Bu 3 şemadan size tanıdık gelen var mı: Duygusal yoksunluk, sosyal izolasyon, duyguları bastırma

Herkese merhaba. Bir önceki “şema” yazımın devamını getirecek ve bu yazıda size 3 tane şemayı tanıtacağım. Bu şemalar: Duygusal yoksunluk, sosyal izolasyon, duyguları bastırma şemaları…

Duygusal yoksunluk şeması: Sevilmiyorum

Duygusal yoksunluk şemasında, temel duygusal ihtiyaçlarınızın (ilgi, sevgi, sıcaklık, önemsenmek vb.) yakın çevreniz (ebeveyn, partner, kardeş, arkadaş) tarafından karşılanmadığını hisseder ve düşünürsünüz. Gerçekte bu ihtiyaçlarınız karşılanıyor olsa bile yalnız olacağınıza, sevilmeyeceğinize, anlaşılmadığınıza dair derin bir inanış içindesinizdir. Duygusal yoksunluk şemasına sahip kişinin 3 alanda yoksunluk hissettiği söylenebilir; ilgi, empati ve korunma yoksunluğu.⁠⠀

Duygusal yoksunluk şemasının terapisindeki amaç; kişinin bu ihtiyaçlarının varlığını ve doğal olduğunu fark etmesi, duygusal yoksunluk şemasını besleyen davranış ve düşünce kalıplarını törpülemesi, duygusal anlamda soğuk partner/arkadaşları fark etmesi, duygusal sıcaklık veren insanlarla yakınlaşmayı öğrenebilmesi, duygusal ihtiyaçlarınızı kendi kendine gidermeyi, gideremediğinde bunu tolere edebilmeyi öğrenmesini kapsar.⁠⠀

Sosyal izolasyon şeması: Hiçbir yere ait değilim

Sosyal izolasyon şemasında kendinizi grupların dışında, yalnız ve farklı hissedersiniz. Rahatsız edici bir izolasyonun eşlik ettiği bu şemada, iki kişiyi aşan gruplar sizi tedirgin eder, grup içinde utanç ve gergin olabilirsiniz. Bir yere ait olmama olarak da tanımlanabilen bu şemada, kendinizi gruba kabul ettirebilmek/ait hissedebilmek için olmadığınız biri gibi gözükmeye çalışabilir veya gruplardan/sosyal ortamlardan tamamen kaçınabilirsiniz. Özellikle çocukken akranlar tarafından dışlanma, farklı özellikler sebebiyle (boy, kilo, maddi durum vb.) dalga geçilmesi bu şemasının oluşumda önemli bir sebeplerden biri olabilir.⁠⠀

Duyguları bastırma: Diğerleri beni duygusal olarak soğuk bulurlar

Duyguları bastırma şemasında kişi kendi duygularını o kadar kontrol altında tutar ki diğer insanlar tarafından “hissiz” olarak nitelendirilir. Olumlu ya da olumsuz duygularını açmayı utanç verici ya da gereksiz bulur, insanlarla beraberken içten ve cana yakın olmak kişi için oldukça zordur. Kişi, sevdiğini, önemsediğini, kırıldığını veya üzüldüğünü karşı tarafa gösteremez ve bu da ilişkilerinde problem olur.

Duyguları bastırma şemasının terapisindeki amaç kişinin duygularıyla temasa geçmesi, duygularını kabul etmesi, duygularını kendine ve çevresine ifade etmeyi öğrenmesi, insanlarla duygusal iletişim kurabilmesi, duygularını gösterdiğinde olacağını düşündüğü felaket senaryolarından (rezil olmak, yargılanmak, sevilmemek vb.) arınmasıdır.⁠

Şemaları yakından tanımaya devam edeceğiz. Daha fazla paylaşım için Instagram hesabımı da takip edebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Hep tekrar eden problemleriniz mi var: “Şema” kavramı nedir?