Çekiciliğimizi sakal bıraksak da mı saklasak, sakal bırakmasak da mı saklasak?

Birkaç yıl önce sakalımı uzatmaya karar verdiğimde, Türkiye’de (dini gruplar dışında) birçok genç erkek arasında kirli sakal ve kısa sakal bırakmak zaten popülerdi. Ancak son 2 yılda, özellikle üniversite öğrencilerinde gözlemlediğim bir uzun sakal modası aldı başını gidiyor. Bu gençler, kişiliklerini ve tarzlarını sakallarıyla yansıtmayı tercih ediyor. Bir anda virüs gibi hızlı yayılan bu trendi tartışmak için, bu yıl ilk kez üniversitede vermekte olduğum insan cinselliği dersinde sakal konusunu gündeme getirdim ve öğrencilerimden gelen sorular ve en çok tartışılan konu başlıklarını sizler için derledim.

Uzun sakalın birden bu kadar popülerleşmesinin altında yatan sebep ne?

Uzun sakalın tüm dünyayla birlikte Türkiye’de de popüler olmasının ve bu trendin hızla yayılmasının ardında yatan birçok farklı sebep var. Televizyon dizileri (ki Muhteşem Yüzyıl’ın bu akıma olan etkisi tartışılamaz), Facebook grupları, Instagram hesapları ve ‘Hipster’lığın yükselişe geçmesi gibi birçok kültürel ve sosyal faktör, sakal modasının hızlı şekilde popülerleşmesine zemin hazırladı. Sosyal ve kültürel faktörlerin yanı sıra araştırmacılar ekonomik nedenlerin de bu durum üzerinde etkili olabileceğini söylüyor. Kadınların iş hayatında daha çok rol alması ve sosyal güçlerinin artması, erkeklerin maskülen yanlarını ön plana çıkararak güç gösterisi yapma ihtiyacını beraberinde getirmiş olabilir. Ekonomik nedenlere ek olarak, modada geçmiş yılların moda trendlerine geri dönüş şeklinde yaşanan değişim de, erkeklerin sakal uzatmasının başka bir sebebi.

Ancak araştırmacılara göre, sakal trendindeki bu hızlı artışın en önemli sebebi, farklı ve nadir olanın daha çok ilgi görmesinden kaynaklanan bir ilgi görme isteği. Kirli sakal ya da sakalsız yüz modayken, her geçen gün daha fazla erkeğin bu stili benimsemiş olması ve buna bağlı olarak uzun sakallı erkeklerin farklılıklarıyla ön plana çıkması, günümüzde uzun sakallı erkeklerin sayısında bir patlamaya yol açtı. Ancak her moda akımında olduğu gibi, uzun sakal modası da bir süre sonra doyuma ulaşacak ve hem kadınlar hem de erkekler daha nadir ve az sayıda bulunan sakalsız ya da kirli sakallı yüzleri tekrar daha çekici bulmaya başlayacak.

Erkekler neden sakal bırakır?

Bu soruya mantıklı ve bilimsel bir cevap vermek bir hayli zor. Kendi adıma, sakal uzatmanın yemek yerken daha fazla kirlenmekten başka bir amacının olduğunu düşünmüyorum. Evrimsel açıdan bakıldığında, sakal bırakmanın erkeklerin birbirleri üzerindeki baskınlığını ve maskülenliğini öne çıkarmak amacı taşıdığını söyleyebiliriz.

Sakal bırakan erkeklerin yansıttığı imajla ilgili yapılan bir araştırmada, hem erkek hem de kadın katılımcılar uzun ve gür sakalın yüksek sosyal statü, baskınlık, maskülenlik ve şiddeti çağrıştırdığını belirttiler. Evrimsel araştırmacılar ise, uzun sakal bırakmanın İstanbul’da Ferrari’yle gezmek gibi olduğunu söylüyorlar. İkisi de pratikte işlevsiz ancak tıpkı Ferrari’siyle bozulmuş yollarda gezen birinin ‘Bakın ben zenginim.’ diye bağırıyor olması gibi, sakalı olan bir adam da ‘Kavga ederken sakalımı çektiğin an işimi bitirebilirsin ama sakallıyım ve güçlüyüm.’ imajı çizmeye çalışıyor.

Sakal erkeği gerçekten çekici yapar mı?

Hem evet, hem hayır. Her şeyde olduğu gibi, sakalda da farklı modeller farklı algılar yaratabiliyor. Bir araştırmada, kirli sakalı olan erkeklerin (10 gün boyunca kesilmemiş) kadınlar tarafından en çekici bulunan grup olduğu belirlenmiş. Sakalsız erkekler, katılımcılar tarafından daha az maskülen bulunurken, uzun sakallı gruptaki erkeklerin daha yaşlı ve şiddete eğilimli göründükleri belirtiliyor. Araştırmacıların da belirttiği gibi ‘Sakal, cinsel çekicilik konusunda önemli bir belirleyici ve cinsel olgunluğun göstergesi.’

Gelecekte sakal

Her dönemde olduğu gibi, gelecekte de erkekler sakal uzatacaklar. Peki artık neredeyse girdiğimiz her ortamda karşımıza çıkan uzun sakallar daha ne kadar popüler olmaya devam edecek? Bana sorarsanız, bu moda birkaç yıl daha popülerliğini koruyacak ancak önümüzdeki dönemlerde kadınların uzun sakallı erkeklere karşı ilgisinin azalacağını ve buna bağlı olarak uzun sakal trendinin yavaş yavaş yerini tekrar kirli sakala bırakacağını düşünüyorum. Ancak kendi sakalımı, uzun bir süre daha kesmeyi düşünmüyorum.