B-12 Yetersizliği: Göz ardı ettiğimiz tehlike

Vitamin ve minerallerin sağlığımız için büyük önem taşıdığı aşikar. Eksikliklerinde vücudumuzun sağlıklı işleyişinin ciddi olarak sekteye uğradığı elbette ki yeni bir haber değil. Ama yakın zamanda beyninde damar tıkanıklığı bulguları teşhis edilmiş ve bu durum vücudundaki uzun vadeli B-12 vitamini eksikliğine bağlanmış biri olarak, bugün özellikle B-12 vitamininin ciddiyetine ve yetersizliğinde görülebilecek tehlikelere dikkat çeken bir yazı derlemek istedim.

B-12 vitamini, diğer adıyla Kobalamin, sadece doğada bulunan bazı bakteriler tarafından üretilen ve vücuda besinler yoluyla alınması gereken bir co-enzim. Özellikle sinir sistemini sağlıklı tutmak için gereken hayati bir mikrobesin. Sinir sisteminin yanı sıra protein metabolizmasında, bağışıklık sisteminde, ve kemik hücrelerinde kırmızı kan hücrelerinin yapımında görev alıyor. Sinir sistemindeki bozukluklarla pernisiyöz anemi B-12 eksikliğinin sebep olabileceği en ciddi problemler olarak karşımıza çıkıyor.

Yetişkin insanlarda ortalama 2-5 mg. kadar B-12 bulunuyor ve bunun yaklaşık yarısı karaciğerde depolanıyor. Her gün toplam miktarın yaklaşık %0,1’i kaybediliyor ve yerine konmazsa B-12 depolarının boşalması 3-4 yılı bulabiliyor. Üstelik B-12 vitamin eksikliğinin ve buna bağlı rahatsızlıkların gelişmesi daha da uzun bir zaman alabiliyor. Bu sebeple eksikliği sinsi seyreden ve uzun vadede gelişen bir durum.

B-12 vitamini aslında çok fazla besinde bulunuyor: Süt ve süt ürünleri, yumurta, peynir, kırmızı ve beyaz etler gibi hayvansal kaynaklı besinlerde; ve soya ile spiriluna gibi birkaç özel bitkisel besin B-12 kaynağı. Ne var ki B-12 vitamininin eksikliği her zaman bu besinlerin yetersiz alımından kaynaklanmıyor. Yetersiz alımının yanı sıra; yeteri kadar emilememesi de B-12 eksikliği yaratan sebeplerden biri. Yani yeterli miktarda et, süt, yumurta tüketiyor olsanız dahi, bir takım sebeplerden ötürü vücudunuz (benim durumumdaki gibi) bu vitaminin emilimini yeteri kadar gerçekleştirmiyor olabilir. Ayrıca aşırı alkol tüketimi, yoğun stres, doğum kontrol hapı kullanımı, östrojen takviyesi, gebelik gibi faktörler de B-12 eksikliğini arttırabilir.

Eğer B-12 eksikliği varsa ve dışarıdan takviye yapılacaksa bu iki yolla yapılabiliyor: B-12 hapları ile sindirim yoluyla ya da doğrudan adeleye uygulanan enjeksiyon ile.   Eğer eksiklik yeterli miktarda B-12 alınmamasından kaynaklanıyorsa, ağızdan alınan B-12 vitamini içeren ilaçlar veriliyor. Ama eksiklik emilim bozukluğundan kaynaklanıyorsa 1000 mikrogram B-12 içeren ampuller eksikliğin derecesine göre belirli sıklıklarda kasa enjekte ediliyor.

B-12 vitamini eksikliği yıllar içinde birikimli olarak gelişen bir durum olduğu için semptomları kolaylıkla anlaşılamayabilir. Dolayısıyla bu konuda bilinçli olmak iyi bir fikir. Uyuşukluk, kol ve bacaklarda karıncalanma, kronik baş ağrıları, halsizlik ve yorgunluk, unutkanlık ve depresyon bu vitaminin eksikliğinde sıklıkla görülen semptomlar. Ayrıca en ufak bir yorulmada ya da heyecanlanmada kalp ritminde değişmeler, sonrasında baş dönmeleri ve denge bozuklukları da diğer önemli semptomlar arasında yer alıyor. Bu belirtiler hissedildiği anda tahlil ve gerekiyorsa doktor kontrolü altında takviye sizi uzun vadede ciddi hastalıklardan koruyabilir. Geç tanı kalıcı sinir tahribatlarına sebep olabilir.

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız.