibi sebeplere bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor. Bugüne kadar elde edilen verilere göre koronavirüs kaynaklı ölüm oranlarının en yüksek olduğu yaş grubu 80 yaş ve üzerindeki kişiler. 80 yaş ve üzerindeki virüs taşıyıcılarında ölüm oranı ortalama yüzde 15. Bu oranı yaklaşık rakamlarla yüzde 8 ile 70-80 arası yaş gurubu, yüzde 3.5 ile 60-70 arası yaş grubu, yüzde 1.5 ile 50-60 arası yaş grubu ve yüzde 0.5 ile 20-30 yaş grubu izliyor. Ayrıca bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlılar, akciğer hastaları, kardiyovasküler rahatsızlıkları olanlar, solunum yolu enfeksiyonu taşıyanlar da risk grupları arasında yer alıyor.

Koronavirüs testi ücretli mi?

ABD’de sigortalı hastaların 600, sigortasız hastaların ise yaklaşık 1500 dolar ücret ödemesi gereken koronavirüs testi ülkemizde gerekli görülmesi durumunda ücretsiz olarak yapılıyor. Yani, doktorunuz test yapılmasını uygun gördüğünde test için herhangi bir ücret ödemenize gerek yok.

Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi Korona Danışma Hattı: Alo 184

Yeni Koronavirüsle ilgili daha detaylı bilgi almak, koronavirüs testi ve koronayla ilgili aklınıza gelen tüm soruları sorabilmek için uzman doktorların ve sağlık çalışanlarının bilgilendirme yaptığı Sağlık Bakanlığı Korona Danışma Hattı Alo 184’ü arayabilirsiniz.

Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan koronavirüs testi yapılan kamu hastaneleri listesi:

Adana Şehir Hastanesi
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Ankara Şehir Hastanesi
Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Bursa Şehir Hastanesi
Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi
Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Eskişehir Şehir Hastanesi
Gaziantep Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Isparta Şehir Hastanesi
Kartal Dr. Lütfe Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İzmir Dr. Suat Ceren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kayseri Şehir Hastanesi
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Yozgat Şehir Hastanesi
Adana Şehir Hastanesi
Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Ankara Şehir Hastanesi
Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Bursa Şehir Hastanesi
Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi
Erzurum Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Eskişehir Şehir Hastanesi
Gaziantep Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Isparta Şehir Hastanesi
Kartal Dr. Lütfe Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İzmir Dr. Suat Ceren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kayseri Şehir Hastanesi
Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Trabzon Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Yozgat Şehir Hastanesi